Ferment ingibitorlari
Ba’zi molekulalar ingibitorlar deb ataladi, ular fermetlarning katalitik faolligining yo‘qolishiga sabab bo‘ladi. Ingibitor turlicha ta’sir ko`rsatadi, ularning barchasi fermetlarning substrat bilan bog`lanishi zarur bo‘lgan faol qismni ishdan chiqaradi. Fermentlarga qaytar ingibitorlar ta’sir etgan bo‘lsa, ular o`zining fermentativ faolligini qayta tiklashi mumkin. Ammo, fermentlarga qaytmas ingibitorlar ta’sir etgan bo‘lsa, ferment faolligi butunlay yo`qoladi.
Ingibitor miqdori ko‘p bo‘lganda, ferment o‘z faolligini yo‘qotadi. Shunga qaramay, substratni ko‘proq kiritib, ingibitorni siqib chiqariladi. Ermentning ko‘p miqdordagi molekulalari substrat bilan bo‘lanib (ES), ferment faolligi tiklanadi. Raqobotchi bo`lmagan ingibitor kimyoviy tuzilishi bo`yicha substratga o`xshamaydi va faol markaz uchun kurashmaydi. Buning o`rniga raqobotchi bo`lmagan ingibitor fermentning shunday joyi bilan bog`lanadiki, u joy faol markaz hisoblanmaydi. Raqobotchi bo`lmagan ingibitor fermentni ingibitor bilan bog`langan holda fermentning tagligi faol markaziga bog`lanadi yoki u tegishli ravishda mos kelmaydi. Substrat aminokislotalarning yonaki R radikali tegishli kodi bo`lmasa, kataliz bormaydi (16.18 rasmga qaralsin). Raqobotchi ingibitor ma’lum bir kimyoviy tuzilishga va qutblanuvchanlikga ega va u substratga o‘xshash bo`ladi. Shunday qilib,, raqobotchi ingibitor substrat bilan fermentning faol markazi uchun kurashadi. Agar ingibitor faol markazni egallasa, taglik substrat bilan bog`lanmaydi va kataliz bormaydi (16.17 rasmga qaralsin).
Qaytarilmaydigan ingibrlanish. Ularning ko‘pchiligi toksik substansiyadir. Insektitsid hamda asab-paralitik gaz qaytarilmaydigan ingibitor kabi ta’sir ko‘rsatadi.
Dizopropil-flyurofosfat(DFP) Enzim-serin kompleksi
Antibiotiklar ham ingibitorlar ichiga kiradi. Misolan, penitsillin hujayra membranasinig tuzilishida ishtirok etadigan enzimlarning faolligini pasaytiradi.
Penitsillin G Penitsillin V Ampitsillin
Penitsillin.
Dostları ilə paylaş: |