MüMİn sekman, Kişisel gelişim ve

Peki özgüven nasıl geri kazanılır?
Yiğit  düştüğü  yerden  kalkar!  Bu  atasözü  özgüvenimizi  kaybet­
tiğimiz  yerde  bulacağımızı  gösterir.  Sizi  öğrenilmiş  güçsüzlük 
psikolojisine  sokan  olayları,  bu  kitaptan  öğrendiklerinizi  kulla­
narak  bir  daha  düşünün.  Zihinsel  arşiv  kayıtlarınızı  ve  kişisel 
tarihinizi yeniden düzenleyin.
Öğrenilmiş  çaresizlik  araştırmacılarına  göre,  başarısızlık 
içsel  yerine  dışsal  faktörlere  bağlandığında  daha  az  özgüven 
kaybı  yaşanıyor.  Bu  bakış  açısı  kişinin  başına  gelene  katkısını 
görmesini  zorlaştırıyor  ama  kendine  güveninin  azalmasını  da 
önlüyor.  Başarısızlığın  kalıcı  değil  geçici  olduğunu  düşünmek 
de  özgüven  kaybını  azaltıyor.  Buna  karşın  başarısızlık  duru­
munda  sadece  o  işte  başarısız  olduğunu  düşünmeyip,  başarı­
sızlığı  genellemek  özgüveni  eritiyor.  Bu  kriterlere  göre  kişisel 
tarihinizdeki  özgüven  çökerten  başarısızlık  örneklerini  yeniden 
yorumlamaya ne dersiniz?
Özgüvenin  en  önemli  kaynağı  elde  edilmiş  başarılı  sonuçlardır. 
İnsan  başarılı  olmak  için  kendine  güvenmeye  ihtiyaç  duyar, 
başardı  oldukça  da  kendine  güveni  artar.  Sonuçlar  ile  özgüven 
insanın sağ ve sol bacağı gibidir. Birbirinden destek alarak insanı ileriye 
götürürler.  Yürürken,  sağ  ayağımızı  ileri  atmak  için  sol  bacağımı­
zın üstüne sıkıca basarız. Başarabilirim inancı ile sonuçlar arasın­
daki  ilişki  de  böyledir.  Sonuçlardan  özgüven  gelir,  özgüvenden
110

---

de  başarılı  sonuçlar.  Yüksek  not  alan  öğrenci  okul  birincisi  ola­
bileceğine  inanır,  okul  birincisi  olabileceğine  inanabilen  öğrenci 
daha yüksek notlar almaya başlar.
Özgüvenimiz  başkalarının  bizi  nasıl  gördüğünden  çok,  bizim  ken­
dimizi  nasıl  gördüğümüze  bağlıdır.  Kendi  gözünüzdeki  imajınız, 
kendinize  ne  kadar  güveneceğinizi  ve  değer  vereceğinizi  tayin 
eder. Kendi gözünüzdeki 'karizmanızı' kaybetmeyin!
Hayata  başladığınız  yer  ile  şu  an  bulunduğunuz  yer  arasındaki 
fark  da  özgüven  kaynaklarından  biridir.  Dün  yapabildiğinden  daha 
iyisini  bugün  yapabilmek  'yaptığım  yapabileceğimin  teminatı­
dır' duygusu yaratır.
Özgüven  ya  da  güvensizlik  bulaşıcıdır.  Özgüveni  yüksek 
insanlarla  birlikte  yaşadıkça  hayatı  onlar  gibi  algılamayı  öğrenirsiniz. 
'Kaygıyayar'  insanlarla  yaşarsanız,  size  korku  merkezli  yaşamayı 
öğretirler.  Arkadaş  seçiminizi  bir  de  bu  kriterle  değerlendir­
meye ne dersiniz?
Ben  'gençliğimde'  öğrenebilme  kapasiteme  dayanan  bir  özgü­
vene  sahiptim.  Deneyip  de  beceremediğim  bir  durum  olursa: 
"Şu  andaki  bilgi  ve  beceri  seviyemle  bunu  yapamıyor  olabilirim 
ama  bir  insan  yapabilmişse,  ben  de  insansam,  ben  de  yapabilirim. 
Nasıl  yapıldığını  öğrenir,  ben  de  yapabilirim.  Gerekli  zamanı,  çaba­
yı  ve  enerjiyi  harcarsam  ben  de  yapabilirim,”  diye  düşünürdüm. 
Neden  bu  sizin  için  de  geçerli  olmasın?  Engeller  karşısında 
söylenmek yerine öğrenmeyi seçin!
16
Öğrenilmiş  çaresizliğin  yok  ettiği  en  önemli  şey  çocukluk  hayal­
leridir.  Bir  insanın  başına  gelecek  en  güzel  şey,  çocukken  hayal 
ettiklerini  büyüdüğünde  hayatında  görmektir.  Kendinize  vere­
bileceğiniz  en  iyi  armağan  budur.  Hayatta  çocukluğunuza 
dönüp  her  şeyi  yeni  baştan  yaşamaktan  daha  güzel  olan  bir  tek 
şey vardır, çocukluk hayallerinizi bugün yaşamak.
Hepimiz  çocukken  ileride  büyük  işler  başaracağımızı  hayal 
ederiz.  Çevremizdekiler  kartal  yavrusuna  yaptıkları  gibi  neyin 
yapılamayacağını tekrar tekrar anlatarak hayalimizi kursağımız­
ın

---

da  bırakırlar.  Hayallerimizi  ve  özgüvenimizi  çalarlar.  Toplumun 
bireye  yaptığı  bu  kötülüğü  Şair  Özdemir  Asaf  özetler:  "Gelecek 
güzel günlere gebeydi, kürtaj ettiler!"