5-mavzu. Murakkab tabiiy-iqlim sharoitlarda yo‘l poyini qurish r
Texnologii xaritani I sismi - umumiy ma‟lumotlar.
Texnologik xarita karerda to„g„ri lapata bilan jigozlangan, cho„michini hajmi 1,25 m3 bo„lgan EO-6112B ekskavator bilan II gurux gruntlaridan ko„tarma qurish uchun ishlab chikilgan. Gruntlarni 2 km (o„rtacha masofa)ga tashish 11 t yuk ko„taruvchi KrAZ-256B avtomobil-samosvallari bilan amalga oshiriladi. Smenadagi hajmi 1460 m berilgan muddatda xama berilgan er ishini bajarishini hisobga olib belgilangan.
Texnologii xaritani II sismi - hajmi 1460 m /smen bo„lgan ko„tarmani qurish uchun mehnatga sarf kalkulyasiyasi berilgan.
Keltirilgan mehnatni sarfini xisobi ish unumdorligi 1460 m /smen bo„lgan otryad tarkibini aniklash imkonini beradi.
Mashinalarni tarkibi:
EO-6112B (E-1252B) ekskavatorlari................................................... 2
KrAZ-256B avtomobillar (2 km masofaga tashittt uchun) ..23
DZ-18buldozer ..................................................................................... 1 DZ-109A-1 buldozeri........................................................................... 1 DU-39A katog„i.................................................................................... 1
DU-16V katog„i.................................................................................... 1
DZ-31-1 avtogreyderi........................................................................... 1
Ishchilarni tarkibi (bir smenada ishlash uchun):
6-chi razryadli ekskavator mashinisti................................................... 2 5-chi razradli mashinist yordamchisi ................................................... 2
Avtomobil-samosval xaydovchisi............................................................. 23
(o„rtacha miqdor)
5-chi razryadli buldozer mashinisti...................................................... 2 6-chi razryadli katok mashinisti ........................................................... 2 6-chi razryadli avtogreyder mashinisti................................................. 2 4-chi razryadli yo„l ishchisi.................................................................. 1
Texnologik xaritani III щsmi - ishni tashqillashtirish chizmasi.
Otryadni ishni tashqillashtirish chizmasi xususiy oqim bo„lib, bir biridan ajralagan turtta qamrab olish masofasidan (13.2 ram) iborat, ya‟ni mos ravishda ishlar bajarilgan va rzerv bo„lgan, agar oldingi zvenolarni xarakati sekinlashish extimoli bo„lganda keyingi zvenolarni tuxtovsiz ishlashini ta‟minlovchi.
Erlarni rekultivatsiyasi va yon bag„rini mustahkamlash, odatda, maxsus ayrim otryadlar bilan bajariladi, shuning uchun berilgan texnologik xaritaga bu ishlar kiritilmaydi.
Uchinchi qamrab olish masofasida ikkita ishchi qism ajratib ko„rsatilagn, bunda gruntlar ketma-ket qatlamlab yotkiziladi va zichlashtiriladi.
Odatda qamrab olish masofasini o'lchami shunday aniklanadiki, bunda smenada unda otryadni ish unumdorligi va uni zvenosini boshlangan ishlar tugatilsin. Yo„l poyini qurishda asosiy bo„lib gruntlarni kovlash, transportirovka qilish va yotqizish asosiysi bo„ladi, bu misolda ish unumdorligi 1460 m /smenga teng. Asosiy ishlarni bu hajmdan kelib chikib, ko„tarma asosini tayyorlash bo„yicha smenali hajm aniklangan, ya‟ni o„simlik qatlamini kesish va ko„tarmani tabiy asosini zichlash. Bu hajmlarni hisoblash uchun mos zvenolar hisoblangan (texnologik haritani II qismidagi mexdat sarfini kalkulyasiyasiga karalsin).
Birinchi va ikkinchi qamrab olish masofasini o„lchami quyida keltirilgan ikkita
sharoitdan birsi orqali aniklanadi:
1) uchinchi qamrab olish zvenosini asosiy faoliyatini ta‟minlash uchun
xisoblab bajarilgan hajmdan;
2) bu qamrab olish masofasida ishlash uchun, ya‟ni zvenoni ish
unumdorligiga bog„liq ravishda, mashinadan to„liqto„liq foydalanish hisobidan.
Birinchi holda uchinchi qamrab olish masofasi uchun ish fronti ta‟minlanadi, ammo ajratilgan mashinadan to„liq foydalanilmaydi. Ikkinchi holatda mashinadan to„liq foydalanish bu ishlarni bajarishni ilgarilashtirishi mumkin, bu zvenolarni asosiysidan ilgarilab ketishini va umumiy ish frontini (xususiy oqimni uzunligi) ortiqcha ko„p ayishiga olib keladi.
Mos ravishda qamrab olish masofasini lj, l2, l3va l4deb belgilaymiz; bajarilgan ish
o„lchami a3, a2 va a3; birinchi qamrab olish masofasida zvenoni ish unumdorligi IU1, ikkinchisida - IU2, uchinsida asosiy zvenogo ish unumdorligi IU3 (1460 m
/smen) bo„lgan ekskavator zvenosi qabul qilinadi, turtinchisi - IU4.
Birinchi sharoit bo'yicha xssob - uchinchi qamrab olishni joylashtirish uchu nish
frontini ta‟minlash.