Mavzu: Pul muomilasining tuzilishi. Inflatsiya Reja Kirish

Inflyatsiya narx indeksi yordamida bazis davrga nisbatan o‘lchanadi. Narxlar indeksi joriy davrdagi iste’mol narxlarini bazis davrdagi iste’mol narxlariga nisbati orqali aniqlanadi:

bu yerda NI - narxlar indeksi;

TNj - joriy davrdagi iste’mol tovarlari narxi;

TNb - bazis davrdagi iste’mol tovarlari narxi.

Narxlar o‘zgarishini hisobga olish qamroviga ko‘ra narxlar indeksining quyidagi turlarini hisoblash mumkin:

- iste’mol narxlari indeksi;

- ulgurji narxlar indeksi;

- narxlar indeksi - YalM deflyatori;

- eksport va import narxlar indeksi.

Narxlar indeksidan foydalangan holda inflyatsiya sur’atini (IS) quyidagi formula orqali aniqlash mumkin:

Inflatsiyani keltirib chiqaruvchi sabablarga to'xtalishdan oldin uning turlarini qisqacha keltirib o'tsak.Inflyatsiya turlarini o'sish sur'ati bo'yicha ajratish eng keng tarqalgan malaka hisoblanadi:

• 
  
  

Tovarlar bir-biriga mutanosib ravishda narx oshganda va muvozanatsiz bo'lib, ular narxlarda turli nisbatda o'sganda inflyatsiya muvozanatlanadi;

• 
  bashorat qilingan inflyatsiya, ya'ni. hokimiyat va xo'jalik yurituvchi subyektlarning kutganlarini qondiradigan va oldindan aytib bo'lmaydigan;
  
• 
  talab va xarajatlar inflyatsiyasi (taklif)