Microsoft Word 00 KeyNote Speakers Materiallar

 

 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

672

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

MARKETING PROBLEMS IN AZERBAIJAN ENTERPRISES AND 

THEIR SOLUTIONS 

 

Ph.D Nesimi KAMALOV 

Qafqaz University 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN

 

Rufat MAMMADOV 

Qafqaz University 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

The scientific researches and observations on Azerbaijan enterprises reveal that there are still 

serious problems in realization of business functions no matter that the market economy transition 

period has finished in the country. This matter shows itself especially in marketing activities.  

The reasons for poor application of marketing functions which are based on consumer 

satisfaction, market orientation, long term strategic management and coordination are either objective 

or subjective. While majority of employees in the country who got their education in soviet period and 

as the consequence are unconscious of market economy conditions, lack of serious competition 

environment in the country, the current lack and flaws in macromarketing level such as economic and 

legislative conditions and etc. comprise the objective issues of the topic, and issues such as 

businesmen who grew in soviet period don’t adapt themselves to new conditions, try to use trial and 

error methods in their activities, and the businessmen who are conscious of the matters are indifferent 

to issues such as market research, customer satisfaction, strategic management, employee trainings 

and etc. emerge as basic subjective issues of the topic.  

But, there is a forgotten reality: the world is changing and growing fast. With its geographic 

positioning, political environment, the underground natural resources and especially human potential 

with modern thinking, Azerbaijan is the serious part of ongoing globalization in the world. The 

Azerbaijan consumer who is integrated with the world is not absolutely satisfied. It is reality that in 

such situation if the enterprises took passive positions, in a very short time later this will turn against 

them. That is why, it is very urgent for the country’s enterprises to take the following actions in the 

context of marketing:  

1. The main problem in organization of micromarketing is related with the understanding of 

marketing concept. No matter that marketing departments exist in enterprises selling concept is still 

rulling. The reason is lack of sufficient information on marketing. The solution to the problem is 

possible with the condition that all personnel from top management to simple employees are educated 

and comprehend marketing philosophy.  

2. The mission and vision statements of enterprises must be revised in the framework of 

marketing, strategic goals must be determined and strategic marketing plans must be designed based 

on SWOT analysis.  

3. The current organizational structures of enterprises must be redesigned according to the 

marketing spirit, authorities and responsibilities inside the enterprises must be corrected accordingly.  

4. Every enterprise must accept the customers as the existing reason for enterprises, continuously 

condut researches in order to evaluate internal and external customer satisfaction, make changes in all 

activities based on results of the conducted research.  

5. As the factors affecting organization of marketing are numerous, there is a need for 

establishing modern information system in getting, analyzing and sharing information concerning 

these factors.  

6. In the end of each activity period current product mix must be evaluated, each product must be 

analyzed according to product life cycle, sales volume and market share charecteristics. The non-

related products must be divested from portfolio and new ones must be added. Brand management 

must be one of the main acitvities of product managers and the issue must be treated with great 

responsibility.  

7. One of the main attributes of a product is packaging. The packaging that carries several 

functions must be especially paid attention. It must not be forgotten that unsuccessful packaging can 

divest even the most perfect products from the market.  

8. The pricing goals, policies and systems must be redesigned and its aim must be readjusted 

taking into consideration the characteristics of the target market.  

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

673

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

9. The promotion activity must be conducted in two directions; towards internal and external 

customers, the promotional methods must be used purposefully and sufficiently.  

10. The distribution channels must be continuously evaluated on economic, control and 

adaptation criterion, the channels loosing optimization must be changed with new ones.   

11. One of the main issues in marketing improvement is establishing supply chain management. 

Chain connection of all activities starting from supplier ending in consumer will serve in increasing 

efficiency in marketing activities of enterprise.  

12. Enterprises should be active in international markets in order to get rid of problems because of 

smallness of internal markets and not to miss opportunities in international markets.  

13. Enterprises should also try to get international quality certificates like ISO and HACCP. 

Having control on general activities these quality standards on one hand improve the image of 

enterprises in customer perceptions and on the other hand create access to international markets. 

14. Main competitors in market must be defined, their strategies, policies and researches must be 

closely traced, and based on SWOT analysis the weaknesses must be eliminated and strengthes must 

be improved.  

15. The market positions of enterprise and brand must be defined, the current position and 

expected position must be compared. In case of differences, their reasons and solutions must be 

researched.  

16. One of the factors determining efficiency in marketing activities is professionalism level of 

working personnel. Researches show that there are sufficient problems in this issue. Enterprises can 

solve this problem via attracting marketing specialists to the work and increasing the skills and 

knowledge of current employees with related educational programs. One of the proposals in this 

direction is to establish close cooperation between enterprises and Universities.  

In the end it is especially important to note that there is no end to improvement in marketing, this 

issue carries permanent and sustainable characteristics. Because, marketing addresses to humans needs 

and the hierarchy of needs by A.Maslow claims that the human needs never end. 

 

 

AQRAR SAHƏDƏ İNNOVASİYA MENECMENTİNİN TƏŞKİLİ

 

 

Vüqar KƏRİMLİ 

AMEA İqtisadiyyat İnstitutu 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Müasir dövrdə iqtisadiyyatın bütün sahələrində olduğu kimi innovasiyaların aqrar sahəyə tətbiqi 

də aktual bir mövzuya çevrilmişdir. İnnovativ proses elə bir meyildir ki, iqtisadiyyatın bütün sahələrini 

özünün “dövriyyəsinə” cəlb etməklə inkişafın yeni mərhələsinə keçidi zəruri edir. 

Hal-hazırda respublikamzıda innovasiyaların tətbiqi ilə  əlaqədar iqtisadiyyatın ayrı-ayrı 

sahələrində müəyyən tədbirlər həyata keçirilir, dünya bazarının tələblərinə cavab vermə imkanları 

qiymətləndirilir. Bu baxımdan innovativ prosesə bir məqsəd kimi yanaşılmalı, onun iqtisadiyyatın 

ayrı-ayrı sahələrinə uyğun vəzifələri müəyyən edilməlidir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu vəzifələr 

aşağıdakı kimi sıralanmalıdır: 



  İnnovasiya proseslərinin iqtisadi təbiətinin müəyyən edilməsi; 



  İnnovasiya proseslərinin sahənin məzmunundan asılı olaraq sosial-iqtisadi mahiyyətinin 

açılması; 



  İnnovasiya fəaliyyətinin nəticələri və gedişinin qiymətləndirilməsi meyarlarının  

(göstəricilərinin)  müəyyən aşkar olunması; 

Hansı sahəyə  tətbiqindən asılı olmayaraq innovasiya prosesi mürəkkəb bir mexanizmə 

əsaslanaraq aşağıdakı fəaliyyət həlqələrini özündə birləşdirir: 

-  Yeni məhsulların buraxılması şərti; 

-  Istehsal olunmuş məhsulların modernləşdirilməsi; 

-  Yeni istehsal vasitələrinin prosesə cəlb olunması; 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

674

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

Həmçinin, onu da vurğulamaq lazımdır ki, aqrar sahədə innovasiya sistemi maddi-texniki 

resursların mövcudluğu və elmi-texniki potensialla müəyyənləşir ki, bu da innovasiya siyasətinin 

məqsədi, istehsal olunmuş  məhsulun rentabelli olması, innovasiya fəallığının  makrosəviyyədə  

artırılması  məqsədilə mühitin  təmin  edilməsi  və elmi mexanizmlərin formalaşdırılmasından 

ibarətdir.Məhz həmin mexanizmlərin köməyi  ilə  istehsalın  təşkilati,  iqtisadi,  texniki  və  texnoloji 

yeniləşdirilməsi prosesi həyata keçirilir. 

Mütəxəssislərin fikrincə, innovasiya siyasətinin 

formalaşdırılmasında  bir  sıra  mühüm  amillərin  nəzərə  alınması  diqqətdə saxlanılmalıdır: 



  innovasiya  bazarında,  iqtisadiyyatda,  məhsulların  və  texnologiyaların çeşidində strateji 

dəyişikliklərin qabaqcadan proqnozlaşdırılması; 



  innovasiya dinamikasının ilkin şəraitinin aşkar edilməsi 

(http://anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2010/fevral/107115.htm). 

Xüsusən vurğulamaq lazımdır ki, tətbiq olunan innovasiyaların bir kriteriyası da vardır ki, o 

müəyyənedici rola malikdir. Bu zaman amilidir ki, (mövsümülük) tətbiq edilən innovasiyaların 

verimliliyinə bilavasitə olaraq təsir edir. Mövsümülük amilindən əlavə Azərbaycanın aqrar sahəsi üçün 

xarakterik olan risk amili də innovasiya layihələrinin işlənilməsində mühüm əhəmiyyətə malikdir. 

