Millerning jumlalarni tuzish va tushinish transformatsion modeli
Jumladan, yettita tasodifiy so‘zdan iborat bo‘lgan ro‘yxatda yetti tasodifiy harfni osonroq yodda qoldirsa bo’ladi, ammo yetti so‘zda yetti harfdan iborat ro‘yxatga qaraganda ko‘proq harflar mavjud. Xotirada “quyumini” uslublaridan biri-bu uzun taassurotni kichik ta’rif shaklda perekodirovanie qilish
Jumladan, yettita tasodifiy so‘zdan iborat bo‘lgan ro‘yxatda yetti tasodifiy harfni osonroq yodda qoldirsa bo’ladi, ammo yetti so‘zda yetti harfdan iborat ro‘yxatga qaraganda ko‘proq harflar mavjud. Xotirada “quyumini” uslublaridan biri-bu uzun taassurotni kichik ta’rif shaklda perekodirovanie qilish
Bu ayrim misollar semantik generalizatsiya qay jihatda qiziqarli uslub ekanligini isbotlaydi. Lekin aksida bu uslub uncha qo‘llanilmaydi, va shu uslub qo‘llanilishi natijasida paydo bo‘lgan ma ‘lumotlar boshqa uslublar yordamida olingan so‘z aloqalari va ma’no tahlili natijalari bilan juda kam qiyoslanadi. Bu borada hali katta ishlar olib borilishi lozim. Ehtimol, bir so‘zga ham, keyinchalik xotirada saqlanayotgan qisqacha og’zaki ta’rif orqali boshqa detallar ham tiklanishi mumkin.
Bu ayrim misollar semantik generalizatsiya qay jihatda qiziqarli uslub ekanligini isbotlaydi. Lekin aksida bu uslub uncha qo‘llanilmaydi, va shu uslub qo‘llanilishi natijasida paydo bo‘lgan ma ‘lumotlar boshqa uslublar yordamida olingan so‘z aloqalari va ma’no tahlili natijalari bilan juda kam qiyoslanadi. Bu borada hali katta ishlar olib borilishi lozim. Ehtimol, bir so‘zga ham, keyinchalik xotirada saqlanayotgan qisqacha og’zaki ta’rif orqali boshqa detallar ham tiklanishi mumkin.
Xotiradagi bunday sxematizatsiya nimaga kerak? Agar siz kecha bo‘lib o‘tgan narsani eslamoqchi bo‘lsangiz va sizning xotirangizda shunday sxematizatsiya bo‘lmasa, siz yashab o‘tgan tezlikda xotirangizda yangidan tiklash kerak bo‘lar edi. Ko‘rinadiki, bunday holda siz hech narsaga erisha olmaysiz. Kechagi kunni eslash uchun siz yana bir kunni yo‘qotasiz.
Xotiradagi bunday sxematizatsiya nimaga kerak? Agar siz kecha bo‘lib o‘tgan narsani eslamoqchi bo‘lsangiz va sizning xotirangizda shunday sxematizatsiya bo‘lmasa, siz yashab o‘tgan tezlikda xotirangizda yangidan tiklash kerak bo‘lar edi. Ko‘rinadiki, bunday holda siz hech narsaga erisha olmaysiz. Kechagi kunni eslash uchun siz yana bir kunni yo‘qotasiz.
Bundan ayonki, biz yodga oladigan narsalarni o‘zimizga kerak xulosaga yetguncha qisqartirishimiz lozim. Bunga o‘xshagan reduktsiya qay tarzda kechishi bizga hali no’malum. Nevrologiya nuqtai nazaridan qiziqarli qaydlar Penfild va Roberts ishlarida mavjud.
