MODELS AND METHODS IN MODERN SCIENCE International scientific-online conference
121
1997-yilda, uzoq beta-sinovdan so'ng, ishlov beruvchining C - PHP / FI 2.0 da
yozilgan ikkinchi versiyasi chiqdi. Undan dunyodagi barcha Internet-
domenlarning taxminan 1% (taxminan 50 ming) foydalangan hisoblanadi.
PHP 3.0 ning eng katta kuchli tomonlaridan biri shundaki, bu yadroni
qo'shimcha modullar bilan kengaytirish qobiliyati edi. Keyinchalik,
kengaytmalarni yozish interfeysi ko'plab uchinchi tomon ishlab chiquvchilarni
o'zlarining modullari ustida ishlaydigan PHP-ga jalb qildi, bu esa PHP-ga juda
ko'p sonli ma'lumotlar bazalari, protokollari bilan ishlash va ko'plab API-larni
qo'llab-quvvatlash imkonini bera oldi. Ishlab chiquvchilarning ko'pligi tilning
jadal rivojlanishiga va mashhurliginmg tez o'sishiga sabab bo'ldi. Butunlay ya
ngi dasturlash tili, yangi nom oldi. Ishlab chiquvchilar PHP / FI-dagi shaxsiy
foydalanish qo'shimchasini bekor qildilar, hamda til PHP deb o'zgartirildi.
1995- yili Rasmus PHPni o'zining HTML formalari bilan ishlaydigan boshqa
dastur bilan umumlashtirib PHP/FI Version 2 ("Form Interpretator") hosil qildi.
1997- yilga borib PHP dan foydalanuvchi saytlar 50 mingdan oshdi. Shundan
so'ng web texnologiya ustalari PHP g'oyasi asosida mukammal til yaratishga
Ziva Suraski va Endi Gutmans asoschiligida kirishildi. PHPni samarali deb
hisoblanmagani uchun deyarli noldan boshlab, mavjud C va Perl tillaridan ibrat
olib PHP3 talqinini yaratildi. 1999- yilga kelib PHP asosida qurilgan saytlar
milliondan oshib ketdi. 2000 yilda esa Zend Technologies shirkati yangi ko'pgina
funksiyalarni qo'shgan holda PHP4 sharhlovchisini yaratdi.
PHP - web texnologiya tili. PHPni o'rganish uchun avval HTML va dasturlash
tilidan habardor bo'lish talab qilinadi. HTML/CSS va JavaScript larni mukammal
bilguvchilar uchun PHPni o'rganish murakkablik tug'dirmaydi. PHPning vazifasi
HTML faylini yaratib berish. JavaScript yordamida bajariladigan ko'pgina
operatsiyalarni PHP orqali ham amalga oshirish mumkin, ammo e'tibor qilish
lozimki, PHP - serverda; JavaScript - mijoz tomonda bajariladi. PHPda yozilgan
kod serverning o'zida bajarilib, mijozga HTML shaklida etib boradi. Bu havfsizlik
jihatdan ancha maqsadga muvofiq. JavaScript yordamida kod yozish, ma'lumot
uzatish va qabul qilishni biroz tezlashtirsa-da, kodni mijoz ko'rish imkoniyatiga
ega bo'ladi. Baribir har ikkisini boshqasi bosa olmaydigan o'z o'rni bor,
ravshanki bu o'rin PHPda muhimroq va kattaroq.