Математик моделлаштириш фанидан тест саволлари

1.Modellashtirish fani nimani o`rganadi?
А
Ob’ektni xossa va xusisiyatlari yordamida uning modelini qurish, modelni yechish usullarini tanlash yoki ishlab chiqqish, dasturlar tuzish hamda natijalar olib ularni tahlil qilishni o`rganadi.
А
Ob’ektni boshqa ob’ektlar bilan solishtirish va shu asosda xulosalar chiqarishni o`rganadi.
А
Tenglama va tengsizliklarni taqribiy sonli yechish usullarini o`rganadi.
А
Qo`yilgan masala yechimining yagonaligini tekshirishni o`rganadi.
++++
2.Matematik modellashtirishning asosiy bosqichlari keltirilgan qatorni ko`rsating.
А
Ob’ektni o`rganish, matematik modelni qurish, yechish usulini tanlash yoki ishlab chiqish, dastur tuzish va uni kompyuter xotirasiga kiritish, boshlang`ich qiymatlarni berish va natija olish hamda olingan natijalarni tahlil qilish.
А
Ob’ektni o`rganish, matematik modelni yozish, yechish usulini tanlash yoki ishlab chiqish, dastur tuzish va uni kompyuter xotirasiga kiritish, ob’ektni boshqa ob’ekt bilan solishtirish.
А
Ob’ektni o`rganish, matematik modelni yozish, yechish usulini tanlash yoki ishlab chiqish, dastur tuzish va uni kompyuter xotirasiga kiritish, dastur to`g`riligini tekshirish.
А
Ob’ektni o`rganish, matematik modelni yozish, yechish usulini tanlash yoki ishlab chiqish, masala yechish algoritmining blok-sxemasini tuzish.
++++
3.Modelning adekvatligi deganda nima tushiniladi?
А
Modelni, haqiqiy jarayonni to`g`ri ifodalab berishi.
А
Berilgan masalaning yechish algoritmini tuzilgan dasturga mosligi.
А
Ob’ekt xossalarini algoritmga mosligi.
А
Ob’ekt xossalarini tuzilgan dasturga mosligi.
++++
4.Modellashtirishda aniq yechish usullari keltirilgan qatorni ko`rsating.
А
Kramer usuli, teskari matritsa usuli, Gauss usuli.
А
CHekli-ayirmalar usuli, Runge-Kutta usuli, iteratsiya usuli.
А
CHekli-ayirmalar usuli, Kramer usuli, Gauss usuli.
А
Teskari matritsa usuli, Runge-Kutta usuli, Bubnov-Galyorkin usuli.
++++
5.Modellashtirishda taqribiy yechish usullari keltirilgan qatorni ko`rsating.
А
CHekli-ayirmalar usuli, Runge-Kutta usuli, iteratsiya usuli.
А
CHekli-ayirmalar usuli, Kramer usuli, Gauss usuli.
А
Teskari matritsa usuli, Runge-Kutta usuli, Bubnov-Galyorkin usuli.
А
Kramer usuli, Fure usuli, Gauss usuli.
++++
6.Dinamik jarayon deb qanday jarayonga aytiladi?
А
Vaqt o`zgarishi bilan o`zgaruvchi jarayonlar - dinamik jarayon deb ataladi.
А
Faqat fazoviy o`zgaruvchilarga bog`liq ravishda o`zgaruvchi jarayonlar - dinamik jarayon deb ataladi.
А
Vaqt o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan jarayonlar - dinamik jarayon deb ataladi.
А
Temperatura o`zgarishi bilan o`zgaradigan jarayonlar - dinamik jarayon deb ataladi.
++++
7.Statsionar jarayon deganda nimani tushunasiz?
А
Vaqt o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan jarayonlar - statsionar jarayon deb ataladi.
А
Vaqt o`zgarishi bilan o`zgaruvchi jarayonlar - statsionar jarayon deb ataladi.
А
Faqat temperaturaga bog`liq ravishda o`zgaruvchi jarayonlar - statsionar jarayon deb ataladi.
А
Vaqt va fazoviy o`zgaruvchilarga bog`liq ravishda o`zgaruvchi jarayonlar - statsionar jarayon deb ataladi.
