Mtk-nın tarix müəllimi Dərişov Eldar Oruc oğlu

MTK-nın tarix müəllimi

Dərişov Eldar Oruc oğlu

31 Mart Soyqırımının dünyada tanınmasında

Heydər Əliyevin misilsiz rolu

1918-1920-ci illər Birinci dünya müharibəsindən sonra Rusiyada yaranmış vəziyyətdən istifadə edən ermənilər 1917-ci ildə baş vermiş fevral və oktyabr inqilablarından sonra öz istəklərinə bolşevizm bayrağı altında nail olmağa cəhd edirlər. Bakı Soveti əksinqilabi elementlərlə mübarizə şüarı altında 1918-ci ilin əvvəllərindən başlayaraq bütün Bakı quberniyasında yaşayan azərbaycanlıların çıxarılması məqsədlərini güdən cinayətkar planın, reallaşdırılmasına başlayır. 1918-ci ilin mart-aprel aylarında isə qanlı hadisələr zirvə nöqtəsinə çatıb. O aylarda ermənilər tərəfindən törədilən cinayətlər azərbaycan xalqının yaddaşında silinməz iz qoyub. Təkcə milli mənsubiyyətinə görə minlərlə dinc azərbaycanlı məhv edilib. Ermənilər evləri yandırır, insaniarı diri-diri oda atırdılar. Onlar tərəfindən milli memarliq abidələri məktəblər, xəstəxanalar, məscidlər və digər tikililər dağıdılır Azərbaycanlıların soyqırımı xüsusi qəddarlıqla Bakı, Şamaxı Quba, Qarabağ, Zəngəzur, Naxçıvan, Lənkəran və Azərbaycanın digər ərazilərində həyata keçirilir. Bu torpaqlarda kütləvi qaydada dinc əhali qırılmış, kəndlər yandırılmış, milli mədəniyyət abidələri məhv edilmişdir.

1918-ci ilin mart-aprelində Bakı, Şamaxı, Quba, Muğan və Lənkəranda ermənilər 30 mindən çox azərbaycanlını qətlə yetirmiş, 10 minlərlə insanı öz torpaqlarından qovmuşdur. Təkcə Bakıda 10 minə yaxın azərbaycanlı xüsusi qəddarlıqla öldürülüb, Şamaxıda 58 kənd dağıdılmış 7 min nəfər (1653 qadın, 965 uşaq) məhv edilmişdir. Quba ərazisində 122, Qarabağın dağlıq hissəsində 150, Zəngəzurda 115, İrəvan quberniyasında 211, Qars əyalətində 92 kənd yerlə yeksan olunmuş; əhali üzərində yaş və cinsə məhəl qoymadan qətliam həyata keçirılmişdir. lrəvan azərbaycanlılarının çoxsaylı müraciətlərinin birində ("Aşxadavor" ("Əməkçi") qəzeti, 2 noyabr 1919-cu il) göstərilirdi ki, azərbaycanlıların bu tarixi şəhərində və onun ətrafında qısa zaman ərzində 88 kənd dağıdılmış, 1920 ev yandırılmış, 131 min 970 nəfər isə öldürülmüşdür.

Bu faktlardan göründüyü kimi, ermənilər öz şovinist məqsədlərinə çatmaq üçün beynəlxalq hüquq normalarına məhəl qoymadan bütün mümkün vasitə və metodlardan istifadə ediblər. Sovet hakimiyyəti illərində ermənilər adət etdikləri metodlarla azərbaycanlıların daimi yaşadıqları Ermənistan SSR-dən çıxarılmasını eləcə də qonşu respublikaların torpaqları hesabına öz ərazilərini böyütməkdə davam ediblər.

26 mart 1998-ci ildə "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" Azərbaycan Respublikası prezidenti H.Əliyevin "31 Mart Azərbaycanlıların soyqırımı Günü" kimi qeyd olunması üçün xüsusi fərmanı olmuşdur.Məlum fermanın verilməsi, Azərbaycanlılara qarşı soyqırımın təkcə Azərbaycanda yox, bütün dünyada taninmasına çalışan ümummilli lider xaricdə olmayan Azərbaycan disaborasını yaratdi. Bütün dünya tədbir və yığıncaqlarında ermənlərin eledikləri terror aktlarına diqqət çəkən dahi siyasətçi özlərini məzlun və yazıx kimi dünyaya tanıdan ermənlərin iç üzünü açaraq eslində hansı xalq olduğunu göstərmişdir. Bu barədə liderimizin çıxışı diqqətə layiqdir :

“Qarşımızda duran əsas vəzifələrdən biri son əsrdə xalqımıza qarşı həyata keçirilən soyqırımı haqqında indiki və gələcək nəsillərdə möhkəm milli yaddaş formalaşdırmaq, bu faciələrə bütün dünyada siyasi və hüquqi qiymət verilməsinə nail olmaq, onun ağır nəticələrinin aradan qaldırılmasına və bir daha belə halların təkrar olunmamasına çalışmaqdır. Bunun üçün isə yalnız möhkəm və yenilməz milli birlik nümayiş etdirməliyik. Xalqımıza qarşı törədilə biləcək hər cür xəyanətin və təcavüzün qarşısını hamımız üçün ali məqsəd olan müstəqil Azərbaycan dövləti uğrunda dönməz mübarizə əzmi və iradəsi ilə almaq olar.”

Bəli bu gün Azərbaycan xalqı Ümummilli liderin sözlərinin həyata keçrildiyinin şahididir, nəinki Azərbaycana, xalqımıza qarşı soyqırımın dünyada tan;nması həmçinin işğal olunmuş torpaqlarımızın, həmçinin heç də 1918-ci il 31 mart qırıgınından vəhşiliyinə görə fərqlənməyən Xocalı soyqırımının dünyada qiymət verilməsi, erməni simasının çılpaqliqla görünməsinin şahidiyik. Təkcə yaxin günlərdə soyqırım qurbanlarının ABŞ, Türkiyə və əksər Avropa ölkələrində anılması, dinc çıxışlar, Azərbaycan disporasının fəaliyyəti Ümummilli liderin qoydugu yolun - Azərbaycançılıq, millətçilik, demokratiya və sabitliyin həm millət həm də layiqli davamçısı İlham Heydər oğlu Əliyev tərəfindən layiqlə davam etdirildiyinin bariz sübutudur....

DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ MİNNƏTDARAM!