Microsoft Word Ðflокхменч1
Yüklə 450,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
1 YОSHLARNI BAG‘RIKENGLIK RUHIDA TARBIYALASH- BARQARORLIK OMILI Xasanova G. B., Toshkent Farmatsevtika Instituti Ijtimoiy fanlar kafedrasi o‘qituvchisi
Globallashuv jarayonida insoniyat hamjamiyati oldida paydo bo‘layotgan ko‘plab muammolar orasida millatlararo totuvlik va tolerantlik madaniyati eng asosiy o‘rinlardan birini egallaydi. YUNESKO Bosh Assambeleyasi konferensiyasining 1995-yil 16-noyabrda o‘tkazilgan 28-sessiyasida qabul qilingan “Bag‘rikenglik tamoyillari deklaratsiyasi” dunyoda tinchlik va totuvlikni ta’minlash, inson huquqlari va erkinliklari ustuvorligini kafolatlash, teng huquqlilik hamda o‘zaro hamkorlik munosabatlarini rivojlantirish yo‘lidagi muhim qadam bo‘lib xizmat qilmoqda. XXI asr insoniyatga katta ijobiy ijtimoiy-iqtisodiy yutuqlar bilan birga, jamiyatni demokratlashtirish va erkin fuqarolik jamiyatini barpo etish, xalqaro munosabatlarning integratsiyalashuvi kabi masalalar qilinishi zarur bo‘lgan ijtimoiy va xalqaro kelishmovchiliklarning og‘ir yukini, milliy biqiqlik, buyuk davlatchilik shovinizmi, diniy ekstremizm va fundamentalizm singari illatlarni bartaraf etishni talab qilmoqda. Bularning barchasi millatlararo totuvlik va tolerantlik madaniyatini umumbashariy qadriyatga aylantirish masalasining qanchalik muhimligini ko‘rsatib turibdi. Zamonaviy shart-sharoitlar o‘sib kelayotgan avlodni xilma-xillikka chidamli, boshqa fikrlarni eshita olish va ularni hurmat qilish, bir so‘z bilan aytganda, millatlararo totuvlik va tolerantlik ruhida tarbiyalashni taqozo etadi. O‘zbekiston Respublikasi tomonidan olib borilayotgan davlat siyosatida tolerantlik tamoyillari va g‘oyalarining tutgan o‘rni beqiyos bo‘lib, xalqimizga xos azaliy tolerantlik xususiyatiga munosаbat mustaqillik yillarida yanada rivojlandi. Yurtimizda nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy sohalar, balki zaminimizda istiqomat qilib kelayotgan turli millat va elatlar o‘rtasida do‘stlik rishtalarini yanada mustahkamlash, diniy bag‘rikenglik tamoyillarini qaror toptirishga ham alohida e’tibor qaratib kelinadi. Bu ayni paytda O‘zbekistonning barcha sohadagi islohotlarida ham o‘z aksini topgan. Xususan, “2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi”ning beshinchi yo‘nalishi aynan diniy bag‘rikenglik va millatlararo totuvlikni ta’minlash masalasiga bag‘ishlangani mamlakat Prezidenti va hukumatining xalqaro hujjatlarda belgilangan umuminsoniy vazifalarga qaratayotgani yuksak e’tiborining namunasi hamdir. Qolaversa, Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev 2017 yil 19 sentyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida “Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik” deb nomlangan maxsus rezolyutsiya qabul qilish tashabbusi bilan chiqqani jahon 2 hamjamiyatining diqqatini tortgan edi. Mazkur hujjat barchaning ta’lim olish huquqini ta’minlash, savodsizlik va jaholatga barham berishga ko‘maklashish, eng muhimi, bag‘rikenglik va o‘zaro hurmatni qaror toptirish, diniy erkinlikni ta’minlashga qaratilgani bilan e’tiborga molikdir. Kelajak avlodning tarbiyasidagi eng asosiy jihat uning ma’naviy sog‘lomligidir. Shuning uchun ham ta’lim-tarbiyada tolerantlik masalasini keng yoritish muhim o‘rinda turibdi. Hamma joyda va barcha sohada tolerantlik muhitini yaratish shubhasiz oson vazifa emas. Tarbiya - toqatsizlikning oldini olishda eng samarali vosita hisoblanadi. Shu sababli yoshlarni tolerantlik ruhida tarbiyalashni hozir birinchi darajali vazifa deb hisoblamoq kerak. Ayni paytda ta’lim muassasalarida tolerantlik ongini shakllantirish va madaniyatlararo muloqotni o‘rgatishga qaratilgan ta’lim dasturlari va texnologiyalarini yaratib hayotga tatbiq etish o‘ziga xos o‘rinda turadi. Yoshlarni tolerantlik ruhida tarbiyalash ular tafakkurining o‘zgarishi, jamiyatda o‘z o‘rnini topishi va ijtimoiy munosabatlarga moslashishuv yanada rivojlantirishini ta’kidlash mumkin. Tolerantlik omilini yoshlarga singdirishda mahalla, oila, maktab, kollej, akademik litsey, va oliy o‘quv yurtlarida bag‘rikenglik ruhini mustahkamlash, ro‘y-rostlik, bir-biriga e’tibor va birdamlik munosabatlarini vujudga keltirish, doimo tolerantlik fe’l-atvorini shakllantirib yanada rivojlantirishdan iborat. Shunga ko‘ra kishilik jamiyati rivojlanishi natijasida tolerantlik ham jamiyat taraqqiyoti bilan bog‘liq ravishda tabora rivojlanib, o‘zining mazmunini boyitib boradi. Yоshlarda tolerantlik tarbiyasini shakllantirilishi dunyoning yakkalik, alohidalik, ajralganlikdan ko‘ra umumiylikka, odamiylikka tomon harakatini kuchaytirib, ularda milliy o‘zlikni anglash hamda azaliy bag‘rikenglik tuyg‘usini rivojlantirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga yoshlarda tolerantlik fazilatini tarbiyalashda ommaviy axborot vositalarining o‘rni ham muhim ahamiyat kasb etadi. Ommaviy axborot vositalari tomonidan olib boriladigan targ‘ibot-tashviqot ishlari tolerantlik omiliga e’tiborni kuchaytiradi. Bugungi
globallashuv davrida
demokratik tamoyillar asosida yangilanayotgan, o‘zgarayotgan hayot yoshlarimizni o‘ziga xos sinovdan o‘tkazmoqda. Jamiyat kelajagi yoshlar bilan bog‘liq va ular taraqqiyotning asosiy kuchi hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasida jamiyatni demokratlashtirish, fuqarolik jamiyatini shakllantirish va rivojlantirish jarayonida yoshlarning ijtimoiy hayotdagi o‘rni kuchayib bormoqda. Yoshlarga doir olib borilayotgan davlat siyosati va bu borada mavjud qonunchilik, yangi qarorlarni qabul qilinishi hamda islohotlarning amalga oshirilishi mustahkam kuchli tayanch bo‘lmoqda. O‘zbekiston Respublikasida samarali tarzda amalga oshirilib kelinayotgan ijtimoiy- iqtisodiy va siyosiy-huquqiy islohotlar jarayoni yoshlarni himoyalanganlik darajasini kuchayishiga hamda mustahkamlanishiga sabab bo‘lmoqda. Ma’naviy va 3 jismoniy barkamol avlodni voyaga yetkazish masalasi biz uchun umummilliy, umumdavlat miqyosidagi vazifa bo‘lib, bu ezgu maqsad yo‘lida amalga oshirilayotgan ishlarimizni izchil va qat’iyatlilik bilan davom ettirish bugungi siyosatimizning diqqat markazida turganini yana bir marotaba uqtirib o‘tmoq lozim. Yüklə 450,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|