MühaziRƏ 15 yanğinsöNDÜRMƏ vasiTƏLƏRİ, onlarla iŞLƏMƏ qaydalarstrreplN

Yanğın rabitəsi və siqnalizasiyası

Baş vermiş yanğını aşkara çıxarmaq və bu haqda yanğın-keşikci xidmətinə xəbər vermək üçün müəssisələrdə və obyektlərdə telefon, radio, teletayp rabitəsi, elektrik yanğın siqnaliyasiyası və zənglərdən, eləcədə nəqliyyat vasitələrinin fitindən istifadə olunur. Çox zaman yanğın haqqında siqnal vermək üçün avtomatik yanğın siqnalizasiya qurğusu (AUUS) geniş tətbiq olunur.

Yanğın siqnalizasiya qurğuları 2 qrupa bölünür: yanğın və keşikci yanğın. Keşikçi –yanğın siqnalizasiyası qiymətli material ambarlarında, müəssisələrdə və yaşayış mənzillərində geniş tətbiq olunur.

Elektrik yanğın siqnalizasiya sistemi 24 və ya 48 V gərginlikdə sabit cərəyanla işləyir.

Avtomatik elektrik yanğın siqnalizasiya qurğuları yanğının əmələ gəlməsini xəbər verməklə bərabər, stasionar yanğınsöndürmə vasitələrini də işə salır.

Avtomatik xəbərdaredicilər hissiyat elementinin növünə görə 4 yerə bölünür: istilik, tüstü, işıq və qarışıq.

İstilik xəbərdarediciləri mühitin temperaturu yüksələrək müəyyən həddə (30…120⁰S) çatdıqda isə düşür. Hissiyat elementi bimetall lövhədən, termoçüt və ya termorezistordan ibarətdir.

Tüstü xəbərdarediciləri otaqda yanma məhsullarının əmələ gəlməsini hiss edərək isə düşür. Hissiyat elementi ionizasiya kamerasından ibarətdir, ora tüstü daxil olduqda ionizasiya cərəyanı azalır, kamerada gərginlik artır və xəbərdaredici işə başlayır. Tüstü təsir etdikdə tüstü xəbərdarediciləri 5 saniyə ərzində işə düşür.

İşıq xəbərdarediciləri otaqla alov əmələ gəldikdə işə düşür. Bunların hissiyat elementi alovun ultrabənövşəyi şüalarını tutan foton sayğacıdır. Foton sayğacı kiçiçik alov mənbəyinin (məsələn, kibrit çöpünün alovunun) təsirindən belə ani olaraq işə düşür. Ancaq pəncərədən düşən işıq şüalarından və közərmə lampalarının işığından isə düşmür, çünki həmin işıqların ultrabənövşəyi şüalanmaları şüşədən keçərək udulur. Adətən işıq xəbərdarediciləri ultrabənövşəyi şua mənbələri ( açıq, alov, qaynaq aparatları, elektrik qığılcımları) olmayan bağlı otaqlarda tətbiq edilir. Son vaxtlar eyni zamanda istiliyə və tüstüyə həssas olan qarışıq xəbərdaredicilər də tətbiq olunur.

Öz təyinatına görə yanğın rabitəsi 3 növə aurılır.

1. 
   baş vermiş yanğın haqqında xəbər vermək üçün
   
2. 
   dispetser rabitəsi-adətən, yanğın dəstələri ilə yanğın əlehinə mərkəzi məntələ arasında qurulur
   
3. 
   yanğın yerində olan rabitə- əldə gəzdirilən radiostansiya və xüsusi rabitə avtomobilini
   

Telefon rabitəsi yanğın haqqında xəbər vermək üçün ən etibarlı rabitə növüdür.