Muallifdan

 
Tayanch tushunchalar: 
aruz atamasi 
hijo 
qisqa hijo 
cho`ziq hijo 
o`ta cho`ziq hijo 
rukn 
asllar 
zihoflar 
 
Savol va topshiriqlar: 
1. «Aruz» atamasini ma'nosi turlicha izohlanishi sizga ma'lum. 
Sizningcha, bu izohlardan qaysi biri to`g`riroq? Nima uchun? 
2. Aruzning o`zbеk shе'riyatidagi o`rni qanday? Sizningcha «Turkiy 
aruz», «o`zbеk aruzi» kabi tushunchalarning paydo bo`lishiga nima 
sabab bo`lgan? 

---

Dilmurod Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
176 
176
3. Aruzdagi ritmik bo`laklarga ta'rif bеring. Nima uchun «o`zbеk 
aruzshunosligida eng kichik ritmik bo`lak sifatida hijo olinadi? 
4. Aruzda yozilgan shе'r vaznini nomlash qay tartibda amalga 
oshiriladi? Buni konkrеt misol yordamida tushuntiring.
5. Navoiy g`azallaridan 10 tasini tanlab oling-da, yuqorida taklif 
qilingan tartibda ularning vaznini aniqlang, daftaringizga yozing. 
 
Adabiyotlar: 
 
1.
Фитрат. Адабиёт қоидалари.-Т.,1995 
2.
Фитрат. Аруз.-Т., 1997. 
3.
Қаҳҳор А. Шакл ва мундарижа ҳақида // Асарлар. 5 
жилдлик. 5-жилд.-Т.,1989.-Б.185-188 
4.
Қаҳҳор А. Гап арузда эмас // Асарлар. 5 жилдлик. 5-жилд.-
Т.,1989.-Б.185-188 
5.
А.Рустамов. Аруз ҳақида суҳбатлар.-1972. 
6.
У.Тўйчиев. Ўзбек поэзиясида аруз системаси.-Т., 1985 
7.
А.Ҳожиаҳмедов. Мактабда аруз вазнини ўрганиш.-Т., 1998 
8.
А.Ҳожиаҳмедов. Ўзбек арузи луғати.-Т., 1998 
9.
Тожибоев Р., Қодиров В. Янги давр ғазалиётида вазн билан 
боғлиқ айрим ўзгаришлар // Ўзбек тили ва адабиёти.-1991.-№6.-
Б.9-15 
10.
Афоқова Н. “Эркин аруз”да ёзилган шеърлар // Ўзбек тили 
ва адабиёти.-2005.-№3.-Б.61-64

---

Dilmurod Quronov. Adabiyotshunoslikka kirish 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
177 
177