Portlovchi materiallarni (ashyolarni) qabul qilish, berish va hisobga olish tartibi PA ni qabul qilish, berish va hisobga olish O‘zbekiston Respublikasi IIV va “Sanoatkontexnazorat” DI tomonidan tasdiqlangan Portlovchi materiallarni ishlab chiqarish, sotib olish, transportda tashish, hisobga olish va ulardan foydalanish tartibi haqidagi yo‘riqnoma talablariga muvofiq ravishda bajarilishi kerak.
Burg‘ulash stanogining ish unumdorligini hisoblash
Zaboyka uzunligi
lzab = 0,27 lc = 0,27 • 18 = 4,86 m
Skvajinadagi PM zaryadi uzunligi
lzar = lc – lzab = 18– 4,86= 13,14 m
Etalondagi portlovchi moddaning solishtirma sarfi (q‵, kg/m3) aniqlanib, qabul qilingan portlovchi moddaning solishtirma sarfi (qp, kg/m3) aniqlanadi
qp = q’kvv = 0,9 • 1,08 = 0,97 kg/m3 kvv – PM turini hisobga oluvchi koeffitsient
f = 14 bo‘lganda pog‘ona balandligi Nu = 15 m bo‘lganligi uchun PM turi Ifzanit T-80 α = 70o kvv = 1,08 Pog‘ona asosi bo‘yicha qarshilik chizig‘i kattaligi
W = 0.9 = 0,9 • = 6 m
Asos bo‘yicha qarshilik chizig‘i kattaligi quyidagi shartlar bo‘yicha tekshiriladi: W ≥ Wmin Wmin = Hy ctg α + 2 = 15 • ctg 55o + 2 = 12.5 m
W ˂ Wminbo‘lsa u holda W = Wmin deb olamiz
Skvajinaning solishtirma sig‘imi
ρ = 7.85dc2∆ = 7.85 • 2.532 • 1 = 50.25 kg/m
∆ - skvajinadagi zaryad zichligi kg/dm3 lper kattaligini tekshirish quyidagi shart bo‘yicha bajariladi
lper ≤ 0,3W 0,3 • 5 = 1,5 m
lper = 1,5 m deb qabul qilamiz va qaytadan hisoblaymiz
lc = Hu + lper = 15 + 1,5 = 16,5 m
lzab = 0,27 lc = 0,27 • 16,2 = 4,45 m
lzar = lc – lzab = 16,2 – 4,45 = 12.05 m
qoyali va yarim qoyali tog jinslarini oldindan yumshatib qazib olishga mo’ljallangan.Cho‘mich, strela va rukoyat – mexanik kurakli ekskavatorning ishchi organlari hisoblanadi.Bu ekskavatorlar bilan zich tog jinslarini ekskavatsiyalash jarayonida chumichning keskir tishlari bilan tog jinsi qatlami qirqiladi. Tuldirilgan chumich bilan ekskavator bushatish joyiga buriladi va kovshni (cho’michni) bushatib, ishchi organ yana qazish joyiga qaytadi. Portlatib yumshatilgan uyumlarni yuklashda esa, chumich uyumga botiriladi.Rukoyatni siljitish prinsipiga qarab mexanik kurakli ekskavatorlar kanatli va gidravlik siljituvchi ekskavatorlarga bo‘linadi. Ishlatilish sferasiga qarab mexanik kurakli ekskavatorlar ikki turga bo’linadi:
Karyerlarda ishlovchi ekskavatorlar;
Ochish ishlari uchun mo‘ljallangan ekskavatorlar.
Karyerda ishlovchi ekskavatorlar – tog‘ jinslarini qazib olishva ularni transport vositalariga yuklashga mo‘ljallangan.Ochish ishlariga mo‘ljallangan ekskavatorlar esa, qazib olingan tog‘ jinslarini ishlangan (foydali qazilma qazib olingan) bushliqlarga tashlab ishlaydi.Bir chumichli mexanik kurakli ekskavatorlar asosan Rossiya, AKSH, Fransiya, Germaniya va Yaponiya davlatlarida ishlab chiqariladi.