Мektepke shekemgi shólkemlerde oqıtıw eki túrde alıp barıladı

1. 
   Anıq sóylew-bul adamlardıń qarım-qatnasın hám óz-ara bir-birin túsiniwlerin támiyinlewshi mazmunı jaǵınan keń jayılǵan pikir.Anıq sóylewdi pikirler dúniyasınan ajıratıp bolmaydı.
   

2. 
   Мektepke shekemgi shólkemlerde oqıtıw eki túrde alıp barıladı:
   

а) erkin sózlik qarım-qatnas; б) arnawlı shıǵarmalarda.

3. 
   Hár qanday adamniń turmista sóylewi u'lken áhmiyetke iye bolıpı, ol u'sh tiykarǵi wazıypani ámelge asiradi. Bular individuallar araliq , ishki individual hám ulıwma insaniy wazıypalar bolıpı tabıladı.
   

4. 
   Ádebiyatlarda berilgeninshe sóylewdiń ishki individual wazıypasi individuallar araliq wazıypaǵa qaraǵanda biraz kesh qáliplesiwinen dárek beredi.Bul ana tilinde sóylewdiń rawajlaniwina tásir kórsetiwshi faktorlar jeretli dárejede esapqa alinbaǵanliǵinan dárek beredi.
   

5. 
   Shiniǵiw-oqıtıwdi jolǵa qoyiwdiń formasi.Balardıń sóylewin rawajlandırıw hám átirap penen tanistmw shrniǵiwlan barliq shiniǵiwlardm' u'shten birin quraydi.Bul bolsa bala kelesheginde ana tili menen tanistmwdm' áhmiyeti menen táriyplenedi.
   

6. 
   Tildi rawajlandırıw shiniǵiwlari emotsional xarakterge iye bolıwı kerek. Tárbiyashı shiniǵiwdi baslawdan aldin onı qiziǵarli, tásirshenli usıllardi oylap tabiw kerek. Bular jumbaqlar, jańiltpashlar, ku'tilmegen waqiyalar bolıwı mu'mkin
   

7. 
   Dialogiyaliq- (grekshe dialogiyaliqos-yeki adamni’ń wóz-ara sóylesiwi). Kórkem shi’ǵarmada waqi’yani’ tu’sindiriwge, xarakterdi ashi’wǵa járdem beretuǵi’n usi’llardi’ń biri. Dialogiyaliqlar tuwra gápler menen beriledi. Dramali’q shi’ǵarmalar tiykari’nan dialogiyaliq formasi’nda beriledi.
   

8. Monologiyalıq- (grekshe monos-bir hám logos -sóz) Kórkem shi’ǵarmada qaharmanni’ń kópshilikke yamasa wózine qarata ayti’lǵan sózleri. Monologiyalıq kóbinese dramali’q shi’ǵarmalarda ushi’rasadi’.

9. Sóyleskende isletiletuǵin sózlerdiń hámmesi tilimizdiń sózlik bayliǵin, yaǵmy leksikasin quraydi. Leksika sózi grekshe leksis sózinen alinǵan bolıpı, ol sóz degen mánisti bildiredi.

10. Bala ózi qatnasiqta bolatuǵin buyimlardiń bólegin (shibiq, sháynektiń qaqpaǵi, jeń, qalta, sádepler, sádeptiń tesigi, jaǵa hám t.b.lardi), tu'rin (shar, kubik, kol'tso), miywe palizlardm' mazasin (mazali, ashshi, dámli, dámsiz, tunshli), ku'nniń bóleklerin (azanda, ku'ndiz, keshqurm) bildiriwshi sózlerdiń esabinan sózlik bayliǵi keneyedi.

11. . 2-3 jasar balalar ku'ndelikli tártip protsesinde hár qiyli tu'rdegi buyimlar menen hám baqshaǵa jaqin jaylasqan ob'ektlerdi kóredi, olardıń atlarm ayinm belgilerin bilip aladı. 6-7 jasar balalar bolsa jámiyetlik turmistaǵi, ana-Watammizdaǵi waqiyalar menen qiziǵadi, baqshadan sirttaǵi áhmiyetli ob'ektler, buyimlar, zatlar, hádiyselerdi baqlaydi

12. Milliy xalıq oyınları eki toparǵa bólinedi: a) Milliy háreketli oyınlar. b)Milliy xalıq oyınları.

13. Leksik mazmundagi oyınlar hám shınıǵıwlar - sóylewdiń mazmun tárepin rawajlandırıwdıń zárúr shárti esaplanadı. Olarda túrli predmetler hám ob'ektlerdi salıstırıwlaw, túrli ulıwma ayrıqshalıqlar hám funkciyalardı ajıratıw zárúrli áhmiyetke iye.

14. 1-2 jaslı balalar menen oynalatuǵın oyın túrleri: «Barmaqqa -barmaq»,«Ǵaz-g'oz», «Ǵaz tursın», «Bup-bup», «Tay-toy», «Poezd», «Achom-achom» oyınları, gódek endi bir-eki qádem taslawdı úyreneip atırǵan waqıtta gewdesin tuwrı tutıwǵa járdem beretuǵın oyınlar esaplanadı.

15. 3-4 jaslı balalar menen oynalatuǵın oyın túrleri: «At oyın», «Kóz boylagich», «Shori chambar», «Aldın akam», «Tayaq irg'itish», «Qulaq sozıw», «Shitti gul», «Xolam qonaqǵa keldi», «Uchdi-uchdi».

16. 4-5 jaslı balalar menen oynalatuǵın oyın túrleri: «Shir aylanba»,«Shillak», «Tartıwmachoq», «Lafta», «Dar oyın», «Tuyıqinmachoq», «Jami»,«Shertan diywal gir-gir aylan».

17. Úlken jas daǵı balalar ushın oyınlar «Shavandozlar», «Sheńberge tart»,«Taqıya yashirma», «Sapalak», «Bes tosh», «Aq terakmi, kók terak». Bul oyınlar arqalı balalarda shaqqanlıq, óz-ózin basqara alıw hám ózine isenim tárbiyalanadı.

18. Alimlar A.V.Zaporojets, A.R.Luriya, F.Ya.Yudovichlerdiń shiǵarmalarinda sóylewdiń balalar minezqulqin tártipke salıwǵa tásiri kórsetilgen. Dáslep qadaǵalawshi verbal (sóz) signallari u'lkenlerden shiǵadi hám tek ǵana balalar keyin óz xizmetine áste-aqirin rejelestiriwdi hám basqariwdi, yaǵniy sóylewdiń ekinshi basqishin-ishki individual wazıypasinan paydalaniwdi u'yrenedi.

19. Etika – shaxs mádeniyatın qáliplestiriw,onda eń joqarı insanıy sıpatlar,ádep-ikramlıq,ruxiy mádeniyattı tárbiyalawda áhmiyetli orın tutıwshı teoriyalıq ideyanı pedagogikalıq protseske usınıwda ayrıqsha orın tutadı

20. Sotsiyallıq pedagogika – sotsiyal múnasibetler mazmunı, olardı shólkemlestiriw shártleri haqqında maǵlıwmatlarǵa iye bolıw tiykarında tálim-tárbiya protsesi qatnasıwshılarınıń óz-ara múnásibetlerin nátiyjeli shólkemlestiriw ushın imkaniyat jaratadı.