Şəxsiyyətin inkişafı müxtəlif amillərin – daxili və xarici, təbii (irsi), sosial və
psixoloji amillərin təsiri ilə insanın şəxsiyyət kimi bir keyfiyyət halından digərinə
keçməsi prosesidir. Şəxsiyyətin formalaşması onun inkişafının bir növü olub, əsa-
sən, xarici təsirlərin (mühitin, təlim və tərbiyənin) nəticəsində şəxsiyyətin bütövlük-
də, yaxud onun hər hansı bir keyfiyyətinin müəyyən səviyyəyə çatması, tamamlan-
ması prosesidir. Şəxsiyyətin formalaşması məqsədyönlü və kortəbii ola bilər. Ahəng-
dar şəxsiyyətin formalaşması, hər şeydən əvvəl, məqsədyönlü prosesdir.
Ali məktəb pedaqogikasında nəzərdən keçirilən əsas anlayış və kateqoriyalarla
yanaşı, digər kateqoriyalardan da istifadə edilir (təlim və tərbiyənin məqsədi, qanun
və prinsipləri, məzmunu, vasitə, metod və formaları və s.). Bütün bunlar bir-birilə
qarşılıqlı əlaqədə olub, birlikdə vahid və bütöv pedaqoji prosesi təşkil edir və ümumi
məqsədə - şəxsiyyətin ahəngdar inkişafına xidmət göstərir.
