Mavzu: Neft va gaz konlarni ishlatishning rejimi va tizimi

Qatlamdan suyuqlik olinayotganda ishlatuvchi quduqlar hududida qatlam bosimini tushishi sodir bo’ladi. Paydo bo‘lgan bosimlar farqi ta’sirida quduqlar tubiga qatlamdan neft o‘zida erigan gaz bilan birgalikda harakat qila boshlaydi. Jarayon rivojlanaversa chekka suvlar va gaz do‘ppisi harakatga keladi, agar u bo‘lsa. Harakat kuchlaridan birining ta’siri ko’proq bo‘lganda qatlam rejimi sirtdan paydo bo‘ladi. Suyuqlik olish sur’ati qatlam rejimiga muhim ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Qatlamga suyuqlik olish yo‘li orqali ta’sir ko‘rsatish bilan bir qatorda, unga suv yoki gaz (havo) haydash yo‘li orqali qo‘shimcha energiya kirgiziladi. Kirgizilgan qo‘shimcha energiya neftni qatlamdan siqib chiqarish mexanizmini bir muncha yaxshilashi, qatlam rejimini xususiyatlovchi asosiy omillarga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

• Qatlamdan suyuqlik olinayotganda ishlatuvchi quduqlar hududida qatlam bosimini tushishi sodir bo’ladi. Paydo bo‘lgan bosimlar farqi ta’sirida quduqlar tubiga qatlamdan neft o‘zida erigan gaz bilan birgalikda harakat qila boshlaydi. Jarayon rivojlanaversa chekka suvlar va gaz do‘ppisi harakatga keladi, agar u bo‘lsa. Harakat kuchlaridan birining ta’siri ko’proq bo‘lganda qatlam rejimi sirtdan paydo bo‘ladi. Suyuqlik olish sur’ati qatlam rejimiga muhim ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Qatlamga suyuqlik olish yo‘li orqali ta’sir ko‘rsatish bilan bir qatorda, unga suv yoki gaz (havo) haydash yo‘li orqali qo‘shimcha energiya kirgiziladi. Kirgizilgan qo‘shimcha energiya neftni qatlamdan siqib chiqarish mexanizmini bir muncha yaxshilashi, qatlam rejimini xususiyatlovchi asosiy omillarga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Qatlamga qo‘shimcha energiya kirgizishda quyidagilarga ajratiladi: a) neftni suv bilan siqib chiqarish rejimi; b) gazli neftni suv bilan siqib chiqarish rejimi; v) neftni (gazli neftni) gaz bilan siqib chiqarish rejimi; g) neftni erituvchilar bilan siqib chiqarish rejimi. Qatlam rejimini to‘gri va o‘z vaqtida aniqlash neft konini oqilona ishlash uchun katta ahamiyatga ega, shuning bilan birga: - maqsadga muvofiq ishlash tizimini tanlash; - oluvchi va haydovchi quduqlarni joylashtirish; - suyuqlik olish sur’ati; - quduqlarni ishlatish tartibi (rejimi). Qatlamning yakuniy neft beraolishligi qatlam tartibi bilan yaqin aloqada bo’ladi.

• Qatlamga qo‘shimcha energiya kirgizishda quyidagilarga ajratiladi: a) neftni suv bilan siqib chiqarish rejimi; b) gazli neftni suv bilan siqib chiqarish rejimi; v) neftni (gazli neftni) gaz bilan siqib chiqarish rejimi; g) neftni erituvchilar bilan siqib chiqarish rejimi. Qatlam rejimini to‘gri va o‘z vaqtida aniqlash neft konini oqilona ishlash uchun katta ahamiyatga ega, shuning bilan birga: - maqsadga muvofiq ishlash tizimini tanlash; - oluvchi va haydovchi quduqlarni joylashtirish; - suyuqlik olish sur’ati; - quduqlarni ishlatish tartibi (rejimi). Qatlamning yakuniy neft beraolishligi qatlam tartibi bilan yaqin aloqada bo’ladi.