Mövzu №1: ″″″″ darəetmənin, dövlət idar



Yüklə 5,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə40/64
tarix21.04.2017
ölçüsü5,3 Mb.
#15195
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   64

-  inzibati  həbs  və  ya  Azərbaycan  Respublikasının  hüdudlarından  kənara 

ə

cnəbiləri  və  vətəndaşğı  olmayan  şəxsləri  inzibati  qaydada  çıxartma  nəzərdə  tutan 



inzibati  xətalar  haqqında  işlərə  baxılarkən  barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə 

icraat aparılan şəxsin iştirakı məcburidir; 

-  barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraat  aparılarkən  işin  hallarının 

müzakirəsi  yetkinlik  yaşına  çatmayanlara  mənfi  təsir  göstərə  biləcəyi  hallarda,  onlar 

müvəqqəti olaraq işdə iştirakdan kənarlaşdırıla bilərlər. 

           Zərəəkmiş  şəxs.  XM-nin  372-ci  maddəsinə  əsasən,  inzibati  xəta  nəticəsində 

mənəvi, fiziki və ya maddi zərər dəymiş şəxs zərər çəkmiş şəxs sayılır. 

Zərər çəkmiş şəxsin aşağıdakı huquqları vardır: 

- inzibati xəta haqqında iş üzrə bütün materiallarla tanış olmaq; 

- izahat vermək; 

- sübutlar təqdim etmək; 

- vəsatət və etirazlar vermək; 

- hüquqi yardımdan istifadə etmək; 

- iş üzrə qəbul edilmiş qərardan şikayət vermək. 

Zərər  çəkmiş  şəxs  XM  ilə  müəyyən  edilmiş  digər  hüquqlardan  da  itstifadə edə 

bilər. 

Zərər çəkmiş şəxs barəsində icraat aşağıdakı qaydada aparılır: 

-  inzibati  xətalar  haqqında  işlərə  zərər  çəkmiş  şəxsin  iştirakı  ilə  baxılır.  Həmin 

şə

xsin iştirakı olmadan işə o hallarda baxıla bilər ki, işə baxılmasının yeri və müddəti 



ona  vaxtında  bildirilsin  və  ya  işə  baxılmasını  təxirə  salmaq  haqqında  ondan  vəsatə

daxil olmasın, yaxud belə vəsatət rədd edilmiş olsun; 

 

304 


 

- zərər çəkmiş şəxs  XM ilə nəzərdə tutulmuş qaydada şahid kimi sorğu-sual edilə 

bilər. 

           Fiziki  şəxsin  qanuni  nümayəndələri.  Barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə 

icraat aparılan fiziki şəxs və ya zərər çəkmiş şəxs yetkinlik yaşına çatmadıqda və ya öz 

fiziki, yaxud psixi qüsurlarına görə müstəqil olaraq hüquqlarını özləri həyata keçirmə

imkanına  malik  olmadıqda,  həmin  şəxslərin  mənafeyini  təmsil  etməyə onların  qanuni 

nümayəndələrinin hüququ vardır.  

          Valideynlər,  övladlığa  götürənlər,  qəyyumlar  və  himayəçilər  fiziki  şəxsin 

mənafeyinin qanuni nümayəndələri hesab olunurlar. 

Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxsin və ya zərə

çəkmiş  şəxsin  qanuni  nümayəndəsi  olmadıqda,  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraat 

aparan səlahiyyətli vəzifəli şəxs qəyyumluq və himayə oraqanlarını qanuni nümayəndə 

hesab edir. 

Fiziki  şəxsin  qanuni  nümayəndəsi  olan  şəxslərin  qohumluq  əlaqələri  və  ya 

müvafiq səlahiyyətləri Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş 

qaydada müvafiq sənədlərlə təsdiq olunur. 

Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxsin və ya zərə

çəkmiş  şəxsin  qanuni  nümayəndəsi  təmsil  etdiyi  şəxs  barəsində  Azərbaycan 

Respublikasının  XM ilə nəzərdə tutulmuş hüquqlara malikdir və vəzifələri daşıyır. 

