Virtual təhsil mühiti dedikdə, öyrənmə, təhsil prosesinin idarəedilməsi və keyfiyyəti də daxil olmaqla məsafəli prosesə hərtərəfli metodiki və texnoloji dəstək verən bir sıra informasiya mənbələri başa düşülür. Virtual öyrənmə mühiti - təhsil mühitinin məzmununa və iştirakçıların ünsiyyətinə nəzarət etməyə imkan verən kompüter alətləri və texnologiyaları kompleksidir.
Müasir şəraitdə ölkənin təhsil sisteminə informasiya və kompüter texnologiyalarının tətbiqi bu qədər aktual olduqda, ənənəvi distant təhsil formalarını tamamlayan təhsil müəssisələrinin sayı artır. Üstəlik, bu gün gənclərin əksəriyyəti kompüterdə yaxşı işləyir və İnternetdən əldə etdiyi məlumatlardan məharətlə istifadə edir; tez-tez qlobal şəbəkəyə baxmaq ənənəvi çap təhsil ədəbiyyatında maraq doğuran material axtarmaqdan daha rahatdır.
Bu gün əksəriyyət anlayışlarla artıq hamı tanışdır - məsafədən təhsil, virtual təhsil, veb öyrənmə və s..
Təhsilin informasiyalaşdırılması və yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin keyfiyyətinə və miqdarına artan tələblər məkan və zamanla məhdudlaşmadan yeni təhsil formalarının formalaşmasına kömək edən yenilikçi təhsil metodları və texnologiyalarının inkişaf etdirilməsinə ehtiyac yaradır. Bu tələblər tələbənin coğrafi mövqeyindən asılı olmayaraq, işi dayandırmadan və fərdi təhsil trayektoriyası nəzərə alınmaqla İnternet vasitəsilə yüksək keyfiyyətli təhsil almağa imkan verən virtual öyrənmə ideyası ilə qarşılanır. Bu ideya Tədqiqat obyekti: Tədqiqat mövzusu: İş tapşırıqlarının müəyyənləşdirilməsilə həyata keçirilir.
Tədqiqat obyekti: fakültənin üçölçülü virtual iş mühitinə əsaslanan məsafədən təhsil prosesi.
Tədqiqat mövzusu: fakültənin üçölçülü virtual iş mühitinin təşkili.
İşin məqsədi: virtual iş mühiti ilə istifadəçi arasındakı qarşılıqlı əlaqənin təşkili və bu biliklərin praktikada tətbiqi xüsusiyyətlərini öyrənmək.
İş tapşırıqları:
Virtual mühitin təşkilinin xüsusiyyətlərinin həyata keçirilməsi.
Müasir virtual təhsil mühiti Ivan Sutherland, 1965-ci ildə mühazirələrinin birində bir kompüterin monitor ekranına işarə edərək: "Bunu bir monitor ekranı kimi düşünməyin, onu bir pəncərə - hər kəsin virtual aləmə baxa biləcəyi bir pəncərə kimi düşünün."demişdir.
Son on ildə ortaya çıxan texnologiyalar iki yeni konsepsiyanı populyar etdi - virtual reallıq və kiberməkan. Virtual reallıq iki sözdən ibarətdir və bu iki məfhumu ayrı-ayrılıqda analiz etsək, virtual kəlməsi hisslər üçün əlçatmaz bir şeyi ifadə edən (xəyalı) isimdir, yəni. bu anlayışlar maddi deyil və heç bir obyektdə təcəssüm olunmur. Bütün virtual anlayışlar insanın beyninin məhsuludur. Virtual bir konsepsiyanı həyata keçirmək üçün maddi atributlar yaratmaq kifayətdir.
Latın dilindən tərcümədə maddi, real mənasını verən ikinci reallıq sözünə keçək. Reallıq mövcud olanların hamısıdır; reallıqda obyektiv olaraq mövcud olan maddi dünya.
Fərdi kompüterlərin meydana çıxması ilə "kiber məkan" anlayışı ümumiyyətlə yeniyetmələr arasında qəbul edildi. Məs. uşaqların kompüter müharibələri oynadığı oyunlar. "Kiber məkan" dedikdə, əsası virtual reallığı yaratmaq və ya simulyasiya etmək üçün hazırlanmış kompüter texnologiyaları mühiti nəzərdə tutulur.
Bəs virtual gerçəklik nədir? Bu, əsl, maddi dünyadan fərqli bir həqiqətdir, onun təməlini qeyri-maddi anlayışlar - məlumat, düşüncə və obrazlar təşkil edir. Virtual gerçəkliyin mənası, virtual mühitdəki "varlıq hissi" dir. Bu, on illərdir müzakirə olunan, ancaq indi inkişaf etməyə başlayan bir texnologiya sahəsidir.
Virtual reallıq termini insanın müəyyən bir mühitdə olma hissinin süni şəkildə yaradıldığı hər hansı bir vəziyyətə aiddir.
Son 10 ildə, kompüter təhsil mühitində real dünya obyektlərinin davranışını simulyasiya edə bilən və öyrənənlərə müxtəlif mövzularda: kimya, fizika, riyaziyyat, biologiya, astronomiya üzrə yeni bilik və bacarıqlara yiyələnməyə kömək edə bilən virtual təhsil laboratoriyaları geniş yayılmışdır.
Virtual laboratoriyaların yaradılması öyrənilən proseslərin hərtərəfli vizuallaşdırılması üçün bir səydir və əsas vəzifələrdən biri, tələbəni onların mahiyyətini tam şəkildə qavramağa və dərk etməyə hazırlamaq imkanını təmin etməkdir. Müasir şəraitdə ölkənin təhsil sisteminə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi bu qədər aktual olduqda, ənənəvi distant təhsil formalarını tamamlayan təhsil müəssisələrinin sayı artır. Yüksək keyfiyyətli və yüksək texnologiyalı təhsil mühitinin yaradılması, əsasən təhsil sisteminin texnoloji əsaslarını kökündən modernləşdirməyimizə, açıq təhsil sisteminə keçməyimizə imkan verən olduqca mürəkkəb bir texniki tapşırıqdır.
post-sənaye cəmiyyətinin tələbləri: Eyni zamanda, informasiya və təhsil mühitinin yaradılmasının sırf texniki bir vəzifə olmadığını da inkar etmək olmaz. Yaradılması, inkişafı və istismarı üçün bütün təhsil sisteminin elmi, metodiki, təşkilati və pedaqoji potensialından tam istifadə etmək lazımdır. Bu baxımdan, müasir informasiya və təhsil mühitlərinin işləməsi şəraitində pedaqogikanın problemlərini də nəzərə almaq lazımdır.
Virtual təhsil mühiti konsepsiyasına daha yaxından baxmaq üçün aşağıda müxtəlif mənbələrdən bir neçə tərif verəcəyik.
Virtual təhsil mühiti dedikdə, təhsil, təhsil prosesinin idarəedilməsi və keyfiyyəti də daxil olmaqla məsafəli prosesə hərtərəfli metodiki və texnoloji dəstək verən bir sıra informasiya mənbələri başa düşülür.
Virtual öyrənmə mühiti dedikdə təhsil mühitinin və iştirakçıların ünsiyyətinin məzmununu idarə etməyə imkan verən kompüter alətləri və texnologiyaları kompleksi başa düşülür.
Virtual təhsil mühiti dedikdə, təhsil prosesinin bütün iştirakçıları tərəfindən formalaşdırılan və təhsil məqsədləri üçün istifadə olunan yerli, korporativ və qlobal kompüter şəbəkələrinin informasiya məzmunu və rabitə imkanları başa düşülür.
Virtual təhsil mühiti sürətlə inkişaf edən, çoxsəviyyəli və çoxfunksiyalı bir sistemdir: təhsil prosesində iştirak edənlərin qarşılıqlı əlaqəsi üçün spesifik pedaqoji, didaktik və metodiki texnologiyalar; məlumat mənbələri: məlumat bazaları və biliklər, kitabxanalar, elektron tədris materialları və s.; müasir proqram: proqram paketləri, elektron rabitə mövcuddur. Virtual komanda, ümumi bir tapşırıqla birləşən və informasiya və telekommunikasiya texnologiyaları ilə qarşılıqlı əlaqədə olan coğrafi olaraq paylanmış bir komandadır. Təhsil sahəsinə tətbiq edildiyi kimi, virtual təhsil komandasının üzvləri virtual təhsil mühitində qarşılıqlı fəaliyyət göstərən müəllimlər və tələbələrdir.
Virtual öyrənmə, virtual mühitdə təhsil prosesi iştirakçıları arasında ünsiyyətin bir prosesi və nəticəsidir.
Virtual təhsil mühitinin funksiyaları: təhsil məlumatları; ünsiyyət (təlim təhsil prosesinin iştirakçıları ilə dialoq şəraitində baş verir); nəzarət və inzibati (bilik, bacarıq və idarəetmə səviyyəsinə nəzarət etmək üçün hərtərəfli tədbirlər görülür).
Virtual təhsil, subyektlər və təhsil obyektləri arasında, spesifikliyi məhz bu obyektlər və subyektlər tərəfindən müəyyənləşdirilən virtual təhsil məkanın yaradılması ilə müşayiət olunan qarşılıqlı əlaqə prosesi və nəticəsidir.
Müəllimlərin, öyrənənlərin və təhsil obyektlərinin rabitəsindən kənarda virtual təhsil məkanının mövcudluğu qeyri-mümkündür. Başqa sözlə, virtual təhsil mühiti siniflər, tədris vasitələri və ya texniki vasitələrlə deyil, yalnız təhsil prosesində iştirak edən obyektlər və fənlər tərəfindən yaradılır. Yeni informasiya məkanında öyrənmənin mövcud təhsil formaları ilə müqayisədə antaqonist olmadığını və mövcud təhsil meyllərini inkar etmədiyini vurğulamaq vacibdir. Yenisi təbii olaraq bu sistemlərə inteqrasiya edir, onları tamamlayır və inkişaf etdirir və mobil təhsil mühitinin yaradılmasına öz töhfəsini verir.
Ömür boyu təhsil – Yeni texnologiyaların geniş istifadəsi kontekstində daim öyrənməni təmin etmək məqsədilə ənənəvi təhsilin sərhədləri xaricinə çıxan və hər cür qeyri-ənənəvi təhsili də tərkibində birləşdirən bilik və bacarıqların inkişafını təmin edərək fərdlərin informasiya cəmiyyətinə uyğunlaşmasını təmin edir [17, 42, 59, 96, 121, 134].