Harf bilan belgilangan noma’lum son qatnashgan tenglik tenglama deyiladi.Tenglik belgisidan chap va o‘ngda turgan ifodalar tenglamaning chap va o‘ng qismlari deyiladi
Harf bilan belgilangan noma’lum son qatnashgan tenglik tenglama deyiladi.Tenglik belgisidan chap va o‘ngda turgan ifodalar tenglamaning chap va o‘ng qismlari deyiladi. Masalan: x + (x – 90) = 370 Tenglamaning chap yoki o‘ng qismidagi har bir qo‘shiluvchi tenglamaning hadi deyiladi. Tenglamaning barcha ildizlarini topish yoki ularning yo‘qligini ko‘rsatish tenglamani yechish deb ataladi. Tenglamaning ildizi deb, noma‘lumning shu tenglamani to‘g‘ri tenglikka aylantiradigan qiymatiga aytiladi. 1– misol.Tenglama shaklida yozing: a) 34 soni x sondan 18 ta ortiq. Javob: x + 18 = 34; b) 56 soni 14 sonidan x marta ortiq.: 14x = 56; c) x va 3 sonlari ayirmasining ikkilangani 4 ga teng. Javob: 2(x – 3) = 4; d) x va 5 sonlari yig‘indisining yarmi ularning ko‘paytmasiga teng. Javob: 2 – misol. 1) 3x = -6 2) x + 3 = 6 3) 4x – 4 = x + 5 4) 5x – 8 = 2x + 4 x = -2 x = 3 4x – x = 5 + 9 5x-2x = 4+8 3x = 9 3x = 12 x = 3 x = 4 3 – miso. 1) 4(x - 1) = 2x – 3 2) 7(x + 1 ) – 6x = 10 3) 3(x + 2) = 4 + 2x 4x – 4 = 2x – 3 7x + 7 – 6x = 10 3x + 6 = 4 + 2x 4x – 2x =- 3 + 4 x + 7 = 10 3x – 2x = 4 – 6 2x = 1 x = 10 – 7 x = -2 x = 3 4 – misol. 1) 5x + 5 = 30 2) 3x – 2 = 7 3) 4x + 4 = -20 5x = 30 – 5 3x = 7 + 2 4x = -20 – 4 5x = 25 3x = 9 4x = -24 x = 5 x = 3 x = -6 5 – misol. 1) 3x = -6 2) x + 3 = 6 3) 4x – 4 = x + 5 4) 5x – 8 = 2x + 4 x = -2 x = 3 4x – x = 5 + 9 5x-2x = 4+8 3x = 9 3x = 12 x = 3 x = 4 6 – miso. 1) 4(x - 1) = 2x – 3 2) 7(x + 1 ) – 6x = 10 3) 3(x + 2) = 4 + 2x 4x – 4 = 2x – 3 7x + 7 – 6x = 10 3x + 6 = 4 + 2x 4x – 2x =- 3 + 4 x + 7 = 10 3x – 2x = 4 – 6 2x = 1 x = 10 – 7 x = -2 x = 3 7 – misol. 1) 5x + 5 = 30 2) 3x – 2 = 7 3) 4x + 4 = -20 5x = 30 – 5 3x = 7 + 2 4x = -20 – 4 5x = 25 3x = 9 4x = -24 x = 5 x = 3 x = -6 Yangi mavzuni mustahkamlash:Mavzu yuzasidan savol javob. Uyga vazifa:84 – misol. Ko’rildi O’IBDO’ .
- sinflar Algebra Mavzu:Masalalarni tenglamalar yordamida yechish. Darsdan maqsad. a)Ta’limiy: – O’quvchilarga Masalalarni tenglamalar yordamida yechish haqida tushunchalar berish b) Tarbiyaviy: - O’quvchilarni matematika faniga qiziqishini oshirish. c) Rivojlantiruvchi: - Mavzuga doir misollar yechish. Dars turi: Darslik bilan ishlash Metodlari: Ma’ruza Dasr jihozi: 7 - sinf Algebra o’quv qo’llanmasi Asosiy tushunchalar Masalalarni tenglamalar yordamida yechish Bilimlar:- Masalalarni tenglamalar yordamida yechishni bilish. Ko’nikmalar:- berilgan matnli masalalarni tenglama tuzib yecha olish Dars tafsilotlari Tashkiliy qism (3-minut): O’quvchilar bilan salomlashiladi, o’quvchilarning davomati aniqlanadi. Sinf xonanning darsga tayyorligi tekshiriladi. Uyga vazifani tekshirish Har tomonlama bilimlarni tekshirish Yangi bilimni o’zlashtirish Matnli masalani yechish ikkita asosiy bosqichdan iborat bo'ladi: 1) masalaning sharti bo'yicha tenglama tuzish; 2) hosil bo'lgan tenglamani yechish.
1. Xaridorning 7000 so‘m puli bor edi. U bozordan 5 kg guruch sotib oldgandan so‘ng cho‘ntagida 3250 so‘m puli qoldi. 1 kg guruchning bahosi necha so‘m? Yechish: 5x + 3250 = 7000 . 5x = 7000 – 3250 ,