On  səkkiz  yaşına  çatmayan  şəxslər  barəsində  inzibati  xətalar  haqqında  işlərə 

baxarkən hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs) həmin şəxsin qanuni nümayəndəsinin 

iştirakını məcburi hesab edə bilər. 

          Hüquqi  şəxsin  nümayəndəsi.  Barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraat 

aparılan və ya zərər çəkmiş olan hüquqi şəxsin hüquqlarının və qanuni mənafelərinin 

müdafiəsi onların nümayəndələri tərəfindən həyata keçirilir. 

Hüquqi şəxsin rəhbəri, habelə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada hüquqi 

şə

xsin  mənafelərinin  təmsil  edilməsi  etibar  edilmiş  digər  şəxslər  hüquqi  şəxslərin 



nümayəndələri hesab edilirlər, hüquqi şəxsin nümayəndəsinin səlahiyyəti onun qulluq 

mövqeyini təsdiq edən sənədlərlə müəyyən edilir. 

Hüquqi şəxs tərəfindən törədilmiş inzibati xətalar haqqında işlərə hüquqi şəxsin 

nümayəndəsinin  və  ya  vəkilinin  iştirakı  ilə  baxılır.  Həmin  şəxslərin  iştirakı  olmadan 

inzibati  xəta  haqqında  işə  yalnız  o  hallarda  baxıla  bilər  ki,  işə  baxılmasının  yeri  və 

müddətinin ona vaxtında bildirilməsi barədə məlumat olsun və ya işə baxılmasını təxirə 

salmaq haqqında ondan vəsatət daxil olmasın, yaxud belə vəsatət rədd edilsin. 

nzibati xətalar haqqında işlərə baxarkən hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs) 

hüquqi şəxsin nümayəndəsinin iştirakını məcburi hesab edə bilər. 

          Müdafiəçi  və  nümayəndə.  Barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraat 

aparılan  şəxsə  hüquqi  yardım  göstərmək  üçün  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraata 

müdafiəçi, zərər çəkmiş şəxsə hüquqi yardım göstərmək üçün isə nümayəndə buraxılır. 

Müdafiəçi qismində və nümayəndə kimi inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatda vəkil və 

ya digəşəxslər iştirak edə bilərlər. 

 

nzibati xəta haqqında protokol tərtib edildiyi vaxtdan müdafiəçi və nümayəndə 

inzibati  xətalar  haqqında  işlər  üzrə  icraatda  iştirak  etməyə  buraxılırlar.  Törədilmiş 

inzibati  xətaya  görə  fiziki  şəxs  barəsində  inzibati  qaydada  tutma  tətbiq  edildiyi 

 

305 


 

hallarda  müdafiəçi  həmin  şəxs  inzibati  qaydada  tutulduğu  vaxtdan  inzibati  xəta 

haqqında iş üzrə icraatda iştirak etməyə buraxılır. 

          Müdafiəçinin və nümayəndənin aşağıdakı huquqları vardır: 

- işin bütün materialları ilə tanış olmaq; 

- sübutlar təqdim etmək; 

- vəsatət və etirazlar vermək; 

- işin baxılmasında iştirak etmək; 

-  inzibati  xətalar  haqqında  işlər  üzrə  icraatın  təmin  edilməsi  tədbirlərinin 

tətbiqindən və iş üzrə qəbul edilmiş qərardan şikayət vermək. 

Müdafiəçi və nümayəndə  XM ilə müəyyən edilmiş digər hüquqlardan da istifadə 

edə bilər. 

Vəkilin  səlahiyyəti  hüquq  məsləhətxanası  və  ya  Azərbaycan  Respublikasının 

qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada hüquqi yardımın göstərilməsi fəaliyyəti ilə 

məşğul  olan  digər  təşkilat  tərəfindən  verilən  orderlə  təsdiq  edilir.  Nümayəndənin 

səlahiyyəti  qanunvericiliklə  müəyyən  edilmiş  qaydada  verilən  etibarnamə  ilə  təsdiq 

edilir. 

           nzibati qaydada tutulan yetkinlik yaşına çatmayanların, icraatın aparıldığı dili 

bilməyənlərin,  lal,  kar,  kor,  fiziki  və  ya  psixi  qüsurları  üzündən  özlərinin  müdafiə 

hüququnu həyata keçirə bilməyən digəşəxslərin işlərində vəkilin iştirakı məcburidir. 

(AR  XM-nin 376.1-ci maddəsi) 

Göstərilən  hallarda  barəsində  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraat  aparılan 

şə

xsin müdafiəçidən imtinası qəbul olunmur. 



Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs tərəfindən seçilmiş 

vəkilin  gəlişi  qeyri-mümkün  olduqda  hakim,  səlahiyyətli  orqan  (vəzifəli  şəxs) 

Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada həmin şəxsi 

vəkil ilə təmin edir.  

Maddi  vəziyyətinə  görə  öz  hesabına  vəkil  tutmaq  imkanı  olmadıqda,  inzibati 

qaydada tutulmuş şəxsə hüquqi yardım dövlətin vəsaiti hesabına göstərilir. Belə halda 

vəkil öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən imtina edə bilməz. 

 

craatın həyata keçirilməsinə köməklik göstərən şəxslər və orqanlar 



 

            nzibati  xətalar  haqqında  işlər  üzrə  icraatın  həyata  keçirilməsinə  köməklik 

göstərəşəxslər və orqanlar aşağıdakılardır: 

şahidlər (m.377  XM); 

- hal şahidləri (m.379  XM); 

- mütəxəssislər (m.380  XM); 

- ekspertlər (m.381  XM); 

- tərcüməçilər (m.382  XM). 

          Şahidlər.  nzibati  xətalar  haqqında  işlərdə  şahid  qismində  iş  üzrə  müəyyə

edilməli olan hallar barədə məlumatı olan şəxslər çağırıla bilərlər. 

Ş

ahid hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin) çağırışı ilə göstərilən vaxtda 



gəlməyə,  doğru  izahatlar  verməyə,  protokola  daxil  edilmiş  izahatını  imzası  ilə  təsdiq 

etməyə,  iş  üzrə  ona  məlum  olan  məlumatları  bildirməyə  və  suallara  cavab  verməyə 

borcludur. 

 

306 


 

Ş

ahidin  özünə  və  yaxın  qohumlarına  qarşı  izahat  verməmək,  tərcüməçinin 



köməyindən  pulsuz  istifadə  etmək,  izahatının  doğru  yazılması  barədə  protokola 

müvafiq qeydlər etmək hüququ vardır. 





Yaxın  qohumlar″″″″  dedikdə  valideynlər,  uşaqlar,  övladlığa  götürənlər,  övladlığ



götürülənlər, doğma qardaş və bacılar, babalar, nənələr, nəvələr, habelə ər-arvad baş

şülür. (AR  XM-nin 377-ci maddəsi) 

Yetkinlik  yaşına  çatmayan  on  dörd  yaşında  olan  şəxslər  pedaqoci  işçinin  və  ya 

psixoloqun  iştirakı  ilə  sorğu-sual  edilirlər.  Zəruri  olduqda  yetkinlik  yaşına  çatmayan 

şə

xs onun qanuni nümayəndəsinin iştirakı ilə də sorğu-sual edilə bilər. 



Bilə-bilə  yalan  izahat  verməyə  görə  inzibati  məsuliyyət  haqqında  şahidə 

xəbərdarlıq edilir. Şahid öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən imtina etdikdə və ya çağırış 

üzrə  gəlməyə  qəsdən  boyun  qaçırdıqda  o,  Azərbaycan  Respublikası  XM-nin  314-cü 

maddəsinə  əsasən  (Bilə-bilə  yalan  izahat  və  ya  rəy  vermə)  inzibati  məsuliyyətə  cəlb 

edilir. 

Ş

ahid kimi sorğu-sual edilə bilməyəşəxslər aşağıdakılardır: 



-  fiziki  və  ya  psixi  qüsurlarına  görə  inzibati  xəta  haqqında  iş  üçün  əhəmiyyəti 

olan hadisələri dərk edə bilməyən və onlar haqqında düzgün izahat verə bilməyəşəxs; 

- müdafiəçi vəzifəsinin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar olaraq inzibati xəta törətmiş 

şə

xsin ona bildirdiyi hallar haqqında inzibati xəta törətmiş şəxsin vəkili; 



- öz nümayəndə (qanuni nümayəndə) vəzifələrini icra etməsi ilə əlaqədar onlara 

məlum  olmuş  hallar  haqqında  fiziki  şəxsin  qanuni  nümayəndəsi  və  ya  hüquqi  şəxsin 

nümayəndəsi. 

           Hal şahidləri.  şin nəticəsində maraqlı olmayan və yetkinlik yaşına çatmış şəxslə

inzibati  xətalar  haqqında  işlər  üzrə  icraatın  aparılmasında  iştirak  etmək  üçün 

icraatında inzibati xəta haqqında iş olan vəzifəli şəxs tərəfindən hal şahidi kimi dəvə

olunurlar, hal şahidlərinin sayı iki nəfərdən az ola bilməz. 

Şə

xsi  axtarış,  şeyləri  yoxlama,  nəqliyyat  vasitəsinə  baxış,  şeyləri  və  sənədləri 



götürmə, eləcə də sərxoşluq vəziyyətinin müayinəsi aparılarkən hal şahidlərinin iştirakı 

məcburidir.  Hal  şahidləri  onların  iştirakı  ilə  həyata  keçirilən  prosessual  hərəkətləri, 

onların məzmununu və nəticəsini protokolda öz imzası ilə təsdiq edirlər. 

Hal  şahidlərinin  inzibati  xəta  haqqında  iş  üzrə  icraatda  iştirak  etmələri 

protokolda qeyd edilir.  nzibati xəta haqqında iş üzrə prosessual hərəkətlər barəsində 

hal şahidlərinin qeydləri protokolda göstərilir.  

Zəruri hallarda inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatda hal şahidləri şahid kimi 

sorğu-sual edilə bilərlər. 

         Mütəxəssislər.  nzibati  xətalar  haqqında  işlərin  nəticəsində  şəxsən  maraqlı 

olmayan, sübutların aşkar edilməsində, götürülməsində və rəsmiləşdirilməsində, habelə 

texniki vasitələrin tətbiq edilməsində kömək göstərilməsi üçün xüsusi biliyə malik olan 

hər  hansı  bir  şəxs  icraatında  inzibati  xəta  haqqında  işlər  üzrə  icraatda  iştirak  etmə

üçün mütəxəssis kimi dəvət oluna bilər. 

          Mütəxəssisin aşağıdakı vəzifələri vardır: 

- icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli 

şə

xsin) çağırışı üzrə gəlmək; 



-  sübutların  aşkar  edilməsində,  götürülməsində,  rəsmiləşdirilməsində  iştirak 

etmək; 

 

307 


 

- yerinə yetirdiyi hərəkətlər barədə izahatlar vermək; 

- bu hərəkətlərin məzmununu və nəticəsini protokolda öz imzası ilə təsdiq etmək; 

-  inzibati  xətalar  haqqında  işlər  üzrə  icraatda  iştirakı  rədd  edən  hallardan  biri 

olduqda,  mütəxəssisi  dəvət  etmiş  səlahiyyətli  vəzifəli  şəxsə  özü-özünə  etirazetmə 

haqqında məlumat vermək. 

          Mütəxəssisin aşağıdakı hüquqları vardır: 

-  iştirak  etdiyi  və  onun  predmetinə  aid  olan  inzibati  xəta  haqqında  işin 

materialları ilə tanış olmaq; 

- icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli 

şə

xsin) icazəsi ilə barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsə, zərə



çəkmiş şəxsəşahidlərə mütəxəssisin apardığı işin predmetinə aid olan suallar vermək; 

- aparılan hərəkətlərə dair qeydlər və izahatlar vermək. 

Bilə-bilə  yalan  izahat  verməsinə  görə  inzibati  məsuliyyət  haqqında  mütəxəssisə 

xəbərdarlıq edilir. Mütəxəssis öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən imtina etdikdə və ya 

çağırış  üzrə  gəlməyə  qəsdən  boyun  qaçırdıqda  o,  nzibati  Xətalar  Məcəlləsinin  315-ci 

Yüklə 5,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   64




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin