Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti mustaqil ish

Componentalar

Sensor tugunining asosiy komponentlari mikrokontroller, transmitter, tashqi xotira, quvvat manbai va bir yoki bir nechta sensorlardir.

Controller
Controller vazifalarni bajaradi, ma'lumotlarni qayta ishlaydi va sensor tugunidagi boshqa komponentlarning funksionalligini nazorat qiladi. Eng keng tarqalgan kontroller mikrokontroller bo'lsa-da, boshqaruvchi sifatida ishlatilishi mumkin bo'lgan boshqa alternativalar quyidagilardir: umumiy maqsadli ish stoli mikroprotsessorlari, raqamli signal protsessorlari, FPGA va ASIC. Mikrokontroller ko'pincha sensorli tugunlar kabi ko'plab o'rnatilgan tizimlarda qo'llaniladi, chunki uning arzonligi, boshqa qurilmalarga ulanishning moslashuvchanligi, dasturlashning qulayligi va kam quvvat sarfi. Umumiy maqsadli mikroprotsessor odatda mikrokontrollerga qaraganda ko'proq quvvat sarfiga ega, shuning uchun u ko'pincha sensorli tugun uchun mos tanlov deb hisoblanmaydi.[iqtibos keltirish kerak] Raqamli signal protsessorlari keng polosali simsiz aloqa ilovalari uchun tanlanishi mumkin, ammo Simsiz sensorli tarmoqlarda Simsiz aloqa ko'pincha oddiy: ya'ni oddiyroq, ishlov berish oson, modulyatsiya va signalni qayta ishlash vazifalari ma'lumotlarni haqiqiy sezish unchalik murakkab emas. Shuning uchun, DSP-larning afzalliklari odatda simsiz sensorli tugunlar uchun katta ahamiyatga ega emas. FPGA-larni talablarga muvofiq qayta dasturlash va qayta konfiguratsiya qilish mumkin, ammo bu keraklidan ko'ra ko'proq vaqt va energiya oladi.



Bir-biriga va tayanch stansiyaga simsiz ulangan miniatyura datchik tugunlaridan tashkil topgan tarmoqlar turli maqsadlarda foydalaniladi.
Bunday sensor tarmoqlar binolarning perimetrlarini himoya qilish, davlat chegarasini qo'riqlash, o'rmonda yong'inlarni aniqlash, ob-havo ma'lumotlarini yaratish uchun harorat va yog'ingarchilikni o'lchash, dushmanning jang maydonidagi harakati haqida ma'lumot to'plash va boshqa ko'p narsalar uchun ishlatiladi. Bunday tarmoqning tugunlari batareyadan quvvat oladigan va o'rnatilgan radio tizimiga ega miniatyura kompyuterlaridir. Ularning kuchi cheklangan va uzoq vaqt davomida qarovsiz ochiq havoda, ko'pincha qiyin iqlim sharoitida ishlashi kerak. Tarmoq etarlicha ishonchli bo'lishi kerak

va batareyalar quvvati kamayishi bilan tez-tez sodir bo'ladigan alohida tugunlarning ishdan chiqishiga yo'l qo'yish.
Har bir sensor tugun protsessor, RAM va faqat o'qish uchun mo'ljallangan xotira va bir yoki bir nechta sensorlar bilan jihozlangan haqiqiy kompyuterdir.
U kichik, ammo haqiqiy operatsion tizimda ishlaydi, odatda hodisalarga asoslangan va tashqi hodisalarga javob beradi yoki vaqti-vaqti bilan o'rnatilgan soatdan o'lchovlarni oladi.
Operatsion tizim kichik va oddiy bo'lishi kerak, chunki bu tugunlarning asosiy muammolari RAMning kichik hajmi va batareyaning cheklangan ishlash muddati hisoblanadi.
O'rnatilgan tizimlarda bo'lgani kabi, barcha dasturlar oldindan yuklangan va foydalanuvchilar Internetdan yuklab olingan dasturni ishga tushira olmaydi, bu esa butun dizaynni sezilarli darajada osonlashtiradi. Taniqli sensorli tugun operatsion tizimiga misol TinyOS.
4 tiny os
TinyOS ochiq manbali, BSD litsenziyasiga ega operatsion tizim bo‘lib, sensorli tarmoqlarda, hamma joyda bo‘ladigan hisoblashlarda, shaxsiy hisoblagichlarda, aqlli binolarda va aqlli hisoblagichlarda ishlatiladigan kam quvvatli simsiz qurilmalar uchun mo‘ljallangan.
Akademiya va sanoatning butun dunyo bo'ylab hamjamiyati yiliga o'rtacha 35 000 marta yuklab olingan operatsion tizim hamda unga tegishli vositalardan foydalanadi, ishlab chiqadi va qo'llab-quvvatlaydi.

• 
  2013 yil yanvar: GitHub-da xostingga o'tish endi yakunlandi. Ushbu o'tishning bir qismi xatolarni kuzatish va GitHub trekerlaridan foydalanish bilan bog'liq muammolar uchun TinyOS ishlab chiqish pochta ro'yxatlarini asta-sekin bekor qilishni o'z ichiga oladi.
  

Hozirda TinyOS-ni takomillashtirayotgan va tortishishlarni talab qilayotgan barcha ishlab chiquvchilarga rahmat!

2012 yil 20 avgust: TinyOS 2.1.2 endi rasman chiqarildi; uni tinyos.stanford.edu saytidagi debian paketlaridan yuklab olishingiz mumkin. Docs.tinyos.net dagi ko'rsatmalar bilan RPMlar
bilan qo'lda o'rnatiladi. TinyOS 2.1.2 quyidagilarni o'z ichiga oladi:
-Tutunni aniqlash qurilmasi
harbiy harakatlarda foydalaniladi
-Xonadagi yoki mashinadagi AC kabi haroratni nazorat qilish
- Bankda xavfsizlik tizimi
resurslar monitoringi
atrof-muhit monitoringi
sanoat o'lchovi
-Bluetooth qurilmalarini qo'llab-quvvatlash
-Mikroto'lqinli pechda ishlatiladi
- Qishloq xo'jaligida nuqsonli hosilni aniqlash uchun ishlatiladi


Bu yerda esa Tiny OS nimalar bilan boyitilganligi keltrilgan)

Undan tashqari Tiny OS ning structurasi ham keltirildi

Agar kimdir tiny os ni yuklab olib tekshirib ko’rmoqchi bo’lsa ushbu link keltraman marhamat
https://tinyos.soft112.com