Mas. Maǵlıwmatlar strukturasınıń tiykarǵı túsinik hám anıqlamaları

Haqıyqıy tip 
Haqıyqıy tip bólshek bólimleri bar shekli sanlar kópligine kiredi. Kópliktiń 
shekli bolıw shárti kompyuterde sanlardi ańlatıw shegaralanǵanlıǵı menen 
baylanıslı. Haqıyqıy sanlar ustinde tómendegi ámellerdi orınlaw múmkin: qosıw, 
alıw, bóliw, kóbeytiw, trigonometriyalıq funkciyalardı esaplaw, dárejege kóteriw, 
korennen shıǵarıw, logarifmlew, minimum hám maxsimum elementlerdi tabıw 
hám basqalar. Bulardıń nátiyjeleri de haqıyqıy tipke kiredi. Bul jerde de binar
ámellerge qara
ǵanda máseleniń sheshimleri logikalıq tipke tiyisli boladı.
Kompyuter yadında haqıyqıy sanlar tikarınan qoz
ǵalıwshı noqat 
formatında saqlanadı. Bul formatta x haqıyqıy san tómendegi kóriniste ańlatıladı:
x = +/- M * q(+/-P) –soniń yarim logarifmliq formada
ǵi ańlatılıwı 
tómendegi sızılmada keltirilgen.
937,56 = 93756 * 10-2 = 0,93756 * 103 
Logikalıq tip 
Bul tip logikalıq pikirdiń durıs ekenligin anıqlaw ushın, hár túrli 
programmalastırıw tillerinde hár túrli ańlatılatuǵın ańlatpalardı eki koriniste 
true(1) ham false(0) kóriniste anıqlaydı. Logikaliq ma
ǵlıwmatlar ustinde 

---

tómendegi logikalıq operaciyalardı orınlaw múmkin: konyunksiya (hám), 
dizyunksiya (yáki) biykarlaw (yaq), hámde qiyinraq bol
ǵan ekvivalentlik, 
implikaciya, shıǵarıp taslaw, yáki hám basqa operaciyalar. Joqarıda keltirilgen 
qálegen operaciyanıń nátiyjesi–logikalıq mániske iye boladı. Logikalıq mánisti 
yadta saqlaw ushın bir bit jeterli.
Tiykar
ǵı logikalıq funkciyalardıń shınlıq kestesi.
Belgili tip 
Belgili tipke belgilerdiń shekli kópligi yáki liter, olarǵa latın alipbesindegi 
háripler hám onda joq kirill háripler, onlıq sanlar, matematikalıq hám arnawlı 
belgiler kiredi. Belgili ma
ǵlıwmatlar esaplaw texnikası menen insan ortasındaǵi 
baylanıstı ornatıwda úlken ahmiyetke iye. Kóbinese, programmalastırıwdıń hár 
bir sistemasında belgiler kópligi fikserlenǵen bolip, olar turli sistemalarda hár 
túrli bolıw múmkin. Onnan tısqarı olar tártiplengen bolıp, hár bir onıń elementine 
anıq bir sanlı kod mas qoyılıp, ol kópliktegi tártip nomerin anıqlaydı. Belginiń 
sanlı kodına ótip, relyacion operatorlardan paydalanıp, simvollardı salıstırıw
múmkin.Bunday salıstırıwlardıń nátijeleri BOOL tipine kiredi.
C++ tilinde belgili tipten tısqarı belgiler massivinen payda bolǵan qatarlı 
tipler menen da islew múmkin, ya
ǵnıy char []. Sol orında aytıp ótiw kerek, 
qatarlar menen islewde belgiler massivinen tısqarı qatarlar menen islewge 
mólsherlengen arnawlı kitapxana bar bolıp, String dep ataladı. Qatar ( String) –
bul qanday da belgiler izbe-izligi. Qatar bir bos yáki bir neshe belgiler 
birlespesinen ibarat bolıwı múmkin. C++ tilinde qatar 0 den 255 ge shekem
uzınlıqqa iye bolıwı múmkin. Eger ózgeriwshi qatar tipine tiyisli bolsa, onda 
ózgeriwshi tipi jazılıp atırǵanda 2 turli kóriniste char [] yaki String dep 
anıqlanadı. 
Belgili tipindegi ámeller: 
1. 
Ózlestiriw; 
2. 
Salıstırıw ;