Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
207
bo‘lib, o‘zimizni tutarmiz. Bas, kishi o‘zini tutolmasa, iloji boricha harakat va girya 
qilmag‘ay. Shayx Junayd rahmatullohi alayhning suhbatida bir yigit o‘tirar edi, simo’ni 
eshitib sayha tortti. 
Junayd aytdiki, mundin keyin bu fe’lni qilsang, meni suhbatimg‘a yaramassen. Ul 
yigit jahdi tamom birla bir kun o‘zini zabt qilib to‘xtatdi. Oxiri betoqat bo‘lib sayxa 
tortgan edi, qorni yorilib vafot bo‘ldi. Sariy Saqatiy bu xabarni eshitib, ul yigit qolig‘a 
achinib, Junaydni qarg‘adi. 
Ammo kishi o‘zida holatni paydo qilib raqsi simo’ aylab, takalluf birla yig‘lamog‘i 
ravodurki, raqs muboxdur. Chunonchi zanjilar masjidda raqs qildilar, rasul alayhissalom 
Oysha roziyallohu ang‘og‘a raqsni ko‘rsatdilar. Rasul alayhissalom hazrati Ali 
karramallohu vajhahiga aytdilarki, yo Ali, sen mendan va men sendan. Ali roziyallohu 
anhu bu iltifot shodlig‘idin raqsga borib, ayog‘larini nechand yerga urdilar. Chunonchi 
arablar odatidurki, nashot xursandchilik vaqtida bu tariqa shodlik qilurlar. 
Yana rasul alayhissalom imom Ja’far Tayyor roziyallohu anhug‘a aytdilarki, chiroylik ro‘y 
va yaxshi xo‘yda menga o‘xsharsen. Ular ham kamoli shodlikdan raqs qildilar. Zayd ibn 
Xoris roziyallohu anhuta aytdilarki: «Sen meni birodarimsan». Ular ham ayni shodliqdan 
raqs qildilar. Bas, kishi raqs va simo’ni harom debdur, xato qilibdur. Balki muni g‘oyati 
va nihoyati uchun boziy (san’at) martabasiga yetarki, boziy ham harom emas. Ammo 
egin yirtmoq durust emaski, molni zoye’ (isrof) qilg‘on bo‘lur. Ammo bilmay beixtiyor 
bo‘lsa ravodur. 
FASL
Simo’ning shartlari 
Bilgilki, simo’da uch ishni rioya qilg‘ay. Albatta zamon va makon va ixvon 
(birodarlar, do‘stlar)ni topg‘ay. Vaqtiki bir fikrg‘a mashg‘ul va u namoz vaqti bo‘lsa 
yo taom yeyish vaqti bo‘lsa va yo ko‘ngil parokanda mahal bo‘lsa, bu vaqtlarda simo’ 
befoydadur. Ammo makon yo‘l ustida bo‘lsa va yo qorong‘u, noxush joy bo‘lsa va yo 
zolimning uyi bo‘lsa, vaqt va ko‘ngil parishon bo‘lurki, simo’ning foydasi bo‘lmas. 
Ammo ixvon, ya’ni tolibi sodiq va yori muvofiq bo‘lg‘ay va agar munkir (inkor 
etuvchi) va axli takalluf va axli g‘aflat va xotinlar nazargohi bor yerda simo’ qilmoq 
befoydadur. 
Shayx Junayd rahmatulloh alayh aytibdurlar «Simo’da zamon va makon va 
ixvon shartdur. Ammo yosh er va xotinlar bor yerda simo’ qilmoq haromdurki, fisq 
va fasodga bois bo‘lur. Bas, ba’zi toifalar simo’ga ahldur, simo’ majlisida 
hammalari adab birla boshlarini tuban solib o‘tirgaylar. Bir-birig‘a qaramag‘ay 
va so‘zlashmag‘ay. Bosh va qo‘lini tebratmagay. Hosil kalom takalluf birla (zo‘rma-
zo‘rakayiga) harakat qilmagay. Balki namozda tashahudda o‘tirgandek o‘tirib, dilini 
Haq taolo dargohig‘a mutavajjix aylab fayzi ilohiyg‘a muntazir o‘tirgay. Agar 
nimarsaga vajdi hol g‘olib bo‘lib, simo’ga tursa anga muvofaqat qilg‘ay 
(qo‘shilg‘ay). Chunonchi, birining dastori (sallasi) tushsa, hammalari dastorlarini olib 
qo‘yg‘aylar. Aslida bu ishlar qisman bid’atdur. Va lekin saxoba va tobe’in 
rizvonallohi taolo alayhim ajma’indan naql qilibdur. Bas, butunlay bid’at va yomon 
emas. Ba’zisi hasana va ba’zisi sayyiadur. 
Hazrati Imom Shofe’iy rahmatullohi alayh aytur: «Tarovix namozini jamoat birla 
o‘qimoq hazrati Umar roziyalloxu anhuning yo‘llari-tarbiyalaridur. Bu jihatdan bid’ati 
hasana debdur. Bas, bid’ati sayyia uldurki, sunnatg‘a muxolif bo‘lg‘ay. Ammo xushfe’llik 
birla xalqning ko‘nglini xush qilmoq shariatda mahmuddur (maqtalgan, yaxshi) Va xar 
qavmning o‘z odati bordur. Ul odatg‘a muxolif bo‘lmoq badfe’llik alomatidir. 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy