Mavzu: va sinflarda o’tilganlarni takrorlash

Dars turi: Savol - javob.
Metodlari: Amaliyot
Dasr jihozi: 7 - sinf Algebra o’quv qo’llanmasi, ko’rgazmali qurollar
Asosiy tushunchalar
Birhad va ko’phadni birhadga ko’paytirish
Bilimlar:- Birhad va ko’phadni birhadga ko’paytirishni bilish.
Ko’nikmalar:- Birhad va ko’phadni birhadga ko’paytirishga doir misollar yecha olish
Dars tafsilotlari
Tashkiliy qism (3-minut): O’quvchilar bilan salomlashiladi, o’quvchilarning davomati aniqlanadi. Sinf xona va o’quvchilarning darsga tayyorligi tekshiriladi.
Uyga vazifani tekshirish
Har tomonlama bilimlarni tekshirish
Yangi bilimni o’zlashtirish
2a²b + 4ab² + 8abc ko'phadni 2ab birhadga bo'lamiz.
Buning uchun ushbu qoidadan foydalanamiz: yig'indini songa bo'lishda har bir qo'shiluvchini shu songa bolish kerak, ya'ni
(2a²b + 4ab² + 8abc) : (2ab) =
= (2a²b) : (2ab) + (4ab²) : (2ab) + (8abc) : (2ab) = a + 2b + 4c .


Ko'phadni birhadga bo'lish uchun ko'phadning har bir hadini shu birhadga bo'lish va hosil bo'lgan natijalarni qo'shish kerak.


Ko'phadni birhadga bo'lish natijasini ko'paytirish bilan tekshirish mumkin. Masalan, (36n⁴m² – 45n²m⁴) : (9n²m²) = 4n² – 5m² bo'lish to'g'ri bajarilgan, chunki
(9n²m²)(4n² – 5m²) = (9n²m²)(4n²) – (9n²m²)(5m²) =
9·4n²n²m² –9·5n²m²m² = 36n⁴m² – 45n²m⁴ .
1 – misol.
1) 3)
3) 4)
2 – misol.
1) (-6x) : (2x) = -6x : 2x = -3 2) 15z : (15z) = 15z : 5z = 3z
3 – misol.
1) 8abc : (-4a) = -2bc 3)
2) (-10pq) : (6q) = 4)
4 – misol.
1) (12a + 6) : 3 = 4a + 2 3) (14m – 8 ) : (-2) = -7m + 4
2) (10b - 5) : 5 = 2b – 1 4) (-6 + 3x) : (-3) = 2 – x
5 – misol.
1) (5mn – 6np) : n = 5m – 6p 3) (x - xy) : x = 1 - y
2) (4a² – 3ab) : a = 4a – 3b 4) (cd - d) : (-d) = -c + 1
Yangi mavzuni mustahkamlash: (10 minut).
6 – misol. 1)
2)
3)
4)
Uyga vazifa: 312 – misol.
Ko’rildi O’IBDO’: .

- sinflar Algebra
Mavzu:Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarish.
Guruhlash usuli.
Darsdan maqsad.
a)Ta’limiy:–O’quvchilarga Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarish haqida tushunchalar berish
b) Tarbiyaviy: - O’quvchilarni vatanga muhabbat tuyg’usini shakllantirish.
c) Rivojlantiruvchi: - Mavzuga doir misollar yechish.
Dars turi:Darslik bilan ishlash.
Metodlari: Ma’ruza
Dasr jihozi: 7 - sinf Algebra o’quv qo’llanmasi, ko’rgazmali qurollar
Asosiy tushunchalar
Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarish
Bilimlar:- Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarishni bilish.
Ko’nikmalar:- Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarishga doir misollar yecha olish
Dars tafsilotlari
Tashkiliy qism (3-minut): O’quvchilar bilan salomlashiladi, o’quvchilarning davomati aniqlanadi. Sinf xona va o’quvchilarning darsga tayyorligi tekshiriladi.
Uyga vazifani tekshirish
Har tomonlama bilimlarni tekshirish
Yangi bilimni o’zlashtirish
Ко'phadni ikkita yoki bir nechta ко'phadlar ко'paytmasi shaklida ifodalash ko'phadni ko'paytuvchilarga ajratish (yoyish) deyiladi.
Masalan: 120 = 2³ · 3 · 5 .
Agar ko'phadning barcha (son yoki harfiy) hadlari umumiy ko'paytuvchiga ega bo'lsa, иholda shu ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarish mumkin.Qavs ichida berilgan ko'phadni shu umumiy ko'paytuvchiga bo'lish natijasida hosil qilingan ko'phad qoladi.

1. 
   15a²b(x² – y) – 20ab²(x² – y) + 25ab(y – x²) = 15a²b(x² – y) –
   

– 20ab²(x² – y) – 25ab(x² – y) = 5ab(x² – y)(3a – 4b – 5) .
2– misol.
1)
2)
3)
4)
3 – misol.
1) (a + 2)(a + 3) = a² + 3a + 2a + 6 = a² + 5a + 6
2) 2x(x - 1) = 2x² – 2x
4– misol.
1) ax – ay = a(x - y) 3) xy + 2x = x(y + 2)
2) cd + bc = c(d + b) 4) 3x – xy = x(3 - y)
2 – misol.
1) ab – ac + a² = a(b – c + a)
2) xy – x² + xz = x(y – x + z)
3) 6a² – 3a + 12ab = 3a(2a – 1 + 4b)
4) 4b² + 8ab – 12a²b = 4b(b + 2a – 3a²)
5 –misol.
1) 18y⁷ + 12y⁴ = 6y⁴(3y³ + 2) 3) 15x⁵ – 5x³ = 5x³(3x² - 1)
2) 6x⁴ – 24x² = 6x²(x² - 4) 4) 6a²+ 3a² = 3a²(2 + 1)
6 – misol.1) a(m + n) + b (m + n) = (a + b)(m + n)
2) b (a + 5) – c (a + 5) = (b - c)(a + 5)
Ko'phadni guruhlash usuli bilan ko'paytuvchilarga ajratish qoidasi .
7- m i s o l. Oltita haddan iborat ko'phadni ko'paytuvchilarga ajratishga doir misol qaraymiz:
ax + bx – ay – by + az + bz = (ax + bx) – (ay + by) + (az + bz) = x(a + b) – y(a + b) + z(a + b) =
= (a + b)(x – y + z) .
Bu yerda ko'phadlar ikkitadan guruhlarga ajratilgan. Ularni uchtadan guruhlash ham mumkin edi:
ax + bx – ay – by + az + bz = (ax – ay + az) + (bx – by + bz) = a(x – y + z) + b(x – y + z) =
= (x – y + z)(a + b) .
Shunday qilib, ko'phadni guruhlash usuli bilan ko'paytuvchilarga ajratish uchun:
1) ko'phadning hadlarini, ular ko'phad shaklidagi umumiy ko'paytuvchiga ega bo'ladigan qilib, guruhlarga birlashtiriladi;
2) bu umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqariladi.
1) a + b + c(a + b) = (1 + c)(a + b)
2) m – n + p(m - n) = (1 + p) (m - n)
Yangi mavzuni mustahkamlash: (10 minut).
1) x + 3a (x + y) + y = (x + y)(1 + 3a)
2) x + 2a (x - y) – y = (x - y) (1 + 2a)
Uyga vazifa: 358 – misol.
Ko’rildi O’IBDO’: .
- sinflar Algebra
Mavzu:Qisqa ko’paytirish formulalari.
Darsdan maqsad.
a)Ta’limiy:–O’quvchilarga Yig’indining kvadrati haqida tushunchalar berish
b) Tarbiyaviy: - O’quvchilarni matematika faniga qiziqishini oshirish.
c) Rivojlantiruvchi: - Mavzuga doir misollar yechish.
Dars turi:Darslik bilan ishlash.
Metodlari:Ma’ruza.
Dasr jihozi: 7 - sinf Algebra o’quv qo’llanmasi, ko’rgazmali qurollar
Asosiy tushunchalar
Yig’indining kvadrati
Bilimlar:- Yig’indining kvadratini bilish.
Ko’nikmalar:-qisqa ko'paytirish formulalarini misollar yechishda, hisoblashlarda qo'llay olish, ulardan foydalana olish.
Dars tafsilotlari
Tashkiliy qism (3-minut): O’quvchilar bilan salomlashiladi, o’quvchilarning davomati aniqlanadi. Sinf xona va o’quvchilarning darsga tayyorligi tekshiriladi.
Uyga vazifani tekshirish
Har tomonlama bilimlarni tekshirish
Yangi bilimni o’zlashtirish