Mirzo Ulug’bek nomidagi o’zbekiston Milliy Universiteti Iqtisodiyot fakulteti

Bu usul bilan hisoblangan YAIM alohida tarmoq (va ishlab chiqarishlar) larning o’z mahsulotini yaratishdagi o’rnini va hissasini aniqlash imkonini beradi.

• Bu usul bilan hisoblangan YAIM alohida tarmoq (va ishlab chiqarishlar) larning o’z mahsulotini yaratishdagi o’rnini va hissasini aniqlash imkonini beradi.
• Ikkinchi usul - bu YAIMni hisoblashga sarf-xarajatlar bo’yicha yondashuv. Bunda mazkur yilda ishlab chiqarilgan barcha mahsulot (xizmat)lar hajmini sotib olishga qilingan butun sarflar qo’shib chiqiladi
• Uchinchi usul – bu YAIMni hisoblashga daromadlar bo’yicha yondashuv. Mazkur yilda ishlab chiqarilgan pirovard mahsulot hajmidan olingan barcha daromadlar uy xo’jaliklari ixtiyoriga ish haqi, renta to’lovlari, foiz va foyda shaklida kelib tushadi. Ana shu daromadlarni barchasini qo’shib chiqish orqali YAIM aniqlanadi.

Milliy hisoblar tizimida YAIMni hisoblashda yalpi, xususiy va ichki investitsiyalar tushunchasidan foydalaniladi.

• Milliy hisoblar tizimida YAIMni hisoblashda yalpi, xususiy va ichki investitsiyalar tushunchasidan foydalaniladi.
• Xususiy va ichki investitsiyalar mos ravishda xususiy va milliy kompaniyalar amalga oshiradigan investitsion sarflarni bildiradi.
• YAIMni daromadlar bo’yicha hisoblashda uy xo’jaliklari, korxona va davlat muassasalarining dastlabki, ya‘ni taqsimlangan daromadlarini mehnat haqi va yalpi foydaga (renta, ssuda foizi va tadbirkorlik foydasi va h.k.) ajratish mumkin.

Milliy mahsulot hajmini daromadlar summasi bo’yicha hisoblash

Milliy mahsulot hajmini daromadlar summasi bo’yicha hisoblash

1Uy xo’jaliklarining iste‘mol sarflari +1Daromad bilan bog’liq bo’lmagan sarf va to’lovlar a) amortizatsiyab) egri soliqlar+2Tadbirkorlarning investitsion sarflari +2Ish haqi+3Tovar va xizmatlarning davlat xaridi+3Renta to’lovlari+ 4CHet elliklarsarfi+4Foiz+5Notijorat muassasalari sarfi+5Foyda+6Moddiy aylanma vositalar zaxirasidagi o’zgarishlar YAIM