Mövzu 1: Azərbaycan ssr yeni iqtisadi siyasət illərində Azərbaycan da sovet rejiminin milli siyasəti. Dqmv və Naxçıvan mssr-in yaranması

Mövzu:2. Azərbaycan SSR birtərəfli sənayeləşmə zorakı 
kollektivləşmə illərində. İnzibati amillik rejiminin bərqərar olması və 
kütləvi repressiyalar.
1925 ci ilin dekabrında sosialist sənayeləşməsi haqqında qərar qəbul 
olundu. Bu qərar Azərbaycan da da həyata keçirilməyə başlandı. 1926 
ci ilin fevralında 3də sənayeləşmə komissiya yaradıldı. Komissiya 
sənayeləşmə planın hazırlanması tapşırılır. Planda neft sənayesinin 
inkişafına, toxuculuq, kimya sənayesi və digər sənaye müəssisələrinin 
tikilməsi su elektrik stansiyalarının və suvarma kanallarının tikilməsi 
nəzərdə tutulur. Azərbaycan da sənayeləşmə özünə məxsus 
xüsusiyyətləri var.
1.
Sənayeləşmə əgər Rusiya da ağır sənayenin inkişafından 
başlanmışdır Azərbaycan da isə bu daha çox neft sənayesinin 
inkişafında idi. Sənayeləşmə birtərəfli xarakter daşıyırdı. Belə ki 
sənayeləşmə heç bir yerdən yardım almadan Xalqın öz gücü 
hesabına həyata keçirməli idi. Sənayeləşmə birtərəfli xarakter 
daşısada ölkə üçün çox böyük nəticələri oldu. Belə ki neft 
istehsalı artdı. SSR nin dünyada neft üzrə 2 ci yerə çıxmasında 
Bakı neftçilərinin çox böyük əməyi,zəhməti olmuşdur. 1937 ci 
ildə SSR də hasil edilən neftin 76% i Azərbaycanın payına 
düşürdü. Sənayeləşmə illərində Lökbatan Artiom Qala kimi neft 
yataqları istifadəyə verildi. Sənayeləşmə İllərində Leytenant 
Şimit adına Suraxanı mexaniki zavodu, Gəncə Ucar Yevlax 
pambıqtəmizləmə zavodu,Gəncə də toxuculuq fabriki Zaqatala 
Salyan və Füzuli də su elektrik stansiyaları istifadəyə verildi. Bu 
illərdə uzunluğu 822 km olan Bakı Batumi neft kəməri uzunluğu 
400km olan Ələt-Culfa dəmiryolu istifadəyə verildi.
Zorakı kollektivləşmə illərində 
1928 ci ilin fevralında Azərbaycan da kollektivləşmə haqqında 
qərar qəbul olundu. Əslində kollektiv təsərrüfatlar 1920ci ildə 

---

Azərbaycan da yaranmağa başladı. Hətta 1921 ci ildə isə 
Azərbaycan da R.T sayı 178-ə çatmışdır. Moskva kollektivləşməni 
həyata keçirmək üçün 1930 cu ilə qədər vaxt vermişdir. Lakin 
artıq 30 cu ilin yazına qədər Azərbaycan da kollektivləşmə başa 
çatdırılmışdır. Varlı kəndlilərin bütün malı mülkü əlindən 
alınacaq kolxozlara birləşdirilmişdir. Kolxoz quruculuğunun ilkin 
mərhələsində kəndlini sıxışdırmaq məqsədilə həyata keçirildi. 
Yəni üzərinə yüksək vergi tətbiq olunurdu, məhsulları müsadirə 
olunurdu. 1931 ci ildən Kolxoz quruculuğunun 2 ci mərhələsi 
başlayır. Artıq bu mərhələdə kolxozlara gəlməkdən imtina 
edənləri həbs edir və sürgün edirdilər. Müqavimət göstərənləri 
güllələyirdiilər. Kollektivləşməyə qarşı 132 qaçaq dəstə mübarizə 
aparırdı. Bu illərdə repressiyalar da özünü açıq aşkar göstərirdi.
Gəncə, Gədəbəy əməliyyatı zamanı 1028 nəfərdən 366 sı 
güllələnmiş yerdə qalanlar isə Sibirə və Qazaxıstana sürgün 
edilmişdilər.
Naxçıvan SSR də 70 nəfərə yaxın insan repressiya qurban 
olmuşdur.
Leninin vəfatından sonra Stalinin hakimiyyətə gəlməsi ilə 
Azərbaycan da İ.A rejimi tətbiq olundu. İnzibati amillik rejimi 
aşağıdakı amillikdə özünü göstərir 1.
Milli özünü dərkin hər cür 
təzahürü millətçilik damğası ilə qarşısı alındı.
2.
Rus dili dövlət dili elan olunmuşdur.
3.