Mavzu: Bevosita qizdirish pechlari. Reja: Domna pechining tuzilishi

MnO + С = Mn + CO - Q;
S i0 2 + 2C = Si + 2CO - Q.
Shixta tarkibidagi fosfor, asosan, kalsiyning fosforli tuzi - Ca3P2Og [(C a0)3P20 5] tarzida bo‘ladi. Bu tuzdan dastlab kremniy (IV)-oksidi yordamida fosfat angidrid keyin undan uglerod hisobiga fosfor qaytariladi:
(C a0 )3P ,0 5 + 3 S i0 2 = 3 C a 0 S i0 2 + P20 5 +Q;
P20 5 + 5C = 2P +5CO - Q.
Fosforning deyarli hammasi qotishm aga o ‘tadi. Ma’lumki, oltingugurt koksda va rudada FeS2, FeS, 'C aS 0 4, CaS birikmalar tarzida bo'ladi. Jarayon vaqtida S ning qariyb 10-60% S 0 2, H2S gazlari ko‘rinishda pechdan chiqib ketadi. Bir qismi esa [FeS] tarzida metallda va shlakda (CaS) bo'ladi. Metallda erigan FeS dan S ni shlakka o ‘tkazish uchun shlakda ohak ko‘proq b o ‘lishi kerak. Shundagina u oltingugurtni (CaS) birikma tarzida bog‘laydi: FeS + CaO + С = Fe + CaS+CO+Q.
Shunday qilib, cho‘yandagi FeS dan oltingugurtning bir qismi CaS tarzida shlakka o‘tkaziladi. Bunda MgO va Mn hisobiga ham metall oltingugurtdan qisman tozalanadi: FeS + MgO = FeO + MgS; FeS + Mn = Fe + MnS.
Shlakning ajralishi. Pechga flyus sifatida kiritilgan ohaktosh (C aC 03) 900 С temperaturali zonada CaO va C 0 2 ga parchalanadi. CaO raspar zonasi yaqinida S i0 2, A120 3, FeO va boshqa begona jinslar bilan birikib dastlabki shlak ajrala boshlaydi, u o‘txona tomon oqa borib koks kulini, qaytarilmay qolgan oksidlar va begona jinslarni o ‘zida eritadi. Shlakda juda oz miqdorda FeO bo'ladi. Temirning qaytarilishi va shlak hosil bo'lish jarayonlarining ma’lum ketma-ketlikda kechishi ajraluvchi shlakning kimyoviy tarkibi, suyuqlanish tem peraturasiga bog'liqdir. Masalan, Mn ko'proq bo'lgan cho'yan olish zarur bo'lsa, shlakda ohak miqdori ko'proq bo'lishi kerak. Chunki bunday shlakda Mn yomon eriydi, natijada Mn qaytarilib, cho'yanga o'tadi. Agar tarkibida Si ko'proq bo'lgan cho'yan olinadigan bo'lsa, aksincha, shlakda ohak miqdori kamroq bo'ladi. Shlaklarning muhim xarakteristikalaridan biri asosli va kislotali oksidlarning o'zaro nisbatlaridadir: (CaO + MgO): (S i0 2 + A120 3) va bu nisbat cho'yanlar ishlab chiqarishda 0,9-1,4 oralig'ida bo'lishi lozim. Domna pechining mahsulotlari va ularni pechdan chiqarish. Ma’lumki, domna pechining asosiy mahsuloti cho'yandir. Lekin cho'yan olishda u bilan birga shlak, domna gazi va koloshnik changi ham ajraladi, shu boisdan ular ham domna pechining mahsulotlari hisoblanadi. Cho'yanlami kimyoviy tarkibi va ishlatilish sohalariga ko'ra quyidagi turlarga ajratish mumkin: Bu cho'yanlarda uglerodning hammasi yoki ko'proq qismi temir bilan kimyoviy