MATEMATIK SAVODXONLIKNI BAHOLASH BO‘YICHA TOPSHIRIQLAR
UY-JOY XARIDI Bu Jahongirning ota-onasi ko‘chmas mulk agentligidan sotib olmoqchi bo‘lgan uyning chizmasi
1-savol : Uyning umumiy polining yuzasini (devorlar qalinligi va ayvon bilan birgalikda) hisoblash uchun, uydagi har bir xonaning yuzasi hisoblab chiqiladi. O‘lchab chiqilgan barcha xonalar polining yuzalari yig‘indisi uyning umumiy maydonining yuzasiga teng bo‘ladi. Biroq, buni hisoblab chiqishning ancha qulay va samarali usuli ham mavjud. Mazkur usulda faqat 4 ta kesma uzunligini o‘lchab, ular yordamida uyning umumiy yuzasini topish mumkin. Yuqoridagi chizmada uyning umumiy maydonini hisoblash uchun kerak bo‘ladigan ayni shu to‘rtta kesmani belgilab chiqing
TOMCHINING TUSHISH TEZLIGI
Tomirga tomchi-dori quyish amaliyotidan tibbiyotda bemor tomiriga suyuqliklarni yuborishda foydalaniladi. Hamshira tomchi-dori tushish tezligini(D) ni o‘lchsh uchun har daqiqada qancha tomchi tushayotganini hisobga olishi lozim. Bunda hamshiralar formuladan foydalanadi. Formuladagi: k – “hajm birligidagi tomchi miqdori” ko‘rsatkichi,1 millilitrda tomchilar soni o‘lchanadi. V – dorining millilitrdagi hajmi; n – tomchi necha soatda tomib tugash uchun ketadigan vaqt 1-savol: Hamshira tomirga dorini yuborish uchun sarflanadigan vaqtni ikki martaga oshirmoqchi. Agar formuladagi n ikki martaga oshirilsa, ammo k va V o‘zgarmasa, D qanday o‘zgarishini tushuntiring. 2-savol: Shuningdek, hamshiralar tomchining tushish tezligi, D dan foydalanib, tomchidorining miqdori V ni hisoblashi kerak. Daqiqasiga 50 tomchidan tushayotgan tomchi dori bemorga uch soat mobaynida berilishi kerak. Bu dorining hajm birligidagi tomchilar soni har millilitrda 25 tomchiga teng. Tomchi dorining millilitrdagi hajmi qancha? Dori hajmi: _________________ ml
GRAFIKLAR
Janvar oyida, “Bahor” va “Bolalar” guruhlari tomonidan yozilgan yangi musiqiy kompakt-disklar sotuvga chiqarildi. Fevralda, “Sharq” va “Toshkent” guruhlari o‘zlarining yangi kompakt-disklarini sotuvga chiqarishdi. Quyidagi jadvalda yanvardan iyunga qadar yuqorida nomlari keltirilgan guruhlar tomonidan sotuvga chiqarilgan kompakt-disklar haqida ma’lumot berilgan.
1-savol : Aprel oyida “Toshkent” musiqa guruhi qancha disk sotgan?
A 250 B 500 C 1000 D 1270
2-savol : Qaysi oyda “Sharq” guruhi“Bolalar” guruhidan ko‘proq disk sotgan?
A Hech qaysi oyda
B Martda
C Aprelda
D Mayda
3-savol: “Bolalar” guruhining ish boshqaruvchisi o‘zlari sotayotgan disklar soni fevraldan iyungacha tushib ketayotganidan хavotirda.Agar disklar savdosi ayni shu tartibda tobora pasayishda davom etaversa, ularning savdo hajmi iyulga kelib qanday ko‘rinishda bo‘ladi?
A 70 ta disk B 370 tadisk C 670 tadisk D 1340 tadisk
YELKANLI KEMALAR
Butun dunyodagi savdo-sotiq amaliyotining 95 % ummon va dengiz tranzit yo‘llari orqali amalga oshiriladi. Bunda taxminan 50 000 ga yaqin tankerlar, ulkan hajmli yuk ortiladigan kemalar va yirik konteynerlar ortilgan kemalardan foydalaniladi. Bu kemalarning ko‘pchiligi dizel yonilg‘isi orqali harakatlanadi. Endilikda muhandislar shamol kuchi yordami bilan harakatlanadigan kemalar yasashni rejalashtirmoqda. Ilgari surilayotgan mazkur taklifga ko‘ra, kemalarning burun qismiga ulkan yelkanlar o‘rnatiladi. Agar bu taklif qo‘llab-quvvatlansa, dizel yonilg‘isi iste‘moli keskin kamayishi va atrof-muhitga chiqayotgan zaharli gazlarning miqdori pasayishi kutilmoqda.
1-savol : Bunday yelkanlarni qo‘llashning afzalliklaridan biri u 150 metr balandlikda uchadi. Bu balandlikda shamol tezligi kemaning palubasidagi shamol tezligidan taxminan 25 % yuqori bo‘ladi.Kema palubasidagi shamol tezligi soatiga 24 kilometr (24 km/soat) bo‘lsa, yelkanga kelib uriladigan shamolning taxminiy tezligi qancha bo‘lishi mumkin?
A. 6 km/soat
B. 18km/soat
C. 25km/soat
D. 30km/soat E. 49km/soat
2-savol: Tasvirda ko‘rsatilganidek, agar yelkan kemani 450 burchak ostida tortsa va uning balandligi 150 m bo‘lsa, yelkan arqonining uzunligi qancha bo‘ladi?
A.173m
B.212m
C.285m D.300m
3-savol: Bir litr dizel yonilg‘isining narxi qimmat bo‘lib 0,42 zed (pul birligi) ni tashkil qilganligi uchun, “Yangi To‘lqin” nomli kema ho‘jayinlari kemaga yelkan o‘rnatishni rejalashtirmoqdalar. Ma’lumki, kesmalarga o‘rnatilgan yelkan umumiy sarflangan dizel yonilg‘isi iste’molini taxminan 20 % kamaytirilishiga imkon beradi. “Yangi To‘lqin” nomli kemaga yelkanni o‘rnatishning umumiy harajat 2500000 zed. Taxminan necha yildan keyin tejab qolingan dizel yonilg‘isi narxi kemaga o‘rnatilgan yelkanga sarflangan harajatni qoplashi mumkin? Javobingizni aniq hisob-kitoblar yordamida izohlab bering. _____ yildan so‘ng harajat qoplanadi
SOUS
1-savol : Siz salat uchun sous tayyorlamoqchisiz. Quyidagi jadvalda 100 ml sous tayyorlash uchun kerak bo‘ladigan maxsulotlar ro‘yxati berilgan
150 ml sous tayyorlash uchun necha millilitr o‘simlik yog‘i kerak bo‘ladi? Javob: ___________________ ml
1.Daryo qirg‘og‘ida ulkan Ferris charxpalagi o‘rnatilgan. Quyidagi rasm va chizmaga qarang. Ulkan charxpalakning tashqi diametri 140 metrga, uning daryo tubidan to cho‘qqisigacha bo‘lgan balandligi esa 150 metrga teng. U strelka yo‘nalishi bo‘ylab,yuqoridagi rasmda tasvirlanganidek aylanadi. 1-savol : Charxpalakning markazi M bilan belgilangan. Daryo tubidan charxpalakning markaziM gacha necha metr? Javob: ______________________________ m
2-savol : Ferris charxpalagi doimiy tezlik bilan aylanadi. U taxminan 40 daqiqada bir marta to‘liq aylanib chiqadi. Jasur charxpalakning chiqish joyidan, charxpalakka o‘tirdi. 30 daqiqadan so‘ng Jasur charxpalakning qaysi nuqtasida bo‘ladi?
A. R nuqtada
B. R va S nuqtadalar oralig‘ida
C. S nuqtada
D. S va P nuqtadalar oralig‘ida
Fudziyama tog‘i Yaponiyadagi mashhur uyqudagi vulqon deb hisoblanadi.
1-savol: Har yili faqatgina 1 iyuldan 27 avgustga qadar keng xalq ommasi uchun Fudziyama tog‘iga chiqishga ruxsat beriladi. Ayni shu vaqt mobaynida taxminan 200 000 odam Fudziyama tog‘iga ko‘tariladi. O‘rtacha har kuni nechta odam Fudziyama tog‘iga ko‘tariladi?
A 340 ta odam
B 710 ta odam
C 3400 ta odam
D 7100 ta odam
E 7400 ta odam
2-savol: Fudziyama tog‘iga olib chiqadigan Gotemba soqmog‘ining umumiy uzunligi taxminan 9 kilometrga teng. Sayohatchilar 18 km yurganlaridan so‘ng soat 20:00 da yana qaytib kelishlari kerak bo‘ladi. 11 Toshpo‘lat o‘rtacha bir soatda 1,5 km yo‘l bosib, toqqa ko‘tarilishini va tog‘dan u bundan ikki marta katta tezlik bilan tushishini taxmin qildi. Shuningdek, ovqatlanish va dam olish uchun vaqti qolishini mo‘ljalladi. Toshpo‘latning toqqa chiqish va tushish tezliklaridan foydalanib, soat 20:00 da qaytishi uchun u sayohatini uzog‘i bilan qachon boshlashi kerakligini aniqlang..
3-savol : Toshpo‘lat Gotemba soqmog‘i boy‘lab ko‘tarilishidan oldin o‘zi bilan qadam hisoblagich oldi. U yuqoriga chiqquncha qadam hisoblagich 22500 qadam bosganini ko‘rsatdi. Toshpo‘lat 9 kilometrlik Gotemba soqmog‘i boy’lab ko‘tarilishida uning o‘rtacha qadam uzunligini aniqlang. Javobingizni santimetrlarda ifodalang.
Javob: .................................................. sm
Lobar yaqinda o‘ziga yangi velosiped sotib oldi. Velosipedning ruliga spidometr o‘rnatilgan.Spidometr Lobarni bosib o‘tgan masofasini va uning o‘rtacha tezligini aniqlab beradi.
1-savol : Avval Lobar birinchi 10 daqiqada 4 km masofani bosib o‘tdi. Keyin esa 2 km masofani 5 daqiqada bosib o‘tdi. Quyida berilgan tasdiqlarning qaysi biri to‘g‘ri?
A. Lobarning birinchi 10 daqiqadagi o‘rtacha tezligi keyingi 5 daqiqadagi tezligidan katta bo‘lgan.
B. Lobarning birinchi 10 daqiqadagi va keyingi 5 daqiqadagi o‘rtacha tezliklari bir xil bo‘lgan.
C. Lobarning birinchi 10 daqiqadagi o‘rtacha tezligi keyingi 5 daqiqadagi tezligidan kamroq bo‘lgan
. D. Berilgan ma’lumotlardan Lobarning o‘rtacha tezligini aytishning iloji yo‘q.
2-savol : Lobar xolasining uyigacha 6 kilometr yo‘l bosib o‘tdi. Velosipedning spidometri butun yo‘l uchun soatiga 18 km tezlikda yurganini ko‘rsatdi. Quyida berilgan tasdiqlarning qaysi biri to‘g‘ri? 12
A Lobar xolasining uyiga borish uchun 20 daqiqa vaqt sarfladi .
B Lobar xolasining uyiga borish uchun 30 daqiqa vaqt sarfladi
C Lobar xolasining uyiga borish uchun 3 soat vaqt sarfladi
D Lobar xolasining uyiga borish uchun qancha vaqt sarflaganini bilishning iloji yo‘q.
3-savol: Lobar uyidan 4 km uzoqlikda joylashgan daryoga velosipedda bordi. U daryoga borish uchun 9 daqiqa vaqt sarfladi. Uyga qaytishida u uzunligi 3 kilometr bo‘lgan qisqa yo‘ldan borishga qaror qildi. Qisqa yo‘ldan u uyiga 6 daqiqada yetib keldi. Lobarning daryoga borib qaytgandagi o‘rtacha tezligi soatiga necha kilometrni tashkil etgan? Borib, qaytishi uchun sarflangan o‘rtacha tezligi: ..................... km/soat
Karima yaqinda haydovchilik guvohnomasini oldi. Endi u o‘ziga mashina sotib olmoqchi.Quyidagi jadvalda mahalliy mashina sotuvchisi taklif etayotgan to‘rt xil mashina haqida ma’lumot berilgan.
1-savol: Karima quyidagi barcha talablarga javob beradigan mashina sotib olishni xohlaydi:
• Mashinaning bosib o‘tgan masofasi 120 000kilometrdan oshmasligi kerak.
• U 2000 yilda yoki undan keyinroq ishlab chiqarilgan bo‘lishi kerak.
• Mashinaning e’lon qilingan narxi 4500 zeddan yuqori bo‘lmasligi kerak.
• Qaysi mashina Karimning talabiga to‘liq javob beradi?
A Alfa
B Betta
C Gamma
D Delta
Mashina rusumi: Alfa Betta Gamma Delta Ishlab chiqarilgan yili 2003 2000 2001 1999 E’lon qilingan narxi (zedda) 4800 4450 4250 3990 Bosib o‘tgan masofasi (km) 105 000 115000 128 000 109 000 Dvigatel sig‘imi (litrda) 1.79 1.796 1.82 1.783 13
2-savol: Eng kichik dvigatel sig‘imiga ega bo‘lgan mashina qaysi?
A Alfa B Betta C Gamma D Delta
3-savol: Karimadan mashinaning e’lon qilingan narxining 2,5 % miqdorida qo‘shimcha soliq talab etiladi. Alfa mashinasi qo‘shimcha soliq miqdori qancha bo‘ladi? Qo‘shimcha soliq miqdori (zedda): _____________________________________
10. GARAJ
Garaj yasash, sotuvchilarning “asosiy” assortimenti bitta eshik va derazadan iborat bo‘lgan modellarni o‘z ichiga oladi. Jahongir “asosiy” assortimentning quyidagi modelini tanlaydi. Garajning derazasi va eshigining joylashuvi quyidagi tasvirda ko‘rsatilgan
1-savol: Quyidagi rasmlarda har xil “asosiy” modellar orqa tomondan qanday ko‘rinishi ega ekani aks ettirilgan. Mazkur rasmlardan faqat bittasi Jahongir tanlagan modelga mos keladi. Jahongir qaysi modeldagi garajni tanladi?
A, B, CyokiDjavoblardanbirinibelgilang.
2-savol : QuyidaberilganikkitachizmadaJahongirtanlagangarajningo‘lchamlari(metr)da berilgan
Dostları ilə paylaş: |