quqi məzmununun strukturu (quruluşu) dedikdə, bu məzmunun hansı elementlərdən ibarət olması və həmin
elementlər arasında əlaqənin necə qurulması başa düşülür. O, iki elementdən ibarətdir:
●
subyektiv hüquqdan;
●
hüquqi vəzifədən.
Bax, bu iki element mülki hüquq münasibətinin hüquqi məzmununu yaradır. Mülki hüquq münasibətində iş-
tirak edən subyektlərdən biri hüquqa malikdir, digər tərəfin özərinə isə müəyyən vəzifə düşür. Özü də bir tərə-
fin müəyyən hərəkətlərin edilməsini tələb etmək hüququ digər tərəfin bu hərəkətləri etmək vəzifəsinə uyüundur.
Hüquq vardırsa, onda hökmən ona uyüun gələn vəzifə də vardır və ya əksinə, harada ki vəzifə vardır, orada
mütləq həmin vəzifəyə uyüun gələn hüquq da yaranır. Ona görə ki, «hüquqlarsız vəzifələr olmadığı kimi, vəzi-
fələrsiz də hüquqlar yoxdur» (K.Marks). Məsələn, vətəndaş öz qonşusunun ot tayasını yandırır. Bununla onlar
arasında mülki hüquq münasibəti yaranır. Bu, ziyan vurmaq nəticəsində əmələ gələn öhdəlik (hüquq münasibə-
ti), yəni delikt öhdəliyi adlanır. Bu hüquq münasibətinə görə, vətəndaşın (zərərvuranın) özərinə qonşusuna (zərər-
çəkənə) vurduüu zərərin əvəzini ödəmək vəzifəsi düşür. Bu münasibətin digər iştirakçısı olan qonşu isə hüquqa
malikdir. Belə ki, qonşunun ona vurulmuş zərərin əvəzinin ödənilməsini tələb etmək hüququ vardır. Onun bu hü-
ququna digər tərəfin daşıdığı vəzifə uyüun gəlir.
Dostları ilə paylaş: |