Kurs ishining ob’ekti. Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobi
doir ma’lumotlarni o’rganish va tahlil etishdir.
Kurs ishining predmeti Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobi yuritilishi tadqiqot predmeti bo’lib hisoblanadi.
Kurs ishining maqsadi va vazifalari. Tatqiqodning asosiy
maqsadi Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobi asosiy nazariy masalalarini taqiq qilish.
Mazkur tatqiqot ishida Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobi xulosalardan va unda ilgari surilgan takliflardan kelib chiqib Respublikamiz tijorat banklari faoliyatida Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobini rivojlantirish imkoniyatlarini yaratishdir.
Kurs ishining nazariy va amaliy ahamiyati. Tatqiqotning
nazariy asosi bo’lib, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyev asarlari O’zbekistonlik va xorijiy iqtisodchi Asosiy vositalar amortizatsiyasi (eskirish) hisobi yo’nalishdagi ilmiy izlanishlari hisoblanadi.
Kurs ishi tarkibi kirish, uchta qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yhatidan iborat.
Asosiy vositalar tushunchasi ularningn hisobi, ahamiyati, turkumlari va ularni baholash
Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirishda asosiy vositalarning urni nixryatda kattadir. Asosiy vositalar korxonaning ishlab chiqarish jarayonida juda katta rol uynaydi, chunki ular barcha korxona tayanadigan va korxonaning ishlab chiqarish kuvvatini badolash mezoni bo‘lgan ishlab-chiqarish texnika bazasini tashkil etadi.
«Asosiy vositalar» nomli 5-son BHMSning 7-bandiga asosan, asosiy vositalar Uzoq davom etadigan vaqt mobaynida (bir yildan ortik vaqt davomida) moddiy ishlab « chiqarish sohasida xam, noishlab chiq;arish sohasida xo‘am amal qiladigan, shuningdek ijaraga bsrish uchun foydalaniladigan moddiy aktivlardir.
Korxonalar da asosiy vositalarni hisobga olish quyidagilarni ta’minlashi lozim: asosiy vositalarning harakati bilan bog‘liq muomalalarni hujjatlarda o‘z vaqtida .hamda to‘g‘ri rasmiylashtirish;
asosiy vositalarning olinishi, joyi o‘zgartirilishini to‘g‘ri va o‘z vaqtida aks ettirish;
asosiy vositalarni boshqa aktivlardan ajratilgan holda guruhlarga bulib, ularni hisobga olishni tashkil qilish;
asosiy vositalarni joriy hisobda hamda buxgalteriya balansida tegishli andozalarga va me’yoriy xhujjatlarga asosan to‘g‘ri va o‘z vaqtida baholash;
ularni sotib olinganidan keyin hisobdan chiqarilishiga kadar turgan joyi (foydalanish joyi) bo‘yicha mavjudligi va saqlanishini, ayrim hollarda ularning saqlanishi uchun ma’sul bo‘lgan shaxslar bo‘yicha nazorat qilish;
asosiy vositalarning eskirishini to‘g‘ri va o‘z vaqtida hisoblab chiqish hamda uni hisobda to‘g‘ri aks ettirish;
ta’mirlash bo‘yicha harajatlarni aniqlash va bu maksadlar uchun ajratilgan mablag‘larning okilona ishlatilishini nazorat qilish;
eskirgan, xo‘jalik uchun oshikcha bo‘lgan asosiy vositalarni o‘z vaqtida hisobdan chiqarishni ta’minlash