Mundarija ikp faniga kirish va nafas tizimi kasalliklari Tibbiyot dеontolgiyasi asoslari, «yatrogеniya»

STENOKARDIYA(S) YuIKning bir formasi bo’lib,og’riqli(anginoz)xurujlar kuzatilishi bilan xarakterlanadi.Stenokardiya(S) 1-marta 1786-yilda Uilyam Xeberdon tomonidan tasvirlangan.Stenokardiya turlari:

1. 
   Variantli stenokardiya(stabil)
   
2. 
   Nostabil
   

Kanada bo’yicha klassifikatsiyasi

1. 
   Funksional sinf- fizik zo’riqish kuzatilmaydi lekin S xurujlari paydo buladi.
   
2. 
   Funksional sinf –fizik zuriqishlar 100-200 metr yurilganda , zinadan chiqilganda, xuruj chaqiradi.
   
3. 
   Funksional sinf- fizik zuriqishlar doimiyligi, tekis yulda yurilganda, zinadan chiqilganda xuruj boshlanadi
   
4. 
   Funksional sinf- kuchli fizik zuriqishlar, tinch holatda ham xuruj beradi
   

Stabil Stenokardiyada fizik zuriqishlar fonida anginoz ogriqlar kuzatiladi. Anginoz ogriqlarning 50% ining asosida koronar arteriyaning torayishi kuzatiladi.
Nostabil Stenokardiya fizik zuriqishlar fonida va tinch holatda ham anginoz ogriqlar bilan xarakterlanadi.
Klinik formalari:

1. 
   Dastlabki quzgaluvchi Stenokardiya(oxirgi oylar davomida)
   
2. 
   Progressiv Stenokardiya (xurujlar davomiy va tez-tez)
   
3. 
   Tinch xolatda ham quzgaluvchi stenokardiya
   

Nostabil S asosida aterosklerotik pilakchalar kapsulasining yorilishi va ularning qon tomir bushligiga tromb hosil qilish yotadi.
VARIANTLI(vazospastik) Stenokardiya- davomli xurujlar bilan xarakterlanadi. Xurujlar(anginoz ogriqlar) kun davomida 4-5 marta 10-15 min davom etadi. Stenokardiyada xurujlar quyidagilarga bogliq

• 
  Anginoz ogriq xurujlari kupincha tunda buladi.
  
• 
  Kun davomida 4-5 marta va undan kuproq kuzatiladi
  
• 
  Keyingi xurujlar oldingisiga qaraganda kuchliroq buladi.
  
• 
  Ogriqlar urtasidagi interval vaqti qisqarib boradi
  
• 
  Ogriqlar davomiyligi vaqti oshib boradi
  

Stenokardiyada anginoz ogriqlar xususiyati:
Anginoz ogriqlar davomiyligi odatda 1-2 min dan oshmaydi, bazida 5 min gacha davom etadi, lekin 15 min davom etishi mumkin emas. Ogriqlar xarakteri turli xil: bemorlar uzida bosim siqilish, achishish, ogirlik, bazida kesuvchi yoki utkir ogriqlarni sezishadi. Ogriqli sezgilar noodatiy kurinishda va va bazida ulim qurquvi kuzatiladi. Ogriqlar irradiatsiyasi chap yelka chap qul buyin va boshning chap tomoniga, kuraklar orasiga va bazan qorinning yuqori qismida kuzatiladi. Kam hollarda ulim bilan yakunlanadi
Anginoz ogriqlarga olib keluvchi faktorlar:

• 
  Fizik zuriqishlar
  
• 
  Sovqotish
  
• 
  Notugri ovqatlanish
  
• 
  Chekish
  
• 
  Gorizantal holat
  
•