Microsoft Word Düzeltilmis tez

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN 
VERGİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 
 
3.1 MALİYE POLİTİKASI VE SİGORTACILIK İLİŞKİSİ 
Firmaların yatırım stratejileri ve mali politikaları vergiler ile yakından 
ilişkilidir
101
. Firmaların gelecek planları çeşitli ekonomik ve sosyal gelişmelere 
bağlıdır. Vergi politikaları ve uygulamaları faaliyetin yapıldığı ülke ekonomisi 
içerisinde gözetilmesi zorunlu bir unsurdur. Çünkü vergi politikaları özel sektör 
üzerinde çeşitli baskılara sebep olurken kimi zamanda belirli alanlardaki faaliyetlerin 
geliştirilmesine imkân tanıyacak biçimde oluşturulurlar. Ancak vergi politikaları 
daha geniş manasıyla maliye politikaları, para politikaları ile birlikte 
uygulanmaktadır. Genel olarak bu iki politika bileşenini de iktisat politikası çatısı 
altında toplamak mümkündür. 
Genel olarak iktisat politikası belirli ekonomik amaçlara ulaşmak için iktisadi 
araçların kullanılmasıdır. Para politikası, para otoritesi olan merkez bankasının belirli 
ekonomik büyüklükleri hedeflenen yönde etkilemek amacıyla para arzını 
değiştirmesi olarak tanımlanmaktadır. Merkez bankası amacına ulaşabilmek için 
çeşitli para politikası araçlarını kullanarak piyasadaki para arzının miktarını 
arttırabilir ya da azaltabilir. Söz konusu para politikası araçları, faiz oranı, açık 
piyasa işlemleri, destek imkanları, reeskont oranı, zorunlu karşılık oranı, kredi 
politikası, döviz alım-satımı, bankaları ikna yolu, ithalat teminat oranı ve süresi, 
asgari ödeme oranı ve zorunlu döviz devir oranıdır
102
.
Türkiye Cumhuriyeti “Sosyal bir hukuk devleti” olarak nitelendirilmiştir. 
Sosyal devletin temel amaç ve görevleri sosyal adaletin, sosyal refahın ve sosyal 
101
Myron S.SCHOLES, Mark A.WOLFSON, Merle ERICKSON, Edward L.MAYDEW ve Terry 
SHEVLIN, Taxes and Business Strategy, 3.Baskı, Pearson Prentice Hall, 2005. 
102
Abuzer PINAR Maliye Politikası Teori ve Uygulama,Ekim 2006 Ankara, Naturel Yayınları, s. 26. 

---

61
güvenliğin sağlanmasıdır
103
. Vergiler sosyal hukuk devleti olmanın temel 
gereksinimlerinden biridir. Devlet vergiler aracılığı ile vergi geliri elde ederek 
faaliyetlerinin sürekliliğini sağlarken vatandaşlarının sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı 
da amaçlar.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası madde 73’e göre vergilendirme ; “Herkes, 
kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. 
Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. 
Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya 
kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve 
indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı 
sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.” şeklinde 
tanımlanmıştır. Anayasanın bu maddesine göre vergi kanunlarının yasa ile konulup 
yine yasa ile kaldırılması kararlaştırılmıştır. Verginin yasallığı ilkesi sonucunda 
vergiler siyasi kurumların keyfi davranışlarının etkisi altında kalmayacak, sosyal 
devlet olma ilkesinin devamlılığı sağlanmış olacaktır. 
Sigorta sektörünün finans sektörü içerisinde yer almasından dolayı para 
politikalarına maliye politikalarından daha çok duyarlıdır. Vergilendirme maliye 
politikası aracı olarak kullanıldığından, vergiler aracılığı ile sigortacılık faaliyetlerini 
yüksek oranlarda değişikliğe uğratmak oldukça zor olacaktır. Ayrıca denetim ve 
kontrol yetkisinin hazine müsteşarlığında oluşu sigorta şirketlerinin para politikası 
merkezli bir yapıda olduğunu göstermektedir. 
Maliye politikası, planlanan ekonomik amaçlara ulaşmak için kamu maliyesi 
araçlarının kullanılmasıdır. Maliye politikasının bileşenleri ise kamu harcamaları, 
transfer ödemeleri, yatırım harcamaları ve vergiler şeklindedir.
Gelirler politikası para politikası araçlarının dolaylı etkisini kullanmak yerine, 
hükümetin ücret ve fiyatların oluşum sürecine doğrudan müdahale etmesidir
104
. 
103
Mualla ÖNCEL, Ahmet KUMRULU ve Nami ÇAĞAN, “Vergi Hukuku” 11. Bası, Ankara, 
Ocak, 2004, s. 51. 
104
A. PINAR, s. 30. 

---

62
Vergiler dar anlamda gelirler politikasının bir parçasıdırlar. Esasen gelirler politikası 
maliye politikasının bir kolu şeklindedir. Vergiler bu politikanın bileşenleri 
içerisinde yer alır. Bu nedenle çalışmada gelirler politikası maliye politikası ile 
birlikte ele alınarak incelenecektir. Çünkü sigorta hizmetlerinin vergilendirilmesiyle 
sadece vergi gelirlerinin arttırılması ya da sadece sektörün geliştirilmesi 
hedeflenmemektedir. Aynı zamanda maddi, ekonomik kayıplar karşısında güvence 
sağlanarak sosyal faydanın arttırılması ile refah düzeyinin yükseltilmesi de 
hedeflenir. Bu nedenle tercih edilecek maliye politikası dikkatlice planlanarak çoğul 
amaçların gerçekleştirilmesi esastır.