Microsoft Word navoiy gazallariga sharhlar lotin ziyouz com doc
Yüklə 289,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
31 yo‘q bu vodiyda». G‘azal N-voiyga xos shunday mantiqiy yakun — shoirona ruhbaxsh ohang bilan nihoyasiga yetgan. Alisher Navoiy g‘azallariga sharhlar
www.ziyouz.com kutubxonasi 32
Erur andoqki, qushlar qichqirishqaylar yilon ko‘rgach. Ko‘ngul chokin ko‘zumda ashki rangin elga fosh etdi, Balig‘ zaxmini fahm aylarlar el daryoda qon ko‘rgach. Ko‘zum qon yosh to‘kar, netib ko‘ngil zaxmin yashuraykim, Toparlar yerda zaxmin sayd qonidin nishon ko‘rgach. Bo‘yolg‘on qon aro jon pardasi yetgach g‘ami hajring, Ko‘ngil bog‘ida bargedurki ol o‘lmish xazon ko‘rgach. Xadanging zaxmi ichindin balolarni yug‘on yoshim Erur tifle ki, olg‘ay qush bolasin oshyon ko‘rgach. Ko‘ngillar naqdini toroj etarga yopmog‘ing burqa’ Aningdekdurki, toz bog‘lar qaroqchi karvon ko‘rgach. Yuzin zulf ichra to ko‘rdim, o‘lib vasliga yetmasmen, G‘alat ermish yuz urmoq, kecha o‘tni har qayon ko‘rgach. Erun chun olam ichra joh foniy, yaxshi ot boqiy, Bas, el komin ravo ayla, o‘zingii komron ko‘rgach. Navoiy, xurdai nazmingni andoq aylading tahrir, Ki sochqay xurda boshing uzra shohi xurdadon ko‘rgach.
O‘zbek klassik she’riyati sirlarga to‘la bir olamdir. Bu olamning tagiga yetdim degan kishi xatoga yo‘l qo‘yadi. Bu bepoyon osmonni quchmoqqa urinish bilan barobardir. Qolaversa, u yoki bu shoir ijodining, ayrim g‘azalning talqiii hamisha ham bir kishi tomonidan aytilgan fikr, ya’ni xususiy fikr bo‘lib qolaveradi. U bizga yoqishi ham, yoqmasli-gi ham mumkin. Umuman olganda esa, buyuk she’riyatimiz ayniqsa Alisher Navoiy ijodini o‘rganishga intilmoq zarur, murakkab, ammo marg‘ub ishdir. Alisher Navoiy g‘azallarida hamisha «kosa, kosaning tagida nimkosa», balki nimkosalar mavjud bo‘ladi. Biz, albatta, baholi qudrat, imkon yetgancha ilg‘aymiz. «Ko‘ngillar nolasi..» deb boshlanguvchi g‘azal tepasiga shoir: «Chim» harfining chobuklarining chehra kushoiishi «G‘aroyib din» degan so‘zlarni yozib qo‘ygan. Bu — g‘azalning «G‘aroyib-us sig‘ar» devoniga mansubligini bildiradi. Hazaj bahri shu’basida yozilgan ushbu g‘azal juda ko‘p fazilatlarga ega. U birinchi qarashda aniq bir mavzuga bag‘ishlanmagandek tuyuladi. Ammo... Baytning birinchi misrasi ilgari surilgan fikrning isboti uchun ikkinchi misrada bir ajoyib obraz keltiriladi. Bu obraz o‘zining mutanosibligi bilan kishini hayratda qoldiradi, har bir so‘z, tashbeh, o‘xshatish bir-biriga mos, maqbul... Birinchi bayt, matla’ga e’tibor bering: Ko‘ngillar nolasi zulfung kamandii nogahon ko‘rgach, |