69
respublikada bolalarni maktabgacha ta’lim-tarbiya tashkilotlariga jalb qilish kam
foizni tashkil qiladi. Bunday nomutanosiblik, bolalar maktab ostonasiga qadam
qo‘ygan kundan boshlab ularning rivojlanish darajasiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
So‘nggi yillarda maktabgacha ta’lim tizimini takomillashtirish, ta’lim tarbiya
mazmuni, shakli, vosita va metodlarini engilashga alohida e’tibor berilmoqda.
Davlat va jamiyat maktabgacha
yosh
da bo‘lgan bolalarni yagona talab asosida
rivojlantirish vazifasini qo‘ydi. Shunga ko‘ra maktabgacha
yosh
dagi bolalar
ta’lim-tarbiyasiga qo‘yiladigan davlat talablariga tayangan holda maktabgacha
yosh
dagi bolalarga integral tarzda ta’lim-tarbiya berish maqsadida tayanch
dasturlari taqdim etilmoqda. Bu tayanch dasturlari bugungi kunda maktabgacha
ta’lim tashkilotlariga jalb etilmagan bolalarni ham rivojlantirish va yagona davlat
talablari asosida maktabga tayyorlash imkonini beradi.
Ta’lim-tarbiya jara
yon
i yakunida mustaqil fikrlaydigan, erkin, bilimli, bir
so‘z bilan aytganda barkamol shaxsni voyaga etkazish asosiy maqsad qilib
belgilandi. Bu o‘zluksiz ta’lim tizimining ilk turi – maktabgacha ta’limga o‘ziga
xos
yon
doshuvni talab etar edi. Bola dunyoga kelgan kundan boshlab, davlat va
jamiyat hamda ota-ona zimmasiga uni sog‘lom, aqlli, xush xulqli qilib tarbiyalash
vazifasi qo‘yiladi. Bolalarda aqliy faoliyatni dastlab muomila orqali, so‘ng ta’limiy
faoliyatlar, o‘yinlar, bilim berish orqali amalga oshiriladi. Bola har doim buyumlar,
hodisalar orasida bo‘ladi. Doimo biror narsa bilan tanishadi, nimanidir bilib oladi,
ushlab ko‘radi, nimagadir quloq soladi, shu tarzda bola dunyoni anglaydi. Tevarak-
atrof buyum va narsalar bolalarining sezgi organlariga, analizatorlarga ta’sir etadi
va sezgi hosil bo‘ladi. Sezgi bolalarda ayrim xossalarni bilib olishga
yordam
beradi. Bolada aqliy malaka va ko‘nikmalarni rivojlantirish, eng oddiy faoliyat
usullari predmetlarini tekshirish, ulardagi muhim va muhim bo‘lmagan belgilarni
ajratib ko‘rsatish boshqa predmetlar bilan taqqoslash maktabgacha tarbiya
yosh
idagi bolalarda aqliy tarbiya berish vazifalaridan biridir. Bu ko‘nikma,
malakalar bilish faoliyatining tarkibiy qismlarga bo‘lib, bor bilimlarni chuqur
egallab olishga
yordam
beradi. Pedagogika, psixologiya fani aqliy tarbiya
vazifalarini samarali hal etish
birinchi
navbatda bolaning imkoniyatlarini to‘g‘ri
foydalanishni,
Dostları ilə paylaş: