Mavzu: Tarmoq xavfsizligi mohiyati va umumiy tushunchalari

Muhammad Al-Xorazmiynomidagi

Toshkent axborottexnologiyalariuniversiteti

Fan: Tarmoq xafsizligi

MUSTAQIL ISH №1

Mavzu: Tarmoq xavfsizligi mohiyati va umumiy tushunchalari.

Bajardi: 412-20 – guruh talabasi Behzod Safarov
Tekshirdi: Shakarov Muhriddin.

Reja:

Kirish: Tarmoq xavfsizligi tushunchasi va uning mohiyati

Asosiy Qism:

1. 
   Kompyuter tarmog’i modellari va umumiy tushunchalari.
   
2. 
   Tarmoq xavfsizligiga zamonaviy tahdidlar.
   
3. 
   Kompyuter tizimlari va tarmoqlarida xavfsizlik siyosati va modellari .
   
4. 
   Tarmoq xavfsizligi standartlari (O‘z DSt ISO/IEC 27033).
   
5. 
   Yetti sathli OSI modeli
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Ishdan Maqsad! Mustaqil ishni bajarish davomida, berilgan savollarga javob topish orqali tarmoq xafsizligiga oid umumiy bilimlarni egallash va mavjud bilimlarni boyitish.

Tarmoq xavfsizligi, tarmoq ustida ma'lumotlar almashishning xavfsizligini ta'minlashni anglatadi. Ushbu xavfsizlik asoslari, protokollar, shifrlash algoritmlari va boshqa texnologiyalar yordamida ma'lumotlarni konfidensialligini taminlaydi. Bu muhimdir, chunki shaxsiy ma'lumotlar, moliyaviy ma'lumotlar va boshqa mahsulotlarni tarmoq orqali almashish va foydalanish jarayonlarimiz ko'p va ular xavfsizlik talab qiladi.

Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi haqida umumiy tushunchalar:

Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi, bir nechta kompyuterlar, qurilmalar va ulardan iborat tarmoq elementlari orqali ma'lumot almashish va ulardan foydalanishning umumiy tushunchasini anglatadi. Quyidagi asosiy tushunchalar tarmoq arxitekturasining bir qismini tashkil etadi:
1. Tarmoq topologiyasi: Tarmoq topologiyasi, kompyuterlarning va ularga bog'langan qurilmalarining fizikaviy joylashuvi va ulardagi aloqalarini belgilaydi. Misol uchun, bus topologiyasi, yulduz topologiyasi, kichik dunyo topologiyasi kabi turli topologiyalar mavjud.
2. Protokollar: Tarmoqda ma'lumot almashishning belgilangan tartib va qoidalarini aniqlash uchun protokollar ishlatiladi. Protokollar, ma'lumotlar paketlariga ajratish, talqin qilish va muloqot qilish jarayonlarini belgilaydi. Internet Protocol (IP), Transmission Control Protocol (TCP), User Datagram Protocol (UDP) kabi protokollar keng tarqalgan.
3. Qurilmalar: Kompyuter tarmoqlarida qurilmalar, tarmoqning fizikaviy asosini tashkil etadi. Ular gigabit Ethernet kartochkalari, switch'lar, router'lar, hub'lar, modems, tarmoq kabellari va boshqa vositalar bo'lishi mumkin. Bu qurilmalar ma'lumotlarni talqin qilish, almashtirish va ulardan o'tkazish jarayonlarini bajarish uchun ishlatiladi.
4. IP manzillashuvi: IP manzillari, tarmoqdagi kompyuterlarga yoki qurilmalarga identifikator sifatida berilgan unikal raqamlardir. IPv4 va IPv6 protokollari orqali IP manzillari yaratiladi va foydalanuvchilarga kompyuterlarning birbiriga muloqot qilishini ta'minlashda qo'llaniladi.
5. Muloqot turlari: Tarmoqda ma'lumot almashish uchun bir nechta muloqot turlari mavjud. Lokal tarmoq (LAN), keng tarmoq (WAN), uy tarmoqlari, bejizli tarmoqlar (VPN) va yuqori tezlikli tarmoqlar (kabellangan) kabi muloqot turlari mavjud.
Ushbu tushunchalar tarmoq arxitekturasining asosiy qismlarini ifodalaydi. Kompyuter tarmoqlari va ularning arxitekturasi keng qo'llanilayotgan va rivojlanayotgan sohadir, va xavfsizlik, tezlik, ishlab chiqarish samaradorligi va talablar kabi ko'rsatkichlarga muvofiq ravishda yangilanishlarni olishmoqda.