Buna görə  də aqrar sahədə  təsərrüfat subyektlərinin fəaliyyətinə uyğun risk amilini aşağıda verilən 

münasibətlər uyğun dəyərləndirmək lazımdır: 

-  Istehsalın gedişatı prosesində maliyyələşmə, o cümlədən maliyyələşmə  mənbəyindən pul 

vəsaiti axınının azalması; 

-  Iqtisadi konyukturanın arzu olunmayan istiqamətdə dəyişməsi və dərinləşməsi; 

-  Regionun əhalisinin qeyri-bazar davranışlarının olması ilə və s. (2.səh.90,92 )         

Aqrar sferada tətbiq edilən innovasiyaları dörd istiqamət üzrə həyata keçirtmək və reallaşdırmaq 

lazımdır. Bu istiqamətlərə kənd təsərrüfatı üzrə, yeniliklərin səviyyəsinə görə, istehsal amillərinə görə 

və təyinatına görə.  

İdarəetmə sistemi isə bu prosesdə 4 əsas cəhəti özündə birləşdirəcəkdir. Onlara aşağıdakıları aid 

etmək olar: 

1.  Problemin aktual və məzmunlu olması. 

2.  Idarəetməni həyata keçirdəcək kadrların yüksək ixtisaslı olması. 

3.  Müasir infrastrukturun olması. 

4.  Maliyyələşmə mənbəyinin olması.  

Göründüyü kimi hal-hazırda respublikamızın aqrar sektoru üzrə idarəetmə sistemi və onun həll 

edə biləcəyi investisiya-innovasiya fəallığının artırılması  məsələləri qarşılıqlı surətdə öyrənilməli və 

mexanzim olaraq işləməlidir. Bu məsələnin həlli aqrar sahədə innovasiyaların tətbiqi ilə  əlaqədar 

sonuncu mərhələnin reallaşmasını  zəruri edəcəkdir. Bu mərhələ innovasiya fəaliyyətlərinin iqtisadi 

mexanzimlərinin işləməsi mərhələsidir. (4.səh.315) 

Qeyd olunanlara əsasən söyləmək olar ki, araşdırılan problem olan strateji menecmentin təşkili 

məsələsində innovasiyaların idarə olunmasının özünəməxsus yeri vardır. Həm planlaşdırma, həm də 

marketinqin təşkili üzrə həyata keçirilən tədbirlərdə innovasiya amilinin nəzərə alınması zərurət kimi 

qarşıya çıxdığından, söyləmək lar ki, bu prosesdə innovasiya menecmenti ayrıca bölmə kimi 

formalaşacaqdır. Aparılan araşdırma və  təhlillərə  əsasən hesab edirik ki, aqrar sahədə innovasiya 

menecmentinin təşkilində aşağıdakı amillər nəzərə alınmalıdır: 

1.  İnnovasiyanın idarə olunmasında elmi tətbiqlər. 

2.  İnnovasiyaların idarə edilməsi aparatı.  

3.  Qərarların qəbul olunması prosesində fəaliyyət növü. 

 

İnnovasiya menecmentinin funksiyalarına isə aşağıdakılar aid edilməlidir: 

-  Yeni innovasiya layihələrinin axtarışı və tapılması. 

-  İnnovasiya prosesində forsmajor hallarından çıxış yollarının tapılması. 

-  Müəssisənin innovasiya fəaliyyəti strategiyasının hazırlanması. 

Qeyd etdik ki, tətbiq olunan innovasiyanın nəticəsi ya yeni məhsulun yaradılmasında, ya da yeni 

münasibətin meydana gəlməsində  təzahür etməlidir. Buna görə  də innovasiya mencmenti özünün 

effektli olması  və onun davamlı xarakter daşıması üçün bir sıra üsullardan istifadə etməsi 

məqsədəuyğundur. Bu hal xüsusən də ölkəmizin aqrar sahəsi üçün mövcud problemin həlli 

istiqamətində tətbiqi zəruridir. Bu üsullara aid etmək olar: 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

675

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

a)  Yalnız istehsala təsir edən innovasiya üsulları: 

-  Bencmarkinq; 

-  Marketinq üsulları. 

b)  Bölgü və mübadilə prosesi üçün üsullar: 

-  İnjinirinq; 

-  Brand strategiya. 

c)  Yalnız reallaşdırma prosesi üçün üsullar: 

-  Idarəetmənin qiymət üsulu; 

Mercer üsulu (bir firmanın digəri tərəfindən islah edilməsi) 

 

 

 

KNOWLEDGE MANAGEMENT PROCESS FOR EFFECTIVE 

WORKING IN THE COMPANIES  

 

Ana RİSTEVSKA 

PhD - Faculty of Economics-Prilep 

[e-mail] 

MACEDONİA

 

 

In order for the company's knowledge to be appropriate used and contribute for achieving the 

objectives, companies should manage properly with the existing knowledge. In companies is familiar 

managing with the three traditional factors for working: land, labor and capital. But, nowadays 

managing with the knowledge is a key factor to achieve a modern and advanced execution of the work 

activities. Proper implementation and proper behavior with the factor knowledge, can contribute to a 

better understanding of all the possibilities, but also of any problems arising from the working 

operations of a particular company. 

Knowledge management process is of an interest to the companies, managers, decision makers, 

researchers, and other stakeholders in the company. The process of knowledge management is 

becoming increasingly fundamental responsibility of companies in order they to succeed in the 

dynamic global economy. 

The knowledge management process is defined in different ways by several authors. 

Knowledge management is a process of applying a systematic approach to obtaining, structuring, 

management and dissemination of knowledge in the company, in order the company to run faster, use 

best practices and reduce the costs of each project. 

Knowledge management is the process of collection, management and sharing of knowledge 

among employees in a company. The process of knowledge management is essential in modern and 

successful companies that see knowledge as a major factor for competitiveness. This process can be 

seen as a process that gives response to the threats and weaknesses that affect the working operations. 

In this paper will be defined the knowledge management process and its importance to be used in 

the companies in order to be reached effectiveness in the execution of the work tasks. 

Also here will be explained all the phases of knowledge management process, and why they are 

crucial for innovative working in the companies. 

Knowledge management process in the companies can be also supported by schematic models 

and software solutions. Here, in theoretical part, will be explained why models and software solutions 

for knowledge management are important and how they can contribute for successful working in the 

companies with different business activities.  

Until now are developed big number of models with which companies will be able to manage 

properly with the knowledge they possess and achieve greater efficiency and effectiveness. What 

model will be developed and will be used, depends from the organization of the company, the number 

of employees, the technological development of the company, as well as other factors arising from the 

interaction and the everyday work of the members of that company. Here will be mentioned some of 

the already developed models for knowledge management that can be used in the companies. 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

676

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

Work processes constantly becoming computerized in order companies to have an advanced and 

modern performing of the everyday tasks and activities. That can be done through software tools for 

knowledge management. 

Till now are also developed a lot of software solutions that support the process of knowledge 

management in the companies, and some of those models will be also mentioned in the theoretical part 

of this paper.  

Practical research in this paper will be realized in the companies from the different business 

sectors.  

Practical research of the knowledge management process should provide information whether 

companies see knowledge as an important factor for work. Also, should be seen what kind of 

knowledge the companies possess and how these companies create and gather new knowledge, 

whether they store it and where, is it transmitted among employees of the companies and whether 

existing knowledge is updated. The research should reveal whether companies through knowledge 

they own think they can optimize business processes and contribute to innovative operations, proper 

management of the resources they own and for achieving the already set goals. 

The objective of this research is companies to perform and apply knowledge management 

process, have adequate storage, processing and disseminating of the existing knowledge. At the same 

time, these companies should be motivated to think more to achieve success and their goals through 

the proper use of knowledge, and through its continuous updating and recharge. 

Through the theoretical and practical research should be seen why knowledge management 

process is innovative process, and why companies should appreciate the knowledge that they posses 

and how to manage with it on the most optimal way though the tools for knowledge management. In 

the conclusion will be given recommendation for proper usage of this process in the companies, and 

also some advices  how companies can chose or develop suitable model of software for knowledge 

management and use it for effective, innovative and successful working.   

