Fənn: Tibb bacısının iĢi ġöbə: “Mamalıq iĢi” 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci 113 MÖVZU 54 QANAXMALAR Zədələnmələr nəticəsində damar divarının tamlığının pozulması və qanın damardan kənara axması
qanaxma adlanır. Qanaxmalar daxili və xarici olmaqla iki yerə bölünür:
Xarici qanaxma dəri və görünən selikli qişalardan zədə və ya patoloji proses nəticəsində baş verən
qanaxmadır. Daxili qanaxma zədələnmiş damardan çıxan qanın anatomik boşluqlara və ya boşluqlu
orqanlara toplanmasıdır. Bu növ qanaxmada əsas təhlükə dövr edən qanın həcminin azalmasıdır
(hipovolemiya) . Hipovolemiya kiçik damarlarda qanın dövr etməsini ləngidir, mikrosirkulyasiya pozulur,
arteriola və venulalarda mikrotromblaşma baş verir, qısa müddətdə həyati vacib orqanlarda qan təchizatı
pozulur.
Xarici qanaxma 3cür olur:arterial, venoz, kapilyar qanaxma Arterial qanaxma-al rəngdə, təzyiq altında və çox sürətlə olur. Yaradan təkanvari qan fişqırır və
laxtalanmanın yaranmasını çətinləşdirir. Bu cür qanaxmanın dayandırılması çətin olduğundan çox
təhlükəlidir.
Venoz qanaxma-tünd rəngdə, nisbətən aşağı təzyiq altında olur. Yalnız bədənin dərinliyində olan
(gövdənin, budun, baldırın) venalar zədələndikdə dayandırılması çətin olan güclü qanaxma baş verir.
Kapilyar qanaxma-ən geniş yayılmış qanaxma növüdür. Bu qanaxma aramla, qanayan səthdə
toplanan çoxlu xırda qanlı damcılar çəklində təzahür edir. Bu zaman qan asan laxtalanır.
Bundan başqa qanaxmalar zədələnmələrin əlaməti şəklində də həm xarici, həmdə daxili qanaxma
formasında meydana çıxa bilər.
Qanaxma yerli əlamətdən (qanın yaradan axması) baĢqa bir sıra ümumi əlamətlərə də malikdir: -narahatlıq və yorğunluq
-zəif və sürətli nəbz
-dərinin solğun, soyuq tərlə örtülməsi
-tənəffüsün tezləşməsi
-ümumi tormozlanma, huşun itməsi
