Ma’lumotlar bazasi – kompyuter xotirasidagi tartibga solingan ma’lumotlar to‘plami. Unda foydalanuvchi ma’lumotlar bazasiga ma’lumotni osonlik bilan kiritishi, tahlil qilishi va boshqarishi mumkin. Ma’lumotlar bazasining asosiy maqsadi ma’lumotlarni tartibli saqlash orqali undan samarali foydalanishdan iborat.
Ma'lumotlar bazasi axborotlarni to'plashni bir qancha afzalliklari
foydalanuvchilar uchun ma’lumotlar bazasida o‘zaro ma’lumot almashish oson kechadi;
ma’lumotlar bazasida ma’lumotlar aniq va izchil joylashgan;
ma’lumotlar bazasi ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlaydi, chunki ma’lumotlar bazasiga faqat vakolatli foydalanuvchilargina kirish huquqiga ega, ularning identifikatorlari foydalanuvchi nomi va paroli yordamida tasdiqlanadi;
ma’lumotlar bazasida ma’lumotlarning maxfiyligi ta’minlanadi.
MA’LUMOTLAR BAZASI
1-modda
Microsoft tomonidan yaratilgan ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi hisoblanib, foydalanishga qulay grafik interfeysga ega. Dasturning dastlabki versiyasi 1992-yilda chiqqan.
Ochiq manbali va ishonchli dasturiy vosita hisoblanib, ma’lumotlar bilan ishlashda strukturali so‘rov tili(SQL) danfoydalanadi.MySQLning dastlabki versiyasi 1995-yilda ishlab chiqilgan.
Kuchli himoyalangan va ma’lumotlarning izchiligini ta’minlashga qaratilgan ma’lumotlar bazasini yaratish usullarini taklif etadi. Dasturning dastlabki versiyasi 1979-yilda chiqqan.
Rivojlanayotgan va barcha standartlarga javob beruvchi bepul va ochiq manbali relyatsion ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi hisoblanadi. Dasturning dastlabki versiyasi 1996-yilda chiqqan.
Ma’lumotlar bazasi turlari
1) “Пуск” menyusidan “MS Access” dasturini topamiz;
2) Dasturni ishga tushirish uchun sichqonchaning chap tugamachasini bir marta bosamiz.
3) yangi ma’lumotlar bazasni yaratishuchun “Пустая база данных” bandinitanlanadi (1);
4) bunda ma’lumotlar bazasiga nom berish va uni saqlashga yordam beruvchiyangi oyna paydo bo‘ladi. Bazaga “Maktabkutubxonasi” nomini beramiz (2), ya’ni biz yaratganbaza kutubxona faoliyati haqida bo‘ladi;
5)Lozim topsangiz, bazani saqlash joyini ko‘rsatishingiz mumkin (3). So‘ngra “Создать” tugmachasini bosamiz (4).
Shu zahoti “Access” dasturida “Maktab kutubxonasi” nomli baza paydo bo‘ladi.
Ma'lumotlar bazasini yaratish
“Maktab kutubxonasi” nomli ma’lumotlar bazasida “Kitoblar” nomli jadval quyidagi ketma-ketlikda yaratiladi:
2) dastur oynasidan “Maktabkutubxonasi” nomli ma’lumotlar bazasini topingva unga kiring (1).
Agar yaratganbazangizni topolmasangiz,“Открыть” bandi yordamida avval saqlagan joyingizdan bazani ishga tushiring (2);
3) “Access”da yangi jadvalyaratishuchun “Создание” panelidan (3) “Таблица” uskunasi tanlanadi (4). Shu orqali “Таблица1” nomli jadvalga ega bo‘lasiz(5);
4) jadvalnomini o‘zgartirishuchun sichqonchaningo‘ng tugmachasini “Таблица1” nomi ustida bir marta bosing (6) va kontekst menyudagi “Переименовать”buyrug‘i (7) yoki saqlash
(8) tugmachasini bosing
JADVAL YARATISH
5) jadvalni“Kitoblar” deb nomlang (9) va OK
tugmachasini bosing (10).
Shu tariqa“Kutubxona a’zolari”, “Kutubxona xodimlari”,
“Qaydnoma” nomli jadvallarni yaratish mumkin:
1) “Kutubxona a’zolari”jadvalini yaratish uchun
“Создание” panelidan (11) “Таблица” uskunasi tanlanadi(12);
2) “Таблица1” nomlijadvalnomini o‘zgartirish uchun saqlash (13) tugmachasi bosiladi;
3) jadval“Kutubxona a’zolari”debnomlanadi (14) va OK tugmachasi bosiladi (15).
JADVAL YARATISH
“Kitoblar” nomli jadvalga maydon
nomlarini kiritish ketma-ketligi:
1) ishchi oynadagi jadvallar orasidan
“Kitoblar” nomlijadvaltanlanadi(1);
2) “Главная”menyusidan (2) “Режим”
uskunasi ustiga bosiladi (3);
3)Paydo bo‘lgan kontekst menyudan “Конструктор” buyrug‘i tanlanadi(4);
JADVAL MAYDONLARINI YARATISH
4) “Конструктор” menyusi yordamida jadvalga maydon nomlari (5) va ularning turlari (6) kiritiladi;
5) jadvaluchun kitoblar haqidagima’lumotlarni ifodalovchi “kitob_id”, “nomi”, “muallif”, “nashriyot”,
“chiqarilgan_vaqti”, “soni”, “kelgan_vaqti” kabi maydon nomlari (5) va ularning turlari (6) kiritiladi.
“kitob_id” maydoniga “Счетчик” (avtomatik raqamlash) ma’lumotturi beriladi va u asosiy kalit (Primary Key) sifatida o‘rnatiladi(7).
Har bir kitobni avtomatik raqamlash orqali ularga unikal nom beriladi.“nomi”, “muallif”, “nashriyot” kabi maydonlarga“Короткий текст” (matn) ma’lumot turi o‘rnatiladi.
Bu maydonga 255 tagacha belgidaniborat matnni kiritish imkoniyati mavjud (8);
JADVAL MAYDONLARINI YARATISH
E'tiboringiz
uchun rahmat
