ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
EBOLA VİRÜSÜ HASTALIĞI
KLİMİK 2015
Prof. Dr. Necla TÜLEK
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
25-29 Mart 2015, Antalya
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
TARİHÇE
Kategori A biyolojik tehdit
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Ebola Salgınları
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Son Ebola Salgını
Aralık 2013;
Gine’de bir olgu
22 Mart:
Pasteur Enstitüsünde tanı
23 Mart 2014;
DSÖ, Afrika Bölgesi Gine’de bir salgını
rapor etti; 49 olgu (29 ölüm)
29 Mart 2014;
Liberya olguları
25 Mayıs 2014; Sierra Leone olguları
27 Temmuz;
Nijerya olguları
8 Ağustos 2014;
DSÖ uluslararası uyarı
N Engl J Med. 2014;371(15):1418-25
.
Ann Intern Med. 2014;161(10):746-8.
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Son Ebola Salgını
3685/1841 ölüm
Etkin bir izolasyon yoksa R
0
;1,8
Geçmişte; 2-7
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
'In 1976 I discovered Ebola, now I fear an unimaginable tragedy'
Peter Piot
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Güncel Durum
24872 olgu (kuşkulu-doğrulanmış)
10331 ölüm
mortalite %70 idi, yeni %50
Kongo; 68 olgu, 49 ölüm(farklı
virüs)
25 Mart 2015
http://www.who.int/csr/resources/publications/ebola/response--
‐
roadmap/en/.
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
852 sağlık personeli hastalandı
492’si kaybedildi.
Sierra Leone’de sağlık çalışanlarının
%21’i, Liberya’da %15’i, Gine’de %1,5’u
öldü.
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Etken
Mononegavirales ; Filoviridae ailesi; Ebola cinsi içinde yer
alır
Tek iplikçikli, zarflı RNA virüsü
n engl j med 371;15
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Ebola Virüsleri
Beş alt türü bulunmaktadır
Ebola virüsü (Zaire ebolavirus)
Sudan virüsü
Bundibugyo virüsü
Taï Forest virüsü
Reston virüsü
insanlarda hastalık yapmaz
Zaire Ebola virüsü ile %97 homoloji var.
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Virüste Mutasyon?
Liberya suşu , Gine ve Sierra Leona suşları ile %99 benzer
2014 suşu, 1976 suşu ile %97 benzer
Virüste bazı mutasyonlar var;
Kugelman et al. 2015; mBio 6(1):e02227-14
htmlhttp://www.cdc.gov/amd/stories/ebola.html
Monoklonal antikor bağlanma bölgeleri (13F6, MAb 1H3,
MAb 6D8, MAb 13C6) ve ve siRNA EK-1, VP24 ve VP35
hedeflerini etkileyerek, bunlara yönelik tedavileri yetersiz
kılabilir
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
İnsanlarda ve Hayvanlarda Ebola Virüsü
Hastalığı Salgınlarının Dağılımı
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Ebola Virüsü Hastalığının Geçişi
Virüs rezervuarı:
Meyve
yarasaları?
Primatlar
-Epizotik-
İnsanlarda
primer infeksiyon
Sekonder
geçiş
Su ve normal gıdalarla geçmez
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
İnsandan İnsana Geçiş
Kan
Dışkı, kusmuk
Diğer vücut sekresyonları
Mukoza ve bütünlüğü bozulmuş cilt aracılığı ile
Anneden bebeğe geçiş
Bulaşlı yüzeylerle temas
Aerosol oluşturan işlemler
Hava yolu ile geçmez (mevcut bilgiler)
Sağlam deriden geçmez
Semptomları olmayan kişiden geçmez
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Kanda Ebola Virüs RNA Bulunma Süresi
Towner JS et al. J. Virol. 2004, 78(8):4330
Semende 101 günden fazla kalabilir
Vajinal sıvıda 33 gün
Ölüm sonrası iki gün infeksiyöz
Anne sütünde bulunur
Dışkıda 29 gün
İdrarda 22 gün sonraya dek kalabilir
Prescott J, et al. Postmortem stability of Ebola virus. Emerg Infect Dis. 2015 May[
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Yüksek Risk Grubu
Ev halkı
Sağlık çalışanları
Yerel cenaze defin işlemi yapanlar
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Fig. 1 The cascade of pathological events that results in the rapid severity of Ebolavirus infection.
Aftab A. Ansari.Clinical features and pathobiology of Ebolavirus infection
Journal of Autoimmunity, Volume 55, 2014, 1 - 9
Patogenez
Doku hasarı viral yük ile orantılı
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
İnkübasyon Süresi
2-21 gün
(ortalama 4-10 gün)
Perkütan yaralanma
sonrası: 6 gün
Yakın temas sonrası: 8
gün
Son salgında 9-11 gün
www.thelancet.com Published online October 14, 2014
http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(14)61839-0
Breman, Johnson.. NEJM, 10 September,2014
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Klinik Bulgular
Ani başlayan ateş (%87,1)
Halsizlik (%76,4)
İştahsızlık (%64,5)
İshal (%65,6)
Kusma (%67,6)
Mide-karın ağrısı (%44,3)
Kas ve eklem ağrıları
(%39,4)
Kanama (%18,9)
(Mukozal, vajinal, diş eti, burun kanamaları,
hematemez, melena, hematüri)
Diğer bulgular;
Döküntü (eritematöz,
makulopapüler, peteşi, ekimoz)
Gözde kızarıklık
Hıçkırık
Öksürük
Boğaz ağrısı
Göğüs ağrısı
Nefes almada zorluk
Yutmada zorluk
İç kanamalar
N Engl J Med 2014; 371:1481-1495
Seropozitif olguların %71’inde semptom yok
Yakın temaslıların %46’sı seropozitif
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
2014 Salgını Olgu Analizi
3343 doğrulanmış 667 olası olgu
İnkübasyon: ort. 11,4 gün
Ortalama yaş: 32 (21-44)
Cinsiyet farkı yok
Olgu fatalite:%70,1
Mortalite riski :6-16 .gün
>44 yaş ve bebekler
Semptom sayısı fazla olanlar
Hemorajik semptomu olanlar
R0; 1,2-2.02. ort: 1,71
N Engl J Med 2014; 371:1481-1495
Önceki epidemilere benzer
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
İyileşme Dönemi
Uzun süreli
Halsizlik, kilo kaybı
Saç dökülmesi
Deride soyulma
Artralji
Sekeller; psikoz, üveit, miyelit, hepatit
Feldmann H,, Geisbert TW. Lancet 2011; 377: 849
–
62
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Laboratuar Bulguları
Lökopeni(lenfopeni)
Trombositopeni (50000-100000/mm
3
)
ALT, AST↑
Amilaz ↑
Protrombin zamanında uzama
aPTT ↑
Fibrin yıkım ürünlerinde artış
Proteinüri
Elektrolit
bozuklukları(hiponatremi,hipopotasemi,hipokalsemi,
hipomagnesemi)
www.thelancet.com Vol 377 March 5, 2011
Tüm laboratuar işlemlerinde laboratuar güvenliğine uyulmalıdır
Hastaya gereksiz işlem ve testler yapılmamalıdır.
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Ayırıcı Tanı
Sıtma
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Tifo
Riketsiyöz
Menenjit
Sepsis
Bruselloz
Leptospiroz
Akut hepatitler
Şigelloz
Çikungunya
Önce sıtma için test edilmeli
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Laboratuar Doğrulama Testleri
Kuşkulu olguda negatif
diyebilmek için
48 saat ara ile iki PZR
testi negatif olmalı
Ya PZR ile viral RNA +
Ya Ebola antijen testi +
Ya ELISA IgM testi +
2-144gün
POZİTİF OLGU
NEGATİF
OLGU
WHO/EVD/GUIDANCE/LAB/14.1
Hastaneden taburcu edebilmek için 48 saat ara ile iki PZR testi negatif olmalı
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Tedavi
Destek tedavi
Hemodinamik izlem
Sıvı-elektrolit tedavisi
Oksijen ve kan basıncı
kontrolu
Gerektiğinde kan ve kan
ürünleri transfüzyonu
Beslenme desteği
Ko-morbid koşulların tedavisi
Varsa bakteriyel
infeksiyonların tedavisi
DSÖ; Öncelikle iyi bir destek tedavi verilmeli
Bunlar sağlandıktan sonra yeni ve deneysel tedavilere
yönlenmeli
WHO/EVD/Meet/EMP/14.
1
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Deneysel Tedaviler
Monoklonal antikorlar (Zmapp)
RNA modulatörleri (siRNA)
•
BCX 4430 (viralreplikasyonla interfere ,hayvanlarda temas sonrası profilakside
etkin)
•
Antisense oligonucleotides (PMOs)
•
TKM-Ebola(FDA): RNA ile interfere oluyor.
