Mavzu: Sinxron motorning tuzilishi va ishlash prinsipi. Reja

. Generator normal kuchlanishdan kata kuchlanish bilan ishlaydi. Generator past chastota bilan aylanmoqda (birlamchi motorning chastotasi pasaygan). Kuchlanish rostlagichi yordamida kuchlanish pasaytirilsin. Birlamchi motorning chastotasi oshirilsin. Qo‘zg‘atish chulg‘ami qiziydi. Generator katta kuchlanish va past chastota bilan aylanmoqda. Generator past quvvat koeffitsiyenti, ya’ni katta reaktiv quvvat bilan ishlagani uchun, qo‘zg‘atish toki kata. Kuchlanish qiymati yoki birlamchi motorning aylanish chastotasi rostlansin. Generatordan energiya olayotgan motorning yuklamasi oshirilsin va motorning salt
ishlashiga yo‘l qo'yilmasin, ya’ni quvvat koeffitsiyenti oshirilsin. Generator salt ishlaganda kuchlanish bo‘lmaydi. Qo‘zg‘atgich kuchlanish bermayapti. Qo'zg‘atgich bo‘lmaganda esa boshqa qo‘zg‘atish qurilmalaridan biri ishdan chiqqan Qo‘zg‘atgich yoki boshqa qo‘zg‘atish qurilmasi tuzatilsin. Qo‘zg‘atgich kuchlanish bermayapti qo'zg‘atish zanjirida tok yo‘q. Qo‘zg‘atish zanjiridagi kontaktlar yaxshi tegmagan yoki zanjir uzilgan. Qo‘zg‘atish zanjirining butunligi tekshirilsin, buzuqlik tuzatilsin. Generatorning salt ishlash holatida bitta fazada kuchlanish yo'q. Stator chulg'ami yulduz usulida ulangan bo'lsa, bitta faza uzilgan yoki uchburchak usulida ulangan bo'lsa, ikkita fazaviy chulg'am ulangan joyda kontakt chulg‘amlarning ulanish joylari tekshiriladi, nosozlikka barham beriladi. Sinxron motor rotori tebranmaganda stator zanjiriga ulangan ampermetr va vattmetr strelkalari ham tebranmaydi, lekin motor sinxronizmdan chiqib ketadi
Yuklama juda tez o‘zgaradi. Tebranish birlamchi mexanizmdan uzatiladi. Tok chastotasi va kuchlanish katta chegarada o‘zgaradi. Qo'zg‘atish toki oshirilsin Qo‘zg‘atish chulg'amiga maksimal kuchlanish berilsin. Bo’ylama ko’ndalang qo’zg’atishli sinxron mashinalar statorining tuzilishi an’anaviy sinxron mashinalarnikidan farq qilmaydi. Sinxron mashina rotoridagi tinchlantiruvchi (generator) yoki ishga tushirish chulg‘ami (motor) o‘rniga ikki yoki m fazali qo‘zg‘atish chulg‘ami o‘rnatiladi. Quyida ikki fazali chulg‘ami bo‘lgan noayon va ayon qutbli rotorning tuzilishini ko'rib o‘tamiz. Bo‘ylama va ko‘ndalang o‘qlari bo‘yicha qo‘zg‘atiladigan sinxron mashinaning rotori noayon qutbli bo'lsa, simmetrik ikki fazali qo‘zg‘atish chulg‘ami rotor pazlariga xuddi yakor chulg‘ami yoki faza rotorli asinxron motorning rotor chulg‘ami kabi o‘ralgan bo‘ladi. Agar ikki chulg‘am ax