Mavzu: Sotsiologiya fanining mustaqil fan sifatida rivojlanish bosqichlari

Yana bir fransuz sotsiologi Emi Dyurkgeymning fikricha, sotsiologiya fanga aflanishi uchun, “sotsial faktlarni” o‘rganishi, “sotsial faktlarni buyumlar kabi o‘rganish lozim” deb jamiyatda yuz berayotgan o‘zgarishlarni alohida empirik tarzda o‘rganishni ilgari surgan. Ko’zga ko‘ringan buyuk sotsiologlardan biri Maks Veber sotsiologiya fani to‘g‘risida gapirar ekan, uni shunday tushuntirgan; “...tabiy olamni tadqiq etishda qo‘llaniladigan tartiblardan foydalangan holda, insonlar hayotini ham o‘rgana olishimiz mumkin, deb o‘ylash unchalik ham to‘g‘ri emasdir. Inson- fikrolvchi va mulohaza yurituvchi mavjudotdir; biz qilayotgan ishlarimizga ko‘proq ma’no va ahamiyat beramiz va inson hulq- atvori bilan shug‘ullanadigan har qanday fan, bu omilni albatta hisobga olishi lozim.” deb tushuntirigan.

• 
  Yana bir fransuz sotsiologi Emi Dyurkgeymning fikricha, sotsiologiya fanga aflanishi uchun, “sotsial faktlarni” o‘rganishi, “sotsial faktlarni buyumlar kabi o‘rganish lozim” deb jamiyatda yuz berayotgan o‘zgarishlarni alohida empirik tarzda o‘rganishni ilgari surgan. Ko’zga ko‘ringan buyuk sotsiologlardan biri Maks Veber sotsiologiya fani to‘g‘risida gapirar ekan, uni shunday tushuntirgan; “...tabiy olamni tadqiq etishda qo‘llaniladigan tartiblardan foydalangan holda, insonlar hayotini ham o‘rgana olishimiz mumkin, deb o‘ylash unchalik ham to‘g‘ri emasdir. Inson- fikrolvchi va mulohaza yurituvchi mavjudotdir; biz qilayotgan ishlarimizga ko‘proq ma’no va ahamiyat beramiz va inson hulq- atvori bilan shug‘ullanadigan har qanday fan, bu omilni albatta hisobga olishi lozim.” deb tushuntirigan.
  
• 
  Aniqroq qilib aytganda u yaxlit tizim sifatidagi jamiyat, alohida institutlar, ijtimoiy guruhlar, jamiyat tuzilmalari va ularda yuz beradigan ijtimoiy jarayonlarni o‘rganuvchi fan.
  

SOTSIOLOGIYA

insoniyatning tarixiy taraqqiyoti davomida yaratilgan madaniyatning tarkibiy qismidir. U XVIII asrda kishilik jamiyati va uning qonuniyatlarini o‘rganuvchi mustaqil fan sifatida tarix falsafasida shakllandi. Ijtimoiy hayotning murakkablashuvi va ilmiy bilimlarning tabaqalanishi sotsiologiyaning falsafadan ajralib, mustaqil fanga aylanishini muqarrar qilib qo‘ydi.