Qeyri-neft sənayesi. 2018-ci ilin yanvar-iyun
ayları ərzində qeyri-neft sənayesində yaradılan əlavə
dəyərin həcmi əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə
11.1% artaraq 1726.6 milyon manata çatmışdır. Hesabat
dövründə yaradılmış ÜDM-də qyri-neft sahələrində
xüsusi çəkisi 4.7%, qyeri-neft sahələrində yaradılmış
26
əlavə dəyərdə qyri-neft sənayesinin xüsusi çəkisi 8.4%,
sənayedə yaradılan əlavə dəyərdə qeyri-neft sənayesinin
payı 9.9% təşkil etmişdir.
Qeyri-neft sənayesində yaradılan əlavə dəyərin
tərkibində mədənçıxarma sənayesinin xüsusi çəkisi 3.1%,
emal sənayesinin xüsusi çəkisi 72%, elektrik enerjisi, qaz
və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təhcizatının xüsusi
çəkisi 21.5%, su təhcizatı, tullantıların təmizlənməsinin
xüsusi çəkisi isə 3.4% təşkil etmişdir. 2018-ci ilin
yanvar-iyun aylarında qyeri-neft sənayesində 5165.3
milyon manatlıq məhsul istehsal edilmiş və əvvəlki ilin
müvafiq dövrü ilə müqayisədə məhsul istehsalı 8.8%
artmışdır.
Qeyri-neft
sənayesinin
məhsul
istehsalında
mədənçıxarma sənayesinin payı 3% və ya 157.2 milyon
manatŞ emal sənayesinin payı 75.6% və ya 3906.5
milyon manat, elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı,
bölüşdürülməsi və təhcizatının payı 18.5% və ya 945.0
milyon manat, su təhcizatı, tullantıların təmizlənməsinin
payı isə 2.9% və ya 147.6 milyon manat təşkil etmişdir
(şəkil 2).
27
Şəkil2. Qeyri-neft sənayesinin ümumi buraxılışnın
strukturu
Qeyri-neft emalı
sənayesi
Mədənçıxarma qeyri-
neft bölməsi
Elektrik enerjisi, qaz
və buxar istehsalı,
bölüşdürülməsi və
təhcizatı
Su təhcizatı
tullantılarının
təmizlənməsi və
emalı
Qida məhsulları və
içki istehsalı
Metallurgiya sənayesi
və hazır metal
məmulatlarının
istehsalı
Tikinti materiallarının
istehsalı
Elektrik
avadanlıqlarının
istehsalı
28
2018-ci ilin yanvar-iyun ayları ərzində məhsul
istehsalı qeyri-neft emal sənayesinin əksər bölmələrində,
o cümlədən kimya sənayesində (0.4%), tikinti
materiallarının istehsalında (34.0%), metallurgiya
sənayesində (15.0%), hazır metal məmulatlarının isteh-
salında (64.1%), elektrik avadanlıqlarının istehsalında
(84.1%),
avtomobillərin
istehsalında (16,6 dəfə),
mebellərin istehsalında (2.0 dəfə), toxuculuq sənaye
sahələrində
(64.2%)
artıma
nail
olunmuşdur.
Azərbaycan qyeri-neft sənayesi iqtisadi inkişaf
strategiyasının əsas hədəflərində biri olan Sumqayıt
Kimya Sənaye Parkında 17 müəssisə rezident olaraq
qeydiyyatdan keçmiş və hazırda 14 müəssisə fəaliyyətə
başlamışdır. Neftçala Sənaye Məhəlləsində 8 müəssisə və
1 kiçik sahibkarlıq emalatxanası fəaliyyət göstərir və
burada “Azərmaş” ASC və “İran Khodro” şirkətlərinin
birgə İran İslam Respublikası, həmçinin Almanya,
İtaliya, Belçika kimi aparıcı Avropa ölkələrinin müasir
texnologiya, avadanlıq və mexanizimləri əsasında “SKD
0” istehsalı həyata keçirilir. Zavodda qaynaq və rəngləmə
işləri istisna olmaqla avtomobillərin müəssisə ərazisində
müxtəlif modellərdən ibarət olan avtomobillər istehsal
edilir. Zavodda istehsal edilən avtomobillər AVRO-5 və
qəbul edilmiş beynəlxalq təhlükəsizlik standartlarına tam
cavab verir. Masallı Sənaye Məhəlləsində, Hacıqabul
Sənaye Məhəlləsində, Sabirabad Sənaye Məhəlləsində
qanunvericiliyin
tələbinə
uyğun seçilmiş layihə
tərəfdaşlar tərəfindən layihə-smeta sənədləri bütün
29
mərhələlər üzrə razılaşdırılmışdır.
Ölkədə iqtisadi fəallığın artırılması, ixracyönümlü
məhsulların istehsalının dəstəklənməsi, sərmayələrin cəlb
edilməsinin həvəsləndirilməsi məqsədilə 2018-ci ilin 1-ci
yarımili üzrə 44 sahibkarlıq subyektinə 55 sərmaye
qoyuluşu təşviqi sənədi təqdim olunmuşdur. Sərmaye-
lərin təşviqi sənədini almış hüquqi şəxsələrə və fərdi
sahibkarlara texnik vasitələrin, texnoloji avadanlıqların
və qurğuların idxalı üçün 109 milyon ABŞ dolları
dəyərində 451 təsdiqedici sənədi vermiş və işçi fəallığını
artırmaq məqsədilə sahibkarlara 28 milyon ABŞ dolları
həcmində
güzəştlərdə edilmişdir. Bu layihələrin
reallaşması nəticəsində yerli istehsala 479.8 milyon
manat sərmayelərin yatırılması və 3580 yeni iş yeri
açılması nəzərdə tutulur.
2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında Naxçlvan
Muxtar Respublikasında Təmizləyici qurğular Kompleksi,
Bakı şəhərində Yüksəkgərginlikli avadanlıqlar zavodu,
110/35/10 kilovoltluq “Yasamal-1” və “Qobu” 35/10-6
kilovoltluq 120 saylı elektrik yarımstansiyaları, Bakı
Beynəlxalq Dəniz Ticarət Kompleksi, Heydər Əliyev
adına Müasir Təhsil Kompleksinin yeni binası,
Mingəçevir şəhərində Mingəçevir Sənaye Parkında
“Mingəçevir Tekstil” MMC-nin iplik istehsalı üzrə iki
müəssisəsi, Goranboy rayonunda “Region Aqropark”,
Şəmikir-Samux-Goranbiy magistral suvarma kanalının
ikinci növbəsi, 110/35/10 kilovoltluq “Dəliməmmədli”
elekrik
yarımstansıyası,
Dəliməmmədli-Quşçular-
30
Fəxralı-Qurbanzadə-Alpout avtomobil yolu, Xaçmaz
rayonunda “Azərxalça” ASC-nin Xaçmaz filialı, Neftçala
rayonunda Sənaye Məhəlləsində “Xəzər” avtomobil
zavodu və s. obyektlər istifadəyə verilmişdir.
Qeyri-neft sahələrinin davamlı inkişafı, ölkə
iqtisadiyyatının ixrac yönlü əmtəələrin və yüksək
rəqabətqabiliyyətli məhsulların istehsalının artırılması,
məşğulluğun təmini kimi mühüm məsələlərin inkişafını
sürətləndirmək istiqamətində təşkilatı fəaliyyət sahələri
genişləndirilməkdədir.
Dostları ilə paylaş: |