Maxsus fanlarni

Multimedianing amaliy dasturlari 
Multimedia - tizimlar hozirgi paytda ta‘lim va kasbga tayyorlash 
sohasida, 
nashriyot 
faoliyatida 
(elektron 
kitoblar), 
biznesni 
kompyuterlashtirish uchun (reklama, mijozlarga xizmat ko‗rsatish), 
axborot 
markazlarida 
(kutubxona, 
muzey) 
va 
hokazolarda 
muvaffaqiyatli qo‗llanilmoqda. 
Bilimlarni chuqirlashtirishda, o‗qitish muddatini qisqartirishda va 
bir o‗qituvchiga tinglovchilar sonini oshirishga imkon beruvchi 
kompyuterli dars beruvchi multimedia tizimlar alohida o‗rin egallaydi. 
Kompyuterli dars berish tizimlari axborot izchil ravishda taqdim 
etiladigan videokassetadagi kurslarga qiyoslaganda kuchli tarmoq 
imkoniyatlariga ega va tinglovchilarni qiziqtirgan mavzuga to‗g‗ridan-
to‗g‗ri ulanishga imkon beradi. Bundan tashqari, mazkur tizimlar 
bilimlarni o‗zlashtirish va ko‗nikmalarga ega bo‗lish jarayonlarini 
baholash va nazorat qilishning samarali vositalari bilan jihozlangan. 
Elektron kitoblar 
CD-ROM rusumidagi katta hajmli uncha qimmat bo‗lmagan xotira- 
qurilmalarning mavjudligi tufayli elektron kitoblarning paydo bo‗lishi 
mumkin bo‗ldi.
Elektron kitob 
atamasi sahifalari displey ekranida 
tasvirlanadigan yangi rusumdagi kitobni anglatadi. Boshqacha aytganda, 
bu axborot interaktiv tizimi foydalanuvchi (o‗quvchi) uchun sahifama-
sahifa tashkil etilgan axborotga kirishni ta‘minlaydi.
Elektron kitob sahifalaridagi axborot uch xil bo‗lishi mumkin: 
estetik (kitobning "yoqimli" ko‗rinishini belgilovchi va uning 
o‗quvchiga ta‘sirini kuchaytiruvchi), axborot (kitob mazmunini ochib 
boruvchi) va nazorat (piktogramma, ikona, dialogli darchalar, dinamik 
menyu va hokazolar ko‗rinishida taqdim etilgan material). 
Elektron kitoblarni to‗rt sinfga:
qomusiy, axborot, o„qituvchi va 
imtihon 
oluvchilarga bo‗lish mumkin. 
Elektron kitoblarning birinchi xili muayyan mavzu bo‗yicha ulkan 
hajmdagi axborotni o‗zida saqlaydi. Crolier Enceclopedia, Comptons 

---

36 
Multi media Enceclopedia, Mikrosoft Bookshelf va boshqa shu kabi 
mashhur mahsulotlar misol bo‗lib xizmat qilishi mumkin. 
Elektron kitobning ikkinchi xili birinchisiga o‗xshamaydi, biroq bu 
kitoblarda saqlanuvchi axborot unchalik keng emas va maqsadga 
yo‗naltirilgan xususiyatga ega. Masalan, Oxford Textbook of Medicine 
on Compact Disk, Elsevie
, 
s Aktive Library on Corrosion va boshqalar. 
Uchinchi xil elektron kitoblar amaliyotda ko‗p tarqalgan va ta‘lim 
jarayonida, bolalar bog‗chalarida hamda o‗qishdan keyingi malaka 
oshirish kurslarida foydalanishi mumkin. Bundan tashqari, mazkur 
kitoblar badiy asarlarni o‗zida saqlashi mumkin. 
To‗rtinchi xil kitoblarda uch muhim komponent: masalalar 
(vazifalar) banki, testlash va javoblar moduli, tahlil va baholash uchun 
o‗quvchi javoblaridan foydalanuvchi ekspert tizimi mavjud.