++++
8.Dinamik model deb qanday modelga aytiladi?
А
Vaqt o`zgarishi bilan o`zgaruvchi ob’ektlarning matematik modeli - dinamik model deb ataladi.
А
Faqat fazoviy o`zgaruvchilarga bog`liq ravishda o`zgaruvchi ob’ektlarning matematik modeli - dinamik model deb ataladi.
А
Vaqt o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan ob’ektlarning matematik modeli - dinamik model deb ataladi.
А
Temperatura o`zgarishi bilan o`zgaradigan ob’ektlarning matematik modeli - dinamik model deb ataladi.
++++
9.Statsionar model deb qanday modelga aytiladi?
А
Vaqt o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan obektlarning matematik modeli - statsionar model deb ataladi.
А
Vaqt o`zgarishi bilan o`zgaruvchi obektlarning matematik modeli - statsionar model deb ataladi.
А
Faqat temperaturaga bog`liq ravishda o`zgaruvchi ob’ektlarning matematik modeli - statsionar model deb ataladi.
А
Vaqt va fazoviy o`zgaruvchilarga bog`liq ob’ektlarning matematik modeli - statsionar model deb ataladi.
++++
10.Differentsial tenglama ta’rifini keltiring.
А
Noma’lum funktsiya hosilalari qatnashgan tenglama differentsial tenglama deb ataladi.
А
Noma’lum funktsiyadan olingan integral qatnashgan tenglama differentsial tenglama deb ataladi.
А
Argument va noma’lum funktsiya qatnashgan tenglama differentsial tenglama deb ataladi.
А
Faqat noma’lum funktsiya qatnashgan tenglama differentsial tenglama deb ataladi.
++++
11.Integralni aniq hisoblash usulini ko`rsating.
А
Bo`laklab integrallash usuli.
А
Trapetsiya usuli.
А
Simpson usuli.
А
To`g`ri to`rtburchak usuli.
++++
12.Koshi masalasining ta’rifini ko`rsating.
А
Boshlang`ich shartli masala – Koshi masalasi deb ataladi.
А
CHegaraviy shartli masala - Koshi masalasi deb ataladi.
А
Sterjen tebranishi masalasi - Koshi masalasi deb ataladi.
А
Integralni aniq integrallash masalasi - Koshi masalasi deb ataladi.
++++
13.Trantsendent tenglamalarni taqribiy yechish usullari ko`rsatilgan qatorni ko`rsating.
А
Urunmalar usuli, vatarlar usuli, oraliqni teng ikkiga bo`lish usuli, iteratsiya usuli.
А
Urunmalar usuli, vatarlar usuli, Runge-Kutta usuli, iteratsiya usuli.
А
Bubnov-Galyorkin usuli, vatarlar usuli, oraliqni teng ikkiga bo`lish usuli, iteratsiya usuli.
А
Urunmalar usuli, vatarlar usuli, oraliqni teng ikkiga bo`lish usuli, Gauss usuli.
++++
14.CHiziqli algebraik tenglamalar sistemasini yagona yechimga ega bo`lish shartini ko`rsating.
А
Asosiy determenantning nolga teng bo`lmaslik sharti.
А
YOrdamchi determenantlarning nolga teng bo`lishlik sharti.
А
Asosiy determenantni nolga tenglik sharti.
А
Tenglamalar sistemasida ozod hadlarning nolga teng bo`lish sharti.
++++
15.CHiziqli algebraik tenglamalar sistemasini aniq yechish usulini ko`rsating.
А
Teskari matritsa usuli.
А
Iteratsiya usuli.
А
Bubnov-Galyorkin usuli.
А
CHekli ayirmalar usuli.
++++
16.Runge-Kutta usuli qanday usul?
А
Differentsial tenglamalar sistemasi uchun Koshi masalasini yechish usuli.
А
Differentsial tenglamalar uchun chegaraviy masalalarni yechish usuli.
А
CHiziqli algebraik tenglamalar sistemasini yechish usuli.
А
Integralni aniq hisoblash usuli.
++++
17.Eyler usuli qanday usul?
А
Birinchi tartibli differentsial tenglamalar sistemasi uchun Koshi masalasini yechish usuli.
А
Ikkinchi tartibli differentsial tenglamalar uchun chegaraviy masalalarni yechish usuli.
А
Trantsendent tenglamalarni taqribiy yechish usuli.
А
Integralni aniq hisoblash usuli.
++++
18.Differentsial progonka usuli qanday usul?
А
CHegaraviy masalani, unga ekvivalent boshlang`ich shartli masalalar yechishga keltirish usuli.
А
Boshlang`ich shartli masalalarni yechish usuli.
А
Trantsendent tenglamalarni berilgan aniqlikda taqribiy yechish usuli.
А
CHeksiz qator qiymatini berilgan aniqlikda taqribiy hisoblash usuli.
++++
19.Matematik modelni yechishda boshlang`ich va chegaraviy shartlarning vazifasi nimadan iborat?
А
Matematik model yechimining yagonaligini ta’minlab berishdan.
А
Matematik model adekvatligini ta’minlab berishdan.
А
Matematik modelni taqribiy yechish usulini tanlab berishdan.
А
Matematik modelni taqribiy yechish algoritmini tanlab berishdan.
++++
20.To`g`ri xulosani ko`rsating.
А
To`sin egilishining qiymati unga quyilgan tashqi kuch miqdoriga to`g`ri proportsional.
А
To`sin egilishining qiymati unga quyilgan tashqi kuch miqdoriga noto`g`ri proportsional.
А
CHiziqli algebraik tenglamalar sistemasida asosiy determenant noldan farqli bo`lsa, bu sistema cheksiz ko`p yechimga ega bo`ladi.
А
Urunmalar usuli trantsendent tenglamalarni yechishning aniq usuli.
++++
21.Noto`g`ri xulosani ko`rsating.
А
To`sin egilishining qiymati unga quyilgan tashqi kuch miqdoriga teskari proportsional.
А
To`sin egilishining qiymati unga quyilgan tashqi kuch miqdoriga to`g`ri proportsional.
А
CHiziqli algebraik tenglamalar sistemasida asosiy determenant noldan farqli bo`lsa, bu sistema yagona yechimga ega bo`ladi.
А
Urunmalar usuli trantsendent tenglamalarni yechishning taqribiy usuli.
++++
22.Kvadratura formula usuli yordamida . . . yechiladi.
А
boshlang`ich shartli masala
А
chegaraviy masala
А
chiziqli algebraik tenglamalar sistemasi
А
funktsiya hosilasini hisoblash masalasi
++++
23.Dastur ta’rifini keltiring.
А
Berilgan masalani yechish uchun bajariladigan amallar ketma ketligini biror algoritmik til orqali ifodalanishi – dastur deb ataladi.
А
Berilgan masalaning yechish algoritmini grafik ko`rinishda tasvirlash – dastur deb ataladi.
А
Matematik modelni yechish usuli – dastur deb ataladi.
А
Berilgan masalani yechish uchun bajariladigan amallarning qat’iy ketma ketligiga – dastur deb ataladi.
++++
24.Algoritm ta’rifini keltiring.
А
Berilgan masalani yechish uchun bajariladigan amallarning qat’iy ketma ketligiga – algoritm deb ataladi.
А
Ob’ektning fizik xossalarini ifodalash – algoritm deb ataladi.
А
Berilgan masalani yechish uchun tuzilgan dastur xatolarini to`g`rilash – algoritm deb ataladi.
А
Ob’ektning matematik modelini qurish – algoritm deb ataladi.
++++
25.Birlik matritsa deb qanday matritsaga aytiladi?
А
Asosiy diagonalidagi elementlar 1 ga qolgan elementlari 0 ga teng matritsaga.
А
Barcha elementlari 1 ga teng bo`lgan matritsaga.
А
Determinanti 1 ga teng bo`lgan matritsaga.
А
Asosiy diagonalidagi elementlar 1 ga qolgan elementlari 1 ga teng bo`lmagan matritsaga.
++++
26.Masalaning matematik modeli nima?
А
Masalaning asosiy xossalarini matematik apparatlar yordamida ifodalanishi.
А
Masalaning yechish usulini ishlab chiqish.
А
Masalaning yechish uchun dastur yaratish va natijalar olish xamda ularni taxlil qilish.
А
Masalaning asosiy xossalarni aniqlash.
++++
27.Modellashtirishda qutulib bo`lmaydigan xatolik nima?
А
Xisoblash mashinasining razryadiga bog`liq xatoliklar.
А
Masalaning yechish usulidagi xatolik.
А
Masalaning matematik modelidaga xatolik.
А
Masalaning boshlang`ich qiymatidagi xatolik.
++++
28.Matematik modellashtirish nima?
А
Masalaning matematik modelini qurish va uni yechish.
А
Masalaning yechish usulini ishlab chiqish va unga mos algoritm yaratish.
А
Masalaning yechish algoritmi asosida dastur tuzish.
А
Masalaning asosiy xossalarini aniqlash.
++++
29.X va Y matritsalar o`zaro teskari matritsalar deb ataladi, agar …
А
ularning ko`paytmasi birlik matritsa bo`lsa.
А
ularning yig`indisi birlik matritsa bo`lsa.
А
ularning nisbati birlik matritsa.
А
ularning ayirmasi birlik matritsa bo`lsa.
++++
30.Blok-sxema bu …
А
masalaning yechish algoritmini grafik ko`rinishda tasvirlash.
А
masalaning yechish algoritmini biror algoritmik til orqali ifodalanishi.
А
matematik modelni yechish usuli.
А
masalaning yechish algoritmiga tuzilgan dastur.
++++
31.Agar 0,125 va 0,126 lar mos ravishda masalaning aniq va taqribiy yechimlari bo`lsa, masalani yechishda yo`l qo`yilgan nisbiy xatoni aniqlang.
А
0,8
А
1,6
А
2,4
А
0,6
++++
32.Agar 0,125 va 0,137 lar mos ravishda masalaning aniq va taqribiy yechimlari bo`lsa, masalani yechishda yo`l qo`yilgan nisbiy xatoni aniqlang.
А
9,6
А
8,8
А
10,4
А
10,6
++++
33.Agar 0,125 va 0,138 lar mos ravishda masalaning aniq va taqribiy yechimlari bo`lsa, masalani yechishda yo`l qo`yilgan nisbiy xatoni aniqlang.
А
10,4
А
9,8
А
11,2
А
12,2
++++
34.Agar y(x) funktsiya y’(x)-x+1=0 tenglamaning y(0)=1shartni qanoatlantiruvchi yechimi bo`lsa, y(1) ni aniqlang.
А
0,5
А
1
А
2,5
А
5
++++
35.Agar y(x) funktsiya y’(x)-x+1=0 tenglamaning y(0)=1shartni qanoatlantiruvchi yechimi bo`lsa, y(4) ni aniqlang.
А
5
А
1
А
2,5
А
0,5
++++
36.Agar y(x) funktsiya y’(x)+2x-1=0 tenglamaning y(1)=2 shartni qanoatlantiruvchi yechimi bo`lsa, y(2) ni aniqlang.
А
0
А
-4
А
2
А
-10
++++
37.Agar y(x) funktsiya y’(x)+2x-1=0 tenglamaning y(1)=2 shartni qanoatlantiruvchi yechimi bo`lsa, y(-2) ni aniqlang.
А
-4
А
2
А
0
А
-18
++++
38.Agar y(x) funktsiya y’(x)-2x+3=0 tenglamaning y(0)=1 shartni qanoatlantiruvchi yechimi bo`lsa, y(3) ni aniqlang.
А
1
А
-1
А
5
А
11
++++
39.Agar 0,125 va 0,132 lar mos ravishda masalaning aniq va taqribiy yechimlari bo`lsa, masalani yechishda yo`l qo`yilgan nisbiy xatoni aniqlang
А
5,6
А
5
А
4,8
А
4
++++
40.Agar 0,125 va 0,14 lar mos ravishda masalaning aniq va taqribiy yechimlari bo`lsa, masalani yechishda yo`l qo`yilgan nisbiy xatoni aniqlang
А
12
А
8
А
10
А
11,6
42. Bir yildan so`ng miqdorda pul olish uchun bankga yiliga P foiz ko`payish shartri bilan qancha miqdorda pul qo`yish kerakligini topishning matematik modelini aniqlang.
A.
B.
C.
D.