 

 

STRATEJİ İDARƏETMƏNİN XÜSUSİYYƏTLƏRİ VƏ  

ONUN DÖVLƏT İDARƏETMƏSİNDƏ TƏTBİQİNİN ÇƏTİNLİKLƏRİ 

 

Mənsur TAĞIYEV 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Strategiya sözünün türkcə qarşılığı yoxdur. Fransız dilindən türk dilinə keçmişdir və 1970-ci 

illərdən etibarən sosial elmlərdə istifadə olunmağa başlanmışdır. Strategiya sozunun hərfi mənasi 

“sövqetmə, yönəltmə, göndərmə, götürmə  və güdmə” anlamını verir. Sözün köhnə yunan 

generallarından olan Strategosun elm və  sənətinə  həsr olunarağ istifade edildiyi düşünülür. Bəzi 

qaynaqlarda isə,strategiyanın Latınca yol, cizgi və ya çay yatağı anlamındakı “stratum” sözündən 

gəldiyi deyilir. Sözün kökü haqqında bir neçə söylənti olsada,ümumi bir mənada hər iki 

tanımlamanında eyni anlamlar daşıdığı söylənilir.Strategiya anlayışı yüz illər boyu hərbi bir məhvum 

olaraq istifade edilmişdir. “Webster’s New,International Dictionary”-yə görə strategiya, bir 

müharibədə nəticəyə gəlmək üçün tərəflər hərbi gücünü şərtlərə uyğun, əlverişli olaraq yerləşdirməsi 

sənətidir. Ümumi anlamda strategiya , bir qurumun (və ya dövlətin) güddüyü siyasətə uyğun olaraq 

seçdiyi hədəflərə çatmaq üçün aldığı hər sahədəki tədbirlər və hər növ vasitənin istifadə edilməsi kimi 

ifadə edilmişdir. Ümumi strategiya məhvumunun, müdafiə siyasəti çərçivəsində qala bilməyəcəyi və 

hər ölkənin (ya da qurumun) ümumi siyasətindən ayırd edilə bilməyəcəyi asanlıqla 

anlaşılmışdır.Strategiya məhvumu üçün dəyisik təriflər verilmişdir. “Oyunun yeni qaydalarını 

araşdırmaq və qazanmaq üçün bir yol tapmaq.” “Qati rəqabət mühitində  məqsədlərini həyata 

keçirməyə çalışan bir müəsisənin tətbiq edəcəyi hərəkət  şəkli.” “Müəsisənin müxtəlif funksiyaları 

arasında meydana gələn qarışıqlıqları aydınlığa çıxaran və ümumi məqsədləri aşkar edən özəllikləri 

qaydasına salan seçimsəl qaydalar bütünü.” “Bir müəsisənin uzun müddətli  əsas məqsədlərinin 

müəyyən edilməsi və bu məqsədlərə çata bilmək üçün lazımlı qaynaqların yaradılaraq onların 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

677

 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

istifadəsində  qəbul edilən yollar” Strategiya, idarəetme sahəsində XX əsrin ikinci yarısında istifadə 

edilməyə başlanmışdır. Strategiya burda da eyni məntiqlə, müəssisənin ətrafıyla əlaqələri yaradan və 

rəqiblərinə üstünlük yarada bilməsi məqsədiylə qaynaqları  hərəkət etdirən bir anlam daşımaqdadır. 

Strateji idarəetme sahəsində önəmli bir yeri olan Iqor Ansoff , iki fərqli tanım vermişdir: Saf 

Strategiya ve Umumi Strategiya. Ansoffa görə saf strategiya: “Müəssisənin bir hərəkəti və ya 

hərəkətlər cəmidir”. Ümumi strategiya isə, “müəssisənin müəyyən bir vəziyyətdə hansı növ saf 

strategiyanı seçəcəyini göstərən statistik bir qərar qaydasıdır”. Peter Drucker, strateji idarəetmənin 

əsas vəzifəsinin bir işin missiyasini başdan sona qədər düşünmək və “Bizim işimiz nədir, nə olmalıdır? 

“ suallarını soruşaraq, tapılan məqsədlər nəticəsində, müəyyən olunan qərarların sabahkı nəticələrini 

almaq olduğunu demişdir. Bir qurumun strategiyasının tanımı, yönətim funksiyalarından sadəcə 

biridir. Strateji idarəetme qərarları  əslində idarəetmə funksiyalarının hamısının önündədir. Strateji 

idarəetmə  və strateji idarəetme müddəti, qurumun nə etməli olduğu və haraya getməsi gərəkdiyi 

üzərində qərarlara çatmaqla bağlıdır.