Mövzu№ Sahibkarlıq fəaliyyətinin mahiyyəti, növləri və innovasiya sahibkarlığı. Plan

Mövzu 10. BİZNESİN MAHİYYƏTİ VƏ SİSTEMİ 
Plan: 
1. Biznesin iqtisadi mahiyyəti və məqsədi 
2. 
 
Biznesin növləri 
3. Azərbaycanda biznesin inkişafınnın müasir vəziyyəti 
1. Biznesin iqtisadi mahiyyəti və məqsədi 
Bazar münasibətlərinə əsaslanan iqtisadiyyatın formalaşması və inkişafı 
bilavasitə biznes fəaliyyəti ilə əlaqədardır. 
Biznes işdir, fəaliyyətdir. Biznes-istehlakçıların tələbatının ödənilməsi və, 
mənfəət alınması məqsədilə təşəbbüskar insanlar arasındakı işgüzar münasibətlərin 
məcmusudur. Biznes fiziki şəxslər, müəssisə və təşkilatlar tərəfindən təbii sərvətlərin 
istismarı, müxtəlif növ məhsulların istehsalı və satışı, xidmətlərin göstərilməsi və s. üzrə 
həyata keçirilən işlərdir. Başqa sözlə gəlir gətirən istənilən məşğuliyyət, iş biznes 
adlanır. Biznes fəaliyyəti ilə məşğul olan insanlar isə biznesmenlər sayılır. 
Biznes qazanc əldə etmək üçün iqtisadi fəaliyyət növü olub «iş», 
işgüzar münasibətlərdir. 
Biznes - istehlakçıların tələbatının ödənilməsi və mənfəət alınması 
məqsədilə təşəbbüskar insanlar arasındakı işgüzar münasibətlərin məcmusudur.
İqtisadiyyatın bütün sahələrində, təkrar istehsalın bütün fazalarında biznes fəaliyyəti 
həyata keçirilir. Biznes ticarət - istehsal - ticarət sxemi üzrə hazır məhsulun son 
istehlakçıya çatdırılması ilə əlaqədardır. Təbii ki, biznes təkcə kommersiya deyil, həm 
də istehsalda da təzahür edir. 
İqtisadi ədəbiyyatda və praktiki fəaliyyətdə «biznes», «sahibkarlıq» 
anlayışları sinonim kimi işlədilir. Bu anlayışlar bir-birinə çox yaxın olsalar da, kəsb 

---

etdiyi mənalara görə bir- birindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənirlər. Biznes daha geniş 
məfhumdur. Əslində sahibkarlıq biznesin aynimaz tərkib hissəsidir, onun mühüm 
istiqaməti sayılır. Biznes bütöv bir sistemdir, onun tərkibinə sahibkarlıq, istehlak, əmək 
və dövlət biznes növləri daxildir. Sadalanan biznes növləri öz aralarında bir-birilə sıx 
əlaqədardır və qarşılıqlı fəaliyyət göstərirlər, lakin öz maraqlarını reallaşdıraraq öz 
rollarını dəqiq yerinə yetirirlər. 
Biznes növlərinin qarşılıqlı əlaqəsi, biznes növlərindən hər birinin fəaliyyət 
göstərməsi bir sıra əlamətlərlə müəyyən edilir. 
Biznesin mühüm əlamətləri aşağıdakılardan ibarətdir: