Mavzu: Xulq atvor ziddiyati shakllari



Yüklə 1,45 Mb.
səhifə4/5
tarix02.06.2023
ölçüsü1,45 Mb.
#123512
1   2   3   4   5
Xulq atvor ziddiyati shakllari

Shu bilan birga, u bu ikki toifa o’rtasidagi bog’liqlik muammosi bilan shug’ullanuvchi mashhur ingliz sotsiologi A. Giddensning fikriga to’xtalib o’tadi: “Ziddiyat deganda, men qanday bo’lishidan qat’i nazar, harakat qiluvchi kishilar yoki guruhlar o’rtasidagi haqiqiy kurashni tushunaman”, bu kurashning kelib chiqishi, uning usullari va vositalari tomonlarning har biri tomonidan safarbar etilgan. Ziddiyatdan farqli o'laroq, qarama-qarshilik tushunchasi qandaydir tuzilishga ishora qiladi. Bu tushunchalarning ikkalasi ham bir-biriga juda yaqin, chunki qarama-qarshilik ijtimoiy tuzum qurilishidagi zaif nuqtani, ifodalaydi. Shu bilan birga, qarama-qarshilik odamlarning turli guruhlari va toifalari, shu jumladan sinflar o'rtasida manfaatlarning taqsimlanishiga ishora qiladi.

  • Shu bilan birga, u bu ikki toifa o’rtasidagi bog’liqlik muammosi bilan shug’ullanuvchi mashhur ingliz sotsiologi A. Giddensning fikriga to’xtalib o’tadi: “Ziddiyat deganda, men qanday bo’lishidan qat’i nazar, harakat qiluvchi kishilar yoki guruhlar o’rtasidagi haqiqiy kurashni tushunaman”, bu kurashning kelib chiqishi, uning usullari va vositalari tomonlarning har biri tomonidan safarbar etilgan. Ziddiyatdan farqli o'laroq, qarama-qarshilik tushunchasi qandaydir tuzilishga ishora qiladi. Bu tushunchalarning ikkalasi ham bir-biriga juda yaqin, chunki qarama-qarshilik ijtimoiy tuzum qurilishidagi zaif nuqtani, ifodalaydi. Shu bilan birga, qarama-qarshilik odamlarning turli guruhlari va toifalari, shu jumladan sinflar o'rtasida manfaatlarning taqsimlanishiga ishora qiladi.

D.P. Zerkin tomonidan: "Ziddiyat - bu ijtimoiy sub’yektlarning o'zlarining qaramaqarshi manfaatlari, pozitsiyalari, qadriyatlari va qarashlarini amalga oshirish uchun qarama-qarshiligi" deb tarif berilgan. U ziddiyatning yana bir asosiy sababi, raqobat hissi deb hisoblaydi. Uning fikricha, har qanday ziddiyatda ma'lum manfaatlar uchun kurash bilan birga qadriyatlar, jumladan, madaniy naqshlar uchun ham raqobat mavjud. Taqdim etilgan ta'riflar biz kelisha olmaydigan ziddiyatlarni o'rganishning sotsiologik tabiatining barcha xususiyatlarini ko'rsatadi. Avvalo, bu ziddiyat uning manbalaridan mustaqil ravishda ijtimoiy guruhlar kurashining ijtimoiy amalga oshirilgan haqiqati sifatida aniq rasmiy identifikatsiya qilishdir, bu bizga nizolar paydo bo'lishining umumiy asoslarini ko'rsatishga umuman imkon bermaydi xulq-atvorning me'yoriy bazasi yoki ularni ko'paytirish (xulq-atvor normalarini qayta baholash bilan bog'liq bo'lgan xulq-atvor aylanishi) moslashish jarayonini vujudga keltiradi.

  • D.P. Zerkin tomonidan: "Ziddiyat - bu ijtimoiy sub’yektlarning o'zlarining qaramaqarshi manfaatlari, pozitsiyalari, qadriyatlari va qarashlarini amalga oshirish uchun qarama-qarshiligi" deb tarif berilgan. U ziddiyatning yana bir asosiy sababi, raqobat hissi deb hisoblaydi. Uning fikricha, har qanday ziddiyatda ma'lum manfaatlar uchun kurash bilan birga qadriyatlar, jumladan, madaniy naqshlar uchun ham raqobat mavjud. Taqdim etilgan ta'riflar biz kelisha olmaydigan ziddiyatlarni o'rganishning sotsiologik tabiatining barcha xususiyatlarini ko'rsatadi. Avvalo, bu ziddiyat uning manbalaridan mustaqil ravishda ijtimoiy guruhlar kurashining ijtimoiy amalga oshirilgan haqiqati sifatida aniq rasmiy identifikatsiya qilishdir, bu bizga nizolar paydo bo'lishining umumiy asoslarini ko'rsatishga umuman imkon bermaydi xulq-atvorning me'yoriy bazasi yoki ularni ko'paytirish (xulq-atvor normalarini qayta baholash bilan bog'liq bo'lgan xulq-atvor aylanishi) moslashish jarayonini vujudga keltiradi.

Yüklə 1,45 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin