Muhammad al-xorazmiy nomidagi tatu qarshi filiali

p-n 
o‘tishlarga ega ko‘p qatlamli
•
yarimo‘tkazgich asbob
tiristor
deb ataladi. Tiristoming
•
S-simon VAXida tok ortishi bilan kuchlanish
•
kamayadigan AV soha mavjud. 
•
Bu xolat 1 rasmda ko’rsatiladi

---

---

•
Tiristor dinistorga o‘xshash tuzilmaga ega bo‘lib, baza
sohalaridan biri boshqamvchi bo‘ladi. Agar bazalardan
biriga boshqaruvchi tok berilsa, mos tranzistorning
uzatish koeffitsiyenti ortadi va tiristor ulanadi. 
Boshqaruvchi elektrod (BE) joylashgan sohasiga mos
ravishda tiristorlar katod bilan va anod bilan
boshqaruvchilarga ajratiladi. BE laming joylashishi va
tiristorlaming shartli belgilanishi 3-rasmda keltirlgan.

---

•
BE ga signal berilganda yopiluvchi tiristorlar ham mavjud. B
unday tiristorlaming BE toki tiristor uzilayotganda asosiy ko
mmutatsiyalanayotgan tokka qiymat jihatdan yaqinlashgani u
chun chegaralangan hollarda qo‘llaniladi.
•
Simistor -
simmetrik tiristor bo‘lib, o‘zgaruvchan tokni kom
mutatsiyalashga xizmat qiladi. U reversiv to‘g‘rilagichlar yok
i o'zgaruvchan tok sozlagichlari yaratish uchun ishlatilishi mu
mkin. Simmetrik tiristor tuzilmasi 4 a-rasmda, uning shartli b
elgilanishi esa 4 b-rasmda keltirilgan. Simistor tuzilmasi turli
o‘tkazuvchanlikka ega beshta yarimo‘tkazgich qatlamdan tas
hkil topgan bo‘lib tiristomikiga nisbatan murakkabroq tuzilis
hga ega. Simistor VAXi 5-rasmda keltirilgan.

---

---

•
Simistor VAXidan uning BE iga boshqaruvchi musbat
impuls berilganda asbob ixtiyoriy yo‘nalishda ulanishi
ko‘rinib turibdi. Boshqaruvchi impulsga qo‘yiladigan
talablar, simistoming asosiy xarakteristikalari va uni
belgilanish
•
tizimi tiristornikidek. Simistorni umumiy BEli qarama-
qarshi parallel ulangan ikkita tiristor bilan almashtirsh
mumkin.

---

•
•
1. . X.Nig’matov, “Radioelektronika asoslari”, T.: O’zbekiston, 1994 y. U -5006/1
•
2 . S.F.Amirov, “Elektronikaning nazariy asoslari”, T.: Talqin, 2008 y. U -6833
•
3. N.SH.Turdiev. “Radioelektronika asoslari”, T.: O’qituvchi, 1992 y. 905400
•
4. .A.S.Karimov va boshqalar. “Elektrotexnika va elektronika asoslari”, T.: 
O‟qituvchi, 1995 y. 464 b. U-5186/2
•
5. . F.E.Evdokimov “Umumiy elektrotexnika”, T.: O‟qituvchi, 1995 y. 388 b. U-5225/5
•
6. . A.I.Xonboboev, N.A.Alilov “Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari”, 
T.:O’zbekiston, 2000 y. 445 b.U -5687. 
•
7. WWW.ZiyoNet.uz