Millerning jumlalarni tuzish va tushinish transformatsion modeli

Mantiqiy va grammatik kategoriyalarning o‘zaro muvofiqligi juda kuchsiz darajadadir. Ularning munosabati doira va qizil tushunchalarining munosabatiga o‘xshaydi. Mantiq umuminsoniy mohiyatga ega. Shuning uchun muayyan xalqning tiliga xos bo‘lgan xususiyatlarni ochib bera olmaydi.

• Mantiqiy va grammatik kategoriyalarning o‘zaro muvofiqligi juda kuchsiz darajadadir. Ularning munosabati doira va qizil tushunchalarining munosabatiga o‘xshaydi. Mantiq umuminsoniy mohiyatga ega. Shuning uchun muayyan xalqning tiliga xos bo‘lgan xususiyatlarni ochib bera olmaydi.

Semantik generalizatsiya uslubini qo‘llash g‘oyasi shartli reflekslarni tadqiq qilish natijasida paydo bo‘ldi: agar biron bir so‘zlar o‘ygan semantik harakterdagi assotsiatsiyalar bilan bog‘liq bo‘lsa, o‘yganing bir qismida paydo bo‘lgan refleks uning boshqa qismlari orqali ham kelib chiqishi mumkinShartli reflaksning umumlashtirish misoli sifatida birinchi navbatta Shvarts tajribalarini ko‘rib chiqamiz. Agar ta’sir etuvchi sifatida so‘z qo‘llanilsa, unga ta’sir ma’no jihatdan boshqa bir so‘zlarga ham o‘tadi.

• Semantik generalizatsiya uslubini qo‘llash g‘oyasi shartli reflekslarni tadqiq qilish natijasida paydo bo‘ldi: agar biron bir so‘zlar o‘ygan semantik harakterdagi assotsiatsiyalar bilan bog‘liq bo‘lsa, o‘yganing bir qismida paydo bo‘lgan refleks uning boshqa qismlari orqali ham kelib chiqishi mumkinShartli reflaksning umumlashtirish misoli sifatida birinchi navbatta Shvarts tajribalarini ko‘rib chiqamiz. Agar ta’sir etuvchi sifatida so‘z qo‘llanilsa, unga ta’sir ma’no jihatdan boshqa bir so‘zlarga ham o‘tadi.

Aytilishi jihatdan o‘xshash so‘zlar esa, faqat balda shartli refleks yaratadi, keyin esa differentsiatsiyaga uchrab refleks kelib chiqmaydi. Jumladan, “doktor” so‘zida paydo bo‘ladigan ta’sir “врач” so‘zini ham yaratadi, ammo aytilishi yaqin bo‘lgan

• Aytilishi jihatdan o‘xshash so‘zlar esa, faqat balda shartli refleks yaratadi, keyin esa differentsiatsiyaga uchrab refleks kelib chiqmaydi. Jumladan, “doktor” so‘zida paydo bo‘ladigan ta’sir “врач” so‘zini ham yaratadi, ammo aytilishi yaqin bo‘lgan