Mühazirə -1 FİZİKİ-KİMYƏVİ analiZİn predmet və VƏZİFƏLƏRİ



Yüklə 1,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/36
tarix26.03.2022
ölçüsü1,57 Mb.
#54227
növüMühazirə
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   36
FKA mühazirə

 

 

 

 



                     

Mühazirə 2 

 

  BİR KOMPONENTLİ SİSTEMLƏR. 

Fazalar qaydasının bir komponentli sistemlərə tətbiqi. 

 

Bir  komponentli  sistemlərə  fazalar  qaydasını  tətbiq  etdikdə 

2







k



  düsturunda  k=1 

olduqda 


2

1





 alınar.Burada   

     





3



          (2.1) 

yəni  bir  komponentli  sistemin  sərbəstlik    dərəcəsi  3  sabiti  ilə  fazalar  sayının  fərqinə  bərabər 

olur.Həmin  ifadəni  (  2.1  )  tətbiq  etdikdə  bir  komponentli  sistemin  sərbəstlik  dərəcəsi  fazaların 

sayından asılı olaraq aşağıdakı kimi dəyişəcəkdir. 

 

   Fazalar sayı 



 

Sərbəstlik dərəcəsi və 



ya variantlıq ( 

 )



 

 Sistemdə tarazlığın 

növü

 

              1



 

               2

 

     divariant



 

              2

 

               1



 

   monovariant

 

               3



 

               0

 

    nonvariant



 

 

Beləliklə,bir komponentli sistemdə bir faza, yəni bərk, maye və ya qaz olduqda ikivariant və ya 



divariant  tarazlıq,  iki  faza  olduqda  (  bərk-maye,  bərk-qaz,  maye-qaz  )  monovariant  ,  üç  faza 

olduqda (bərk-maye-qaz) isə nonvariant tarazlıqlar adlanır. Sistemdə bir neçə müxtəlif bərk faza da 

mövcud ola bilər ki, bunların hər biri ayrıca faza hesab edilməlidir. Bu zaman bəzi optiki izomerlər 



21 

 

müstəsnalıq  təşkil  edirlər  (fəsil  1.3).  Belə  olduqda  nonvariant  tarazlıq  halı  bərk-bərk-maye,  bərk-



bərk-qaz olduqda yaranır. 

Bir  komponentli  sistemlərdə  dörd  və  ondan  çox  faza  tarazlıqda  ola  bilməz;  onun  tarazlıq  halı 

təzyiq və temperaturla, yəni iki parametrlə müəyyən edilir.Məsələn, sudan ibarət sistemdə maye su 

və buxar 100

0

C-də o zaman tarazlıqda olur ki,təzyiq 1 atm. bərabər olsun. Nonvariant tarazlıq, yəni 



su-buz-buxar o zaman birgə yaşaya bilər ki, temperatur 0,0098

0

C, təzyiq isə 4,6 mm. civə sütununa 



bərabər  olsun.Bunlardan  heç  birini  dəyişmək  olmaz.  Əgər  azacıq  belə  dəyişilərsə,  fazalardan  biri 

yox olmalıdır.Bu zaman sistem iki fazalı monovariant tarazlıq halına keçəcəkdir. 

 


Yüklə 1,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin