Mühazirə mətnləri Tərtibçilər: Məcid İsmixanov, Rəfiqə Bəxtiyarova

3. Praktik məşğələlər
Praktik   məşğələlərə   seminar   və   laborator   məşğələlər,   praktik   işlər   daxildir.
Onların ümumi cəhətləri ilə yanaşı, hər birinin özünəməxsus funksiyaları və təşkilati
cəhətləri vardır. Bu formaları ayrılıqda nəzərdən keçirək.
Seminar məşğələləri
Seminar məşğələləri praktik məşğələlərin əsas və geniş yayılmış formaların-
dandır. Seminar latınca “seminarium” sözündən götürülərək “əkmək”, məcazi məna-
da isə “ocaq”, “mənbə”, “məktəb”mənalarını verir. Bu məşğələlər bir neçə funksiyanı
yerinə   yetirir:   a)   mühazirədə   keçilən   nəzəri   biliklərin   dərindən   öyrənilməsini   və
konkretləşdirilməsini təmin etmək; b) nəzəriyyə və təcrübəni əlaqələndirmək, bacarıq
və vərdişlər formalaşdırmaq; c) tələbələri təlim-idrak və elmi-tədqiqat fəaliyyətinə
cəlb etmək; ç) elmi təhlil, müzakirə və mübahisə mədəniyyəti, öz fikirlərini ifadə
etmək və əsaslandırmaq, başqalarını dinləmək, tənqid etmək bacarığını tərbiyə etmək;
d) təlim materiallarının mənimsənilməsinə nəzarət etmək.
Seminar məşğələlərinin  tipləri  müxtəlifidr: a) seminar-sorğu; b) seminar-dis-
kussiya (disput); c) referativ seminarlar; d) problematik seminarlar; f) proseminarlar;
e) seminar-işgüzar oyunlar; ə) seminar- “dəyirmi masa”; g) seminar-yoxlama işi və s. 
Seminar məşğələlərinin quruluşu: Seminar məşəğələləri üçün səciyyəvi struktur
ünsürləri vardır: müəllimin giriş sözü (məqsəd qoyuluşu, motivasiya, tələbələrin məş-
ğələyə səfərbər edilməsi),  əsas hissə  (qoyulmuş məsələlərin müzakirəsi, tələbələrin
müzakirəyə   cəlb   edilməsi,   zəruri   olduqda   müəllimin   müzakirəyə   müdaxiləsi),
müəllimin  yekun   sözü  (çıxışların   təhlili,   səhvlərin   düzəldilməsi,   qiymətləndirmə,
növbəti   məşğələnin   mövzusu,   məqsədi,   ona   hazırlıqla   bağlı   metodik   tövsiyələrin
verilməsi).   Müəllim   tələbələrin   çıxışlarını   təhlil   edib   qiymət   verərkən,   tənqidi
qeydlərini bildirərkən diqqətli olmalı, pedaqoji takt gözləməlidir (tələbəni ələ salmaq,
kinayə etmək, yol verilən səhvə görə onu utandırmaq,  ləyaqətinə toxunmaq, gülüş
obyektinə çevirmək yolverilməzdir).