Moliya instituti. Soliqlar va sugurta

bo'lsalarda. 

---

sug'urta sohasida Davlat sug'urta organlari ustun kelgan. 
Chunki, "O'zdavsug'urta" 
butun Respublika bo'yicha tarqalgan keng tarmoqli va barqaror 
davlat strukturasi 
imidjiga ega bo'lgan.
Qolaversa. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
1993 yil 23 
dekabrdagi qarorlari bilan amalga kiritilgan. fuqarolarga 
qarashli mol-mulkining 
davlat majburiy sug'urtasi va qishloq xo'jaligi korxonalari mol-
mulkining davlat.
JAVOB.2
2)Qadimda moddiy va boshqa zararlami keltirib chiqaruvchi 
tabiiy va boshqa 
ofatlami insonlar tasodifiy deb qaragan bo‘lsalar, keyinchalik 
tabiiy ofatlar sodir
bo‘lishining turli qonuniyatlari aniqlandi. Mazkur qonuniyatlar 
ijtimoiv ishlab

---

chiqarishning riskli xarakterda kechishi bilan bog'liqdir. Ijtimoiy 
ishlab chiqarish
crzida riskni mujassam etishining asosi bu har bir mulk egasi 
yoxud ishlab
chiqaruvchi o‘z moddiy holati yaxshilanib borishidan 
manfaatdor ekanligida namoyon
bodadi. Shuni ta’kidlash joizki, manfaatdorlar soni tasodifiy 
hodisalar oqibatida zarar
ko‘rgan subyektlaming soniga nisbatan har doim ham ko‘p 
bo'lgan. Bu holat esa, o‘z
navbatida tasodifiy hodisalar oqibatida ko‘rilgan zarar hajmini 
oldindan aniqlash,
uning manfaatdor shaxslar o‘rtasida xolisona tarzdagi taqsimoti 
amalga oshirilishini
taqozo 
etgan. 
Bunday 
zarurat 
manfaatdor 
subyektlar 
ehtimolikka ko'ra, tasodifiy
tarzda ko'radigan zarar(lar)ini bartaraf etish vaqoplash 
xarajatlari to‘lanishini nazarda
tutuvchi jamiyatlarga birlashganliklari oqibatida su 

---

JAVOB:3 
3)Risklaming nazariy-uslubiy asoslaridan kelib chiqib,
shuni ta'kidlash lozimki, moliya risklarining hududlarga ko'ra. 
kengligi. davTiyligi.
xilma-xilligi ajratiladi. Shuningdek. ulami oldini olish hamda 
qoplash 
sarfxarajatlarining 
o‘sib 
borayotganligi 
ham 
sug'urtaning ahamiyatini yanada oshirib.
unga bo‘lgan talabni orttiradi. Aynan shunday talabning 
mayjudligi sug'urta faolivati
natijasi foydali bo'lishi va uning istiqboldagi rivoji uchun 
zaruriy shart-sharoitni
yuzaga keltiradi. 
Moliya risklarni sug'urtaning ijtimoiy-iqtisodiy mohivatidan 
kelib chiqib. quyidagi
xulosalar chiqarildi: 
- birinchidan, moliya sohasida sug'urta munosabatlar sug'urta 
fondini yaratish
va undan foydalanish jarayoni ekanligi asoslandi: 

---

- ikkinchidan. moliya sohasiga tegishli sug'urta faolivati va unga 
ilmiy-iqtisodiy
adabiyotlarda berilgan vondashuvlar talqin etildi. Sug'urtaning 
funksiyalari majmuasi
ishlab chiqildi: 
- uchinchidan. moliya faoliyatini talab va taklif asosida sug'urta 
sohasi rivoj
topishi, moliya risklaming sug'urta vuzasidan qaromi qabul 
qilish bosqichlari.
sug'urta riski bo'yicha strategiyani tanlash kabi masalalar tadqiq 
etildi. 
Mutaxassis 
ekspertlaming 
fikricha 
O'zbekiston 
sug'urta 
bozorining eng sust
rivojlangan sohasi bu moliyaviy risklarni sug'urtalash bo'lib, uni 
tarkib jihatdan qayta
ko'rib chiqishni taqozo etadi. 
Bugungi kundagi mavjud sug'urtaga oid qonunchiliklarda 
moliyaviy risklarni

---

aniq va to'la tasnifi berilmagan. shuning uchun huj jatlarda bu 
ta'rif olingan kreditlami
qaytmasligidan tortib foyda ololntaslik tushunchalarini o'z 
ichiga olgan. Bu tushuncha
O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining (52-bob) 
"Sug'urta” bobida ham
mavjud entas. Fuqarolik kodeksi faqat "tadbirkorlik risklari” 
degan tushunchani o'z
ichiga olib. biz uni to'laligicha "moliyaviy risk”ka mos 
holatlarda foydalana
olmaymiz. Shuningdek bu tushuncha "Sug'urta faolivati 
to'g‘risida”gi O'zbekiston
Respublikasi qonunida ham berilmagan. U faqat sug'urta 
nazorati bo'yicha Davlat
inspeksiyasining sug'urta faoliyatining litsenziyalash bo'yicha 
ishlab chiqqan
me'yoriy hujjatlarida aks ettirilgan xolos. 
Moliyaviy resurslami himoya qilish mexanizmini qayta ishlash 
va rivojlantirish

---

orqali, uni ustuvorliklarini aniqlab olish yo'li bilan iqtisodiyotni 
rivojlanishiga
erishish mumkin. Jahon tajribasi shuni ko'rsatmoqdaki, 
investitsiyalami jalb qilishda
iqtisodiyotni aynan xo'jalik yurituvchi subyektlami moliyaviy 
manfaatlari himoya
qilingan sohasi doimo muhim vayyetakchi bo'lib qolmoqda. 
Sug'urtani 
rivojlanishi 
iqtisodiyotning 
real 
sektoridagi 
investitsiya dasturini
amalga oshirishning asosiy moliyaviy dastaklarini rivojlanishi 
bilan bevosita bog'liq,
vani ulami mukammal harakati orqali sug'urta samarali 
rivojlanadi. Shuningdek
O'zbekiston Respublikasi sug'urta kompanivalarini yiriklashuvi 
va rivojlanishi o'z
navbatida moliya dastaklarini to'g'ri amal qilishini yo'lga soladi. 
Moliya ishlab chiqarish guruhlari o'z tarkibida banklar, sug'urta 
kompaniyalari

---

va boshqa ishlab chiqaruvchilami birlashtirib yirik kapital hosil 
qilishi mumkin.
Moliyaviy risklar va investitsiyalami sug'urtasini rivojlanishi 
iqtisodiyotni real
sektoriga mablag' yo'naltirishda kuchli ta'sir etuvchi vosita bo'lib 
xizmat qiladi.