Microsoft Word Qasimov-ias docx

9.4.2.  Sıralama (nizamlama) alqoritmi 
Google sisteminin müasir alqoritmləri istifadəçilərin nə 
axtardıqlarını  dəqiq müəyyənləşdirmək və axtarış  nəticə-
sində tapılmış  sənədlərin onlara təqdim olunması ardıcıl-
lığını müəyyən etmək üçün 200-dən artıq müxtəlif siqnal 
və açardan istifadə edir. Bu zaman sözlərin səhifələrdə 
mövcud olması, səhifədə yerləşdirilmiş informasiyanın ak-
tuallığı, istifadəçinin yerləşdiyi yer, səhifənin malik ol-
duğu PageRank qiyməti və s. parametrlər nəzərə alınır. 
PageRank – istinadlara görə nizamlama alqoritmidir. 
Bu alqoritm bir-biri ilə hiperistinadlarla bağlı olan sənəd-
lər (web-səhifələr) kolleksiyasına tətbiq olunur. Burada 
hər bir sənədə onun digər sənədlərlə müqayisədə “vacibli-
yini” və ya “avtoritetliyini” göstərən müəyyən  ədədi qiy-
mət mənimsədilir. Bu ədədi qiymət web-səhifəyə istinad-
ların sayından və  həmin istinadların məxsus olduğu web-
səhifələrin səviyyəsindən asılı olur. Belə ki, hər hansı 
web-səhifəyə istinadların sayı nə qədər çox olarsa, o, bir o 
qədər “vacib” hesab olunur. Eyni zamanda, web-səhifəyə 
istinad edən digər web-səhifələrin çəkiləri (“vaciblikləri”) 

---

258 
nə  qədər yüksək olarsa, istinad olunan səhifənin “vacib-
liyi” də bir o qədər yüksək olar. 
Başqa sözlə, PageRank – web-səhifəyə başqa web-sə-
hifələrdən istinadların vacibliyini nəzərə almaqla onun 
çəkisinin hesablanması üsuludur. Burada PageRank qiy-
məti (vaciblik dərəcəsi) hesablanan web-səhifə  akseptor-
səhifə, bu web-səhifəyə istinad edən digər web-səhifə isə 
donor-səhifə adlanır. PageRank axtarışın nəticələrində 
saytların nizamlanması zamanı istifadə olunan köməkçi 
amillərdən biri olub, sorğuya görə tapılmış saytların axta-
rışın nəticəsi kimi istifadəçiyə təqdim olunması ardıcıllığı-
nı müəyyən etmək üçün Google tərəfindən istifadə olunur. 
S.Brin və L.Peyc tərəfindən təklif olunmuş PageRank 
üsulunda web-səhifələrin vaciblik dərəcəsini müəyyən 
etmək üçün aşağıdakı düsturdan istifadə edilir: 
  

 
 
 
 











n
n
T
C
T
PR
T
C
T
PR
d
d
A
PR
...
1
1
1
, 
Burada  PR – web-səhifəyə  mənimsədilən PageRank qiy-
mət,  d – donor-səhifənin akseptor-səhifəyə ötürdüyü çəki 
hissəsini  əks etdirən  əmsal (adətən onun qiymətini 0,85 
götürürlər, yəni donor-səhifə akseptor-səhifələrə çəkisinin 
85%-ə  qədərini verə bilər),  n – web-səhifəyə (akseptor-
səhifəyə) istinad edən web-səhifələrin (donor-səhifələrin) 
sayı, T
i
 – i-ci istinad edən web-səhifə, C – donor-səhifədə 
olan kənar istinadların sayıdır.