Dr. Sacra‘nın tedavisinde)
Nükleozid/nükleotid analogları
Favipirapir
Brincidofovir
Konvalesan serum
Hemoprufier
Antikoagülan ilaçlar
Diğer; immunomodulator ilaçlar; interferonlar ve östrojen reseptör modülatörleri
At
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Zmapp
murine mAbs m1H3, m2G4 and m4G7
Zmapp
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Nature
(2014)
doi:10.1038/nature13777
Nature
(2014)
doi:10.1038/nature13777
Az sayıda hastada kullanıldı. Randomize
kontrollu çalışma yok Etkinliği bilinmiyor.
2015 Şubat sonu Liberya ve Kanada’da
randomize kontrollu çalışma
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Nükleozid/nükleotid analogları
Brincidofovir (Chimerix; NC, USA),
FDA kullanılmasına izin veriyor
ABD’de kullanıldı
Favipivavir (
Toyama Chemical,Japan
)
Fransa ve Almanya’da iki doktorun tedavisinde
Klinik çalışmaları başladı (Medecins Sans
Frontieres )
Hafif-orta olgularda etkili, ağırlarda değil
Diğer ilaçlar….
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Konvalesan Kan Ürünleri Kullanımı
DSÖ tarafından önerildi
2014 sonu çalışma başlatıldı
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Aşı Çalışmaları
NEJM, 7 Ekim 2014
Filovirus aşı çalışmaları 1990’dan bu yana var.
İnsan olmayan primatlarda %100 etkin.
cAd3 aşısı ;Faz 1-2 (ABD, İngiltere, Mali,
Uganda’da faz Ib çalışmaları)
Stanley DA et al. Nat Med 2014; 20:1126.
Vaccines. 2014;13: 521-31.
.
Nature
(2014)
doi:10.1038/nature13777
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
108 kişi, randomize kontrollu çalışma
Bivalan aşı 0.-4.-8. hafta
%57 antikor yanıtı, %43 T hücre yanıtı
Ebola+Marburg aşısında yanıt % 47
Yan etki açısından güvenli
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Salgın Kontrolu
Olgu tespiti
Uygun transportu
İzolasyonu
Erken Tanı
Tedavi
Temaslı izlemi
Ülkelerin hazırlığı
İletişim ve işbirliği
Çıkış kontrolu
Katı enfeksiyon kontrol önlemleri
http://thsk.saglik.gov.tr/ebola-hastaligi.html
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Kişisel Koruyucu Donanım
İç eldiven (çift eldiven),
Sıvı geçirimsiz tulum,
Su geçirmez ayak, bacak koruyucu,
Sıvı geçirimsiz önlük,
N95 maske/FFP3,
Koruyucu gözlük,
Koruyucu başlık--‐şapka
Yüz kalkanı/siperi (tek kullanımlık)
Dış eldiven
Alkol bazlı el dezenfektanı.
Açıkta deri kalmayacak
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Olası Vaka
Klinik Kriterler
Semptomlar ortaya cıkmadan
önceki 21 gün icinde;
Doğrulanmış veya şüpheli Ebola
Virus hastalığı vakasının kan veya
diğer vücut sıvıları ile temas veya
Ebola virüsü hastalığının yayılımının
aktif olduğu bölgede yaşıyor olmak
veya
Bulaşın aktif olduğu bölgeye seyahat
etmek veya
Endemik bölgede yarasa, kemirgen
veya maymun, şempanze gibi
primatlar ile doğrudan temas
(dokunma, ısırılma,etini yemek vb).
Epidemiyolojik Kriterler
Aşağıdaki klinik bulgulardan en az
üçü,
Ateş >38
⁰C
Baş ağrısı,
Kas ağrısı,
Bitkinlik,
Bulantı-kusma,
İshal,
Karın ağrısı,
Açıklanamayan kanama
varlığı
Sebebi açıklanamayan ölüm
Kesin tanı: Referans laboratuarda
doğrulanmış vaka
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Personel Koruyucu Donanım
İç eldiven (çift eldiven),
Sıvı geçirimsiz tulum,
Su geçirmez ayak, bacak koruyucu,
Sıvı geçirimsiz önlük,
N95 maske/FFP3,
Koruyucu gözlük,
Koruyucu başlık--‐şapka
Yüz kalkanı/siperi (tek kullanımlık)
Dış eldiven
Alkol bazlı el dezenfektanı.
Açıkta deri kalmayacak
Bir sorumlu monitörize etmeli
Giyinme-soyunma alanları
belirlenmeli
ISBN: 978-0-8153-6514-3
Microbiology: A Clinical Approach, by Tony Srelkauskas © Garland Science
Katılımınız için teşekkürler.
Dostları ilə paylaş: |