MergedFile

7.2. Müəlliflik hüququnun pozulması 
  Hüquqları  qanunla  qorunan  başqa  bir  müəllifin  işindən  onun  icazəsi 
olmadan  sui-istifadə  müəlliflik  hüququnun  pozulması  sayılır.    Belə  işlərə 
elmi  kəşflər,  ixtiralar,  hipotezlər,  yeni  tədqiqat  metodları,  müəlliflik 
ideyaları,  yaradıcılıq  işləri  (foto,  musiqi,  mətn  və  s.)  aid  edilir.  Müəlliflik 
hüquqlarının əsas pozuntusu kimi elmi işlərin qeyri-qanuni köçürülməsi, bu 
və  ya  digər  formada  şəxsi  məqsədlər  üçün  istifadə  eidlməsini  göstərmək 
olar. Müəlliflik hüququnun pozulmasında aşağıdakı hallar baş verə bilər: 
 Plagiat  –  müəlliflik  mətnlərinin  və  digər  yaradıcılıq  məhsullarının 
qanunsuz istifadəsi; 
 Tədqiqat metodları və ideyaların mənimsənilməsi; 
 Elmi müəllifliyin uzurpasiyası; 
 Hər hansı bir mətnin və ya sənədin saxtalaşdırılması; 
 Buraxılmamış nəşrin  və ya hələ çap olunmamış işlərin kənar şəxsə 
təqdimatı. 
  Elmi etikanın pozulmasında iştirak edən müəllif və ya müəllif kollektivi 
birlikdə baş verənlərə məsuliyyət daşıyır. Hansı müəllifin müəlliflik hüquq-
larının  pozulmasından  asılı  olmayaraq,  məsuliyyət  elmi  işin  bütün 
müəllifləri üzərinə düşür.  
  Hər  hansı  bir  alimin  rəhbərliyi  altında  görülmüş  elmi  işdə  plagiata  yol 
verilərsə, işlə bağlı pozuntunun yaratdığı kölgə rəhbərin də üzərinə düşür. 
O,  işin  yoxlanılması  zamanı  digər  mənbələrdən  götürülmüş  biliklərin  üzə 
çıxarılmasına bir mütəxəssis kimi məsuliyyət daşıyır. 
  Etik  problemlər  işin  nəticələrinin  təqdimatı  zamanı  da  baş  verə  bilər. 
Tədqiqatçı təqdim olunan elmi nəticələrin düzgünlüyünə tam cavabdehdir. 
Işdə nəticələri sual altına alan verilənlər müzakirə olunmamalıdır. Bu həm 
şə
xsi,  həm  də  onun  istifadə  etdiyi  tədqiqatçıların  əldə  etdikləri  nəticələri 
ə
hatə  edir.  Səhvlərə  yol  verməmək  üçün  digər  mənbələrdən  olan  biliklər 
ehtiyatla,  analitik  olaraq  başqa  işlərlə  müqayisədə  qiymətləndirilir.  Digər 
mənbələrdən olan biliklərin tam və dəqiq istifadə olunması üçün araşdırılan 
mövzuya  aid  kifayət  qədər  mənbələrin  öyrənilməsinə  ehtiyac  var.  Bu 
mənbələrin  təhlilində  əlverişli  olmayan,  şəxsi  tədqiqat  nəticələrini  inkar 
edən işlərdən yan keçmək və ya gizlətmək  düzgün deyil.  

---

Etik qaydalara riayət 
 
 
 
136