43. Agar zavod qayta jihozlangandan so`ng, o`rtacha ishlab chiqarish P foizga ortib, zavod miqdorda mahsulot ishlab chiqarayotgan bo`lsa, zavodning avvalgi ishlab chiqarish hajmi qancha bo`lganligini topishning matematik modelini aniqlang.
A.
B.
C.
D.
44. Matematik modelni adekvatligi nima?
A. Modelni talabni qondira olishligi
B. Modelni tejamkorligi
C. modelni unversalligi
D. modelni fiuzik ma’noga egaligi
45. Matematik modelni turg`unligi nima?
A. modeldagi parametrlarni kichik o`zgarishiga yyechimlarni ham kichik o`zgarishini mos kelishi.
B. modelni o`zgarmasligi.
C. modelni aniqligi.
D. modelni unversalligi.
46. Tovuqlar va qo`ylar soni n ta, ularning oyoqlari soni 2m ta bo`lsa x-tovuqlar soni va y-qo`ylar sonini topishning matematik modelini aniqlang.
A.
B.
C.
D.
47. Agar bir ishni 1-ishchi kunda, 2-ishchi kunda, …, k-ishchi kunda, barchasi birgalikda n kunda bajarsa bu kunlar orasidagi munosabatni ifodalovchi matematik modelni aniqlang.
A.
B.
C.
D.
48. Matematik modeli funsionaldan iborat masalani Eyler tenglamasini ko`rsating.
A.
B.
C.
D.
49. Matematik modeli funsionaldan iborat masalani Eyler tenglamasini ko`rsating.

1. 
   
   
2. 
   
   
3. 
   
   

D.
50. Aholi soninig o`sishini ifodalovchi Maltus modelini ko`rsating.
A.
B.
C.
D.
51. Aholi soninig o`sishini ifodalovchi Maltus modelidagi k nimani ifodalaydi?
A. o`sish ko`rsatkichini
B. o`sish koeffitsentini
C. aholi dastlabki sonini
D. populyatsiya dinamikasini
52. «Demografiya» atamasi nimani anglatadi.
A. «xalqni yozaman» degan ma’noni anglatadi
B. Aholi soninig o`sishini anglatadi
C. Aholi soninig o`sishini yoki kamayishini anglatadi
D. Aholi soninig kamayishini anglatadi
53. Reklama kompaniyasini tashkillashtirish masalasini matematik modellashtirish qaysi sohadagi matematik modellashtirishga kiradi?
A. Moliyaviy va iqtisodiy sohadagi
B. Axborot texnologiyalari sohasidagi
C. Kompaniyalar sohasidagi
D. Reklamalashtirish sohasidagi
54. Korхonalar o`zaro qarzlarini bartaraf etish jarayoni qaysi sohaga tegishli?
A. Moliyaviy va iqtisodiy sohaga
B. Axborot texnologiyalari sohasiga
C. Kompaniyalar sohasiga
D. Reklamalashtirish sohasiga
55. Bozor iqtisodiyoti modellari deganda nima tushuniladi.
A. Bozor iqtisodiyotining turlari tushuniladi.
B. Bozor iqtisodiyoti tushuniladi
C. Sotish va sotib olish tushuniladi.
D. Bozordagi muvozanatni saqlash tushuniladi.
56. Hisoblash eksperimentining asosiy bosqichlari nechta?
A. 5
B. 4
C.6
D. 7
57. Aholi soninig o`sishini ifodalovchi Maltus modelining yechimi qanday bo`ladi?
A. _{ }
B. x(t)=e^kt
C. x(t)=Ce^kt
D. x(t)=e^kt+C
58. Aholi soninig o`sishini ifodalovchi Maltus modelining x(0)=x<sub>0</sub> dagi yechimi qanday bo`ladi?
A. x(t)=x₀e^kt
B. x(t)=e^kt
C. x(t)=Ce^kt
D. x(t)=e^kt+C
59. Aholi soninig o`sishini ifodalovchi Maltus modelining umumiy yechimi qanday bo`ladi?
A. x(t)=Ce^kt
B. x(t)=e^kt
C. x(t)=x₀e^kt
D. x(t)=x(0)e^kt
60. Braхistохrоn haqidagi masala matematik modelini ifodalovchi funksional qaysi?
A.
B.
